DSCF5700

416 M. Kaunowska-Zdun

Uzyskanie dobrego ilościowo i jakościowo pionu jest związane z szybkim uformowaniem w okresie drugiej fazy rozety liściowej oraz szybkim wzrostem korzenia w warstwie ornej gleby i jego penetracją w podglebiu (rys. 1.6). Totet war-;:l stwa oma powinna być jednorodna, co sprzyja dobremu rozwojowi korzeni. Niepos-l żądane są różne przeszkody, np. kamienie, zwarte bryły, duże puste przestrzenie wypełnione powietrzem, a w profilu glebowym warstwy zbyt nasycone wodąjtwa^l de i nieprzepuszczalne podłoża, tzw. warstwy typu podeszwy płużnej, będące naj-częściej następstwem wadliwej uprawy gleby. Uważa się też, że struktura gruzeł-kowa warstwy ornej ma o wiele większe znaczenie w uprawie buraka niż głębokość tej warstwy.

Aby burak dobrze plonował, odczyn gleby powinien być zbliżony do obojętne- ja go w granicach pH 6,5—7,0. Burak rozwija się bardzo dobrze i wydaje duży plon na glebach alkalicznych o pH 8,3—8,5, dobre plony uzyskuje się też przy pH 6,0-6,$. Na glebach zbyt kwaśnych nitryfikacja może być słaba, a na glebach zbyt zasado-*^ wych rośliny mogą mieć trudności z przyswajaniem żelaza, magnezu, manganu, a E zwłaszcza boru. Niedobory tych składników odbijają się ujemnie na plonie i jegoS jakości. Zmianie odczynu gleby przez wapnowanie powinno towarzyszyć analizo-i wanie innych właściwości gleb. Na glebach gliniastych i zlewnych stabilność gru-I zełkowej struktury jest największa, gdy pH wynosi około 6,0—7,0. Największe plo-| ny buraka uzyskuje się na glebach najlepszych, należących do kompleksów! pszennych bardzo dobrych i dobrych, a także na glebach w wysokiej kulturze, należących do kompleksu żytniego bardzo dobrego. Burak daje średnie plony w latach wilgotnych na glebach kompleksu żytniego dobrego, pod warunkiem że są one starannie uprawiane i wapnowane. Gleby te jednak często są okresowo zbyt suche, zwłaszcza w miesiącach największego zapotrzebowania buraka na wodę, toteż uprawa tego gatunku na glebach kompleksów żytnich nie gwarantuje obfitych plonów korzeni.

1.6. Kierunki hodowli odmian

W Polsce pierwszymi hodowcami buraka byli: Julian Dobrzański, którego firma powstała w 1870 r., Władysław Mayzel i Aleksander Janasz, który założył w 1885 r. firmę hodowlaną w Dankowie. Później powstały inne firmy, między innymi Kazimierza Buszczyńskiego i Udycz, a w latach międzywojennych powołano do życia Sandomiersko-Wielkopolską Hodowlę Roślin. Po II wojnie światowej firmy hodowlane działały pod przymusowym zarządem państwowym. W 1963 r. powstało przedsiębiorstwo państwowe Hodowla Buraka Cukrowego, które przetrwało do lat dziewięćdziesiątych, zajmując się hodowlą i reprodukcją nasion wszystkich odmian buraka cukrowego. W okresie powojennym również w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Oddziale Bydgoskim prof. Antoni Filutowicz, a następnie między