85064 skanuj0028 (123)

11. Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo

646

biodynamiczne. Rolnictwo ekologiczne to sposób gospodarowania, w którym stosowane są wyłącznie środki naturalne zamiast nawozów sztucznych, głównie obornik, komposty nawozy zielone, nawozy zwierzęce oraz minerały występujące w przyrodzie. Wprowadzane są również techniki zapobiegawcze w ochronie roślin zamiast syntetycznych pestycydów, m.in. metody biologiczne, środki roślinne i mineralne. W skali światowej promocją takiego rolnictwa zajmuje się Międzynarodowe Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Organicznego Rolnictwa (The International Federation oj Organie Agńculture Movement, IFOAAI), wspierane przez Szwajcarski Instytut Badawczy Rolnictwa Organicznego (The Swiss Research Institute of Organie Agńculture, RBL) oraz Fundację Ekologa i Rolnictwo (The Foundation Ecology &_Farming, SOEL) w Niemczech.

Rolnictwo ekologiczne w liczbach

Podstawy

prawne

rolnictwa

ekologicznego

Rolnictwo ekologiczne w latach 90. ubiegłego wieku rozwijało się bardzo szybko we wszystkich krajach UE i z początkiem XXI wieku powierzchnia upraw ekologicznych w krajach członkowskich UE wynosiła prawie 3 min ha, a liczba gospodarstw sięgała 100 tysięcy, co stanowi ponad 2% powierzchni użytków rolnych i 1,5 % liczby gospodarstw. Do przodujących krajów należy Lichtenstein, gdzie powierzchnia upraw ekologicznych zajmuje 17% użytków rolnych, a ponadto Austria (13,5%) i Finlandia (7,3%). Wśród krajów pozaeuropejskich największa powierzchnia upraw ekologicznych występuje w Australii (1,7 min ha), Kanadzie (1 min ha) oraz Stanach Zjednoczonych (900 tys. ha), co jednak w tych wielkich krajach stanowi przysłowiową kroplę w morzu intensywnego rolnictwa.

W okresie przystosowawczym, poprzedzającym wejście Polski w struktury Unii Europejskiej, Sejm RP uchwalił ustawę z 16 marca 2001 roku o rolnictwie ekologicznym (Dz.U. 2001 Nr 38, poz. 452), w której zdefiniowano produkcję prowadzoną metodami ekologicznymi jako „sposób uzyskania produktu rolnictwa ekologicznego, w którym zastosowano w możliwie największym stopniu naturalne metody produkcji, nienaruszające równowagi przyrodniczej”.

Na terenie gospodarstwa ekologicznego nie mogą wystąpić przekroczenia dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze, glebę i wodę. Ustawa stanowi, że gospodarka jest w nim prowadzona „zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, aktywizuje przyrodnicze mechanizmy produkcji rolnej poprzez stosowanie naturalnych środków produkcji oraz zapewnia trwałą żyzność gleby, zdrowotność roślin i zwierząt”. Polega ona na stosowaniu:

■    płodozmianu i innych naturalnych metod utrzymywania lub podwyższania biologicznej aktywności i żyzności gleby;

■    nawozów organicznych, środków ochrony roślin i środków żywienia zwierząt uzyskiwanych inaczej niż w wyniku przemysłowej syntezy chemicznej;

■    materiału siewnego oraz rozmnożeniowego otrzymywanego z roślin, które co najmniej przez jedno pokolenie, a w wypadku roślin wieloletnich co najmniej przez dwa sezony wegetacyjne, były uprawiane z zachowaniem powyższych warunków;

■    doboru gatunków i odmian roślin oraz gatunków i ras zwierząt (zwłaszcza populacji i ras miejscowych), uwzględniającego ich naturalną odporność na choroby.