85152 P1170505

Jqnu£ T -------------

346

03

9

1 ▲ 2 +

14 21    28 *■

1_\_!__—---. j_,)catbi

Ryc. 3 Trw. naszyjniki podłużnie żłobkowane z brązu na Pomorzu G6ańa jm- ^ gędar-2 cmentarzysko.3 znalezisko nieokreślone. Rys.E.Erzepki. Miejscow _^_oWO jm ąowo. gm. Szemud. 2 Gdyma-Obłuze; 3 Gdynia-Wielki Kack; 4    * Kroko’**'

Gniewino;} Swarzewo.gm Puck.6 Władysławowo;7 Żarnowiec.P°-Wszystkie miejscowości w woj. gdańskim

i dwa skarby), w których dominują okazy odmiany Lebcz. W strefie pojezierza przewagę mają skarby (3 stanowiska) z odmianą Wielka Wieś. Ogólnie, w skarbach okresu EB V na Pomorzu Gdańskim występują bransolety odmiany Wielka Wieś, z wyjątkiem skarbu z Łebcza, gdy na cmentarzyskach przeważają okazy odmiany Strzeżewko. Bransolety odmiany Łebcz skupiają się natomiast prawie wyłącznie na Kępie Swarzewskiej. gdzie można także dopatrywać się miejsca ich produkcji. Dla datowania skarbu w Lebczu ważnym elementem jest znaleziony tu miecz antenowy. Miecze tego rodzaju datowane są powszechnie na okres EB V iJ. Fogel 1979, s. 70, z wyjątkiem miecza z Nadarzyna).

Bransolety podłużnie żłobkowane odmiany Lebcz wystąpiły na obu cmentarzyskach władysławowskich. W Swarzewie (grób IX. VIII 1913. Baran) fragment tej bransolety znaleziono razem z ułamkiem tordowa-nego drutu (fragment naszyjnika?; W. La Baume 1939, s. 239) w popielnicy dwustożkowej, nakrytej talerzem. We Władysławowie (grób XXX. VII/1914, Torliński) 3 takie bransolety znaleziono również w popielnicy dwustożkowej, wraz z fragmentem cienkiego naszyjnika tordowanego z końcami czworokątnymi, zwiniętymi w uszka, oraz kółkiem żelaznym (W. La Baume 1939, s. 244). Natomiast według E. Petersena były to 4 bransolety (1929, tabl. 5 a d, zał. nr 40. poz. 22/25. s. 156. gdzie wymienia 1 parę i fragmenty drugiej pary). Znaleziska te dowodzą równoczesnego występowania omawianej odmiany bransolet z naszyjnikami tordowanymi z końcami zwiniętymi w uszka, co stwierdził już E. Petersen (1929, s. 88), jak również poświadczają wczesne pojawienie się wyrobów z żelaza. Ze względu na analogię z bransoletami ze skarbu w Lebczu, groby władysławowskie, w których odkryto okazy odmiany Lebcz, można datować na 2 połowę okresu EB V. Natomiast bransolety odmiany Strzeżewko przypadają już chyba na koniec EB V lub początek okresu HaC.

Tzw. naszyjniki podłużnie żłobkowane (ryc. 3). Ozdoby te rozwinęły się — jak się przyjmuje - z poprzednio omówionych bransolet jjodłużnie żłobkowanych. Różnią się od nich większymi rozmiarami, a zamknięcie stanowi kombinację zamków stosowanych u bransolet podłużnie żłobkowanych odmiany Lebcz i Strzeżewko (G. Kossinna 1915, s. 99), tj. haczyk zagięty, zwężony, zaczepia o otworek w przedłużonym i zwężonym przeciwnym końcu ozdoby. Występują one zarówno w skarbach, jak i na cmentarzyskach. G. Kossinna uważał je w przeważającej części (5 z 7 znanych wówczas okazów) za przypadające już na wczesną epokę żelaza (1915. s. 102), podczas gdy E. Petersen cofhął ich datowanie na okres EB V (1929, s. 77). Również W. La Baume uważał, że okazy z cmentarzysk na Kępie Swarzewskiej pochodzą już z wczesnej ep