83309 Obraz8 (49)

/A RZĄI y/A NIK KK( )l H ) WISK IR A / W I 'U/El MlflłK WSI IVIE

2.    Lokalne zaangażowanie w programach ograniczania ilości odpadów jest bardzo korzystne dla aktualnie wdrażanych projektów.

3.    Zaopatrzenie przemysłu w odpowiednio przystosowane materiały edukacyjne i informacje w odpowiednich językach będzie niezbędne dla rozpowszechniania wiedzy praktycznej w zakresie ograniczania ilości odpadów.

4.    Przedsiębiorstwa biorące udział w programach ograniczania ilości odpadów powinny być zachęcane do praktycznej działalności wewnątrz ich własnego zakładu, jak również do regularnej sprawozdawczości.

5.    Władze rządowe oraz organizacje międzynarodowe powinny udostępnić niezbędne fundusze dla finansowania niedrogich projektów ograniczania ilości odpadów.

6.    Zakładanie lokalnych ośrodków ograniczania ilości odpadów, w celu usprawnienia przekazywania praktycznej wiedzy technicznej w tym zakresie, ma decydujące znaczenie w zapewnieniu średnio - i długofalowych rezultatów.

4.7. Zintegrowana polityka produktu - Integred Product

Policy (IPP) [58]

Obok działań integrujących politykę środowiskową państw członkowskich w ramach wspólnych zasad i celów funkcjonowania Unii oraz włączania jej do innych dziedzin polityki w ramach kształtowania trwałego i zrównoważonego rozwoju, w ostatnich latach obserwuje się także tendencję do pogłębiania wewnętrznej integracji polityki środowiskowej. Jej punktem wyjścia jest konstatacja, że głównym źródłem zagrożeń dla środowiska są produkty (wyroby i usługi) albo szerzej - potrzeby konsumpcyjne zaspokajane przez produkty. Tak więc przez sformułowanie koherentnej polityki wobec produktów, uwzględniającej zasady zrównoważonej produkcji i konsumpcji, można by tworzyć spójny system instrumentów i narzędzi nastawionych na zmniejszanie zagrożeń dla środowiska, jakie powstają we wszystkich etapach cyklu życia produktów. Cykl życia produktów zaczyna się od projektowania, a kończy na utylizacji odpadów pozostałych po ich zużyciu, obejmując także pozyskiwanie surowców, dystrybucję i użytkowanie gotowych produktów. W każdym z tych etapów mamy do czynienia z oddziaływaniem na środowisko, a łączny efekt zależny jest od wszystkich uczestników całego łańcucha cyklu życia. Konstatacja ta prowadzi do wniosku, że podstawą polityki wobec produktów nastawionej na systematyczne zmniejszanie zagrożeń środowiskowych powinno być zarządzanie cyklem życia (life cycle management), które jest definiowane jako „odpowiedzialne z punktu widzenia środowiskowego, społecznego i ekonomicznego zarządzanie produkcją, konsumpcją, dystrybucją i ostatecznym zagospodarowaniem odpadów po produkcie”.

W dyskusji nad celami i definicją IPP można wyróżnić dwa zasadnicze wątki. Jeden dotyczy istoty samej polityki wobec produktów oraz jej integracji wewnętrznej i zewnętrznej, a drugi dotyczy działań, jakie powinny być podjęte na po/iomic całej IJnii, w celu ujednolicenia tej polityki we wszystkich państwa! li członkowskich, by nic naruszać zasad wspólnego rynku i konkurencji.

Problem zintegrowanego podejścia do zarządzania produktem rozpatrywany jest w kontekście czterech form integracji polityki środowiskowej |58|:

♦    horyzontalnej, polegającej na zintegrowanej kontroli oddziaływań na śio dowisko w danym etapie cyklu życia, by unikać przemieszczania się zame czyszczeń między poszczególnymi komponentami środowiska (jak np i zy nią to zapisy w Dyrektywie o Zintegrowanej Prewencji i Kontroli Zanie czyszczeń - 1PPC),

♦    wertykalnej, ujmującej oddziaływanie środowiskowe powstające w całym łańcuchu cyklu życia produktu,

♦    systemowej, rozważającej alternatywne wobec obecnie stosowanych sposo by zaspokajania potrzeb na dobra i usługi,

♦    politycznej, polegającej na włączaniu aspektów środowiskowych do inny» li dziedzin polityki, jak np. planowanie rolnictwa, przemysłu, transpoilu. tui v styki itp.

Na IPP składa się 5 pakietów działań, które przedstawiono poniżej | 581

1.    Zmniejszanie ilości odpadów przez wzrost wydajności zasobów i gospoda rowania odpadami w zależności od ich charakteru: całkowity zakaz lub op.ranic/anie używania substancji trwałych, akumulujących się w przyrodzie, których nie nm. n.t odzyskać (np. rozpuszczalniki, nawozy chemiczne), a w przypadku odpadów pod dających się procesom utylizacji i recyclingu stosować hierarchię: prewencja, m v kling, unieszkodliwianie (np. poprzez spalanie czy kompostowanie), składowanie

2.    Stymulowanie innowacji w dziedzinie produktów bardziej be/piee/nyt h dla środowiska nie tylko poprzez rozwój czystszych technologii, ale w więks/ym niż dotychczas stopniu czystszych produktów, przez upowszechnianie podc|M ia opartego na cyklu życia, ze szczególnym naciskiem na etap projektowania

3.    Kreowanie i wspieranie rynków dla produktów bardziej przyjaznyc li środowisku poprzez preferencyjną politykę cenową i podatkowa, politykę /anm wień publicznych, większe zaangażowanie mediów elektronicznych w minima cję o produktach i handel.

4.    Wspieranie przepływu informacji w górę i w dół łańcucha cyklu źyi ia produktów o oddziaływaniach środowiskowych i ich kosztach oraz między cl. •. pertami z różnych dziedzin, z udziałem agend rządowych, a także handlu dela licznego, w celu coraz powszechniejszego uznawania wartości środowiskowy! h w procesach podejmowania decyzji, także przez konsumentów.

5.    Określanie odpowiedzialności wytwórcy wyrobu finalnego i wszysikii h uczestników cyklu życia produktu za jego negatywne skutki dla środowiska.

Wśród stosowanych dotychczas różnorodnych narzędzi nakierowanych na zmniejszanie negatywnych oddziaływań środowiskowych ze strony produktów, jako szczególnie ważne dla IPP wymienia się m. in.: