94287401 djvu

554 K. W. MAJEWSKI

Ażeby wrażenie stereoskopowe, czy pseudoskopowe uczynić szczególnie wyraźnem, aby je niejako przejaskrawić, wystarczy wstawić do stereoskopu dwie fotografie jednego przedmiotu, zdjęte z dwóch punktów nieco bardziej oddalonych, niż przeciętna odległość równolegle ustawionych osi widzenia. Tak też zwykle sporządza się zdjęcia fotograficzne przeznaczone do stereoskopii. W podobny sposób jesteśmy w stanie umożliwić sobie stereoskopowe widzenie przedmiotów odległych. W tym celu zbudował Helmholtz swój telestereoskop (ryc. 209). Jest to zwierciadło wy stereoskop Wheatstona, do którego dodane są jeszcze dwa zwierciadła ustawione po bokach równolegle ze środkowemi, a zwrócone w stronę przedmiotu, n. p. odległego krajobrazu. Z ryciny 209 wynika, że na krajobraz ten patrzymy w ten sposób, jakgdyby oczy nasze były oddalone od siebie tak, jak oba boczne zwierciadła. Przez to tak znaczne rozsunięcie punktów widzenia uzyskujemy różnicę pomiędzy prawym a lewym obrazem taką, jak przy obuocznem patrzeniu na przedmioty bliskie, a tern samem widzimy przedmioty odległe z taką plastyką, o jakiej w zwyczajnych warunkach nawet mowy być nie może.

Heteroforya.

Wszystkie wyżej opisane własności widzenia obuocznego, któremu zawdzięczamy pojedyncze i plastyczne widzenie przedmiotów, są następstwem ścisłego skojarzenia ruchów i ustawień obu gałek ocznych. Tak jednak, jak poszczególne oko w prawidłowym stanie wyjątkowo tylko zbliża się do ideału pod względem budowy optycznej, a z reguły okazuje w tym względzie najrozmaitsze wady i niedokładności, tak też i owa synergia obu gałek ocznych, zapewniająca pojedyncze widzenie obuoczne, już w prawidłowych warunkach przedstawia częstokroć rozmaite zboczenia, które wkraczają w zakres patologii dopiero wtedy, gdy występują w stopniu wyższym i gdy powodują pewne objawy dolegliwe.

Prawidłowe ustawienie osi ocznych t. j. równoległe przy patrzeniu w dal, a odpowiednio zbieżne przy patrzeniu na przedmioty bliskie, zależne jest od dążności do utrzymania obuocznego widzenia pojedynczego. To obuoczne widzenie pojedyncze jest niejako regulatorem doskonałej równowagi, w jakiej pracuią stale zewnętrzne mięśnie gałek ocznych. Niezawsze jednak ten rozkład pracy poszczególnych grup mięśniowych odpowiada ich równowadze spo-