Image184 (2)

W Tran lifiAfiif	E	j UNITRR 1 ^ ć UNIZET 5® 1	m	% U
lup WWW/	www.unizet.com.		pi	i

Jak to działa?

Na rysunku przedstawiony jest układ z jednym układem scalonym.

Jak zwykłe zadanie konkursowe polega na rozszyfrowaniu Jak działa i do czego służy taki układ?

Odpowiedzi, koniecznie oznaczone dopiskiem Jaki 2, należy nadsyłać w terminie 45 dni od ukazania się tego numeru EdW. Nagrodami w konkursie będą kity AVT lub książki.

vcc

Rozwiązanie zadania z EdW 8/2006

W numerze 8/2006 przedstawiony był układ z prostymi układani cyfrowymi.

Jest to dzielnik częstotliwości przez liczbę ułamkową ... 1,5.

Przebiegną wyjściu E ma częstotliwość 1,5 razy mniejszą niż przebieg na wejściu A. Uzyskuje się to dzięki sprytnemu połączeniu dwóch prze-rzutników. Aktywne zbocze na wejściu zegarowym CL wpisuje na wyjście Q danego przerzutnika stan, jaki w chwili wystąpienia tego aktywnego zbocza panuje na wejściu danych D tego przerzutnika. Na rysunku A pokazane są przykładowe    A

przebiegi w układzie z prze-rzutnikami D z aktywnym rosnącym (dodatnim) zboczem zegarowym, na przykład z kostki CMOS 4013. W przesadny sposób zaznaczone są

opóźnienia, a kolorowymi strzałkami pokazane są zależności przyczynowo-skutkowe. Wyraźnie w idać, że na wyjściu E występują impulsy dodatnie o czasie trwania równym połowie okresu impulsów wejściowych. Ale impulsy te przedzielone są przerwami o czasie trwania równym okresowi przebiegu wyjściowego, czyli ich współczynnik wypełnienia lo 1/3. W sumie okres przebiegu wyjściowego to 1,5 okresu przebiegu wejściowego - jest to więc nietypowy dzielnik częstotliwości przez 1,5.

u	0 Q
J1TJF. j.
woj*c*o |	CL Q

B T

a a

Jeden z uczestników napisał: (...) Aby zrozumieć dalsze działanie układu, należy przypomnieć sobie tabelę prawdy dla bramki NOR. która wygląda następująco:

Konieczne jest również przypomnienie ogólnej zasady działania przerzutnika typu D. Stan wejścia D przerzutnika zostaje przepisany przy aktywnym zboczu sygnału podanego na jego w ejście zegarowe CLK (w tym przypadku zbocze narastające jest aktywne - co zostało zaznaczone na schemacie u' treści zadania).

Do dalszej analizy przyjmijmy, iż w punkcie E panuje stan wysoki. Stan ten jest podany na wejścia D obydwu przerzutników D. Po pojawieniu się na wejściu CLK pierwszego z przerzutników zbocza narastającego stan wysoki zostanie przepisany na jego wyjście Q -punkt C. Spowoduje to (zgodnie z tabelą prawdy bramki NOR) wymuszenie stanu niskiego (logiczne 0) na jej wyjściu - punkt E. Także aktywne zbocze (punkt B) spowoduje przepisanie stanu (w tym momencie niskiego) na wyjście dn*giego z przerzutników Kolejne narastające zbocze w punkcie A spowoduje ustawienie wyjścia pierwszego przerzutnika w stan niski. Ponieważ w tym momencie na obu wejściach bramki NOR występuje stan logicznego 0, tu na jej wyjściu otrzymamy logiczną ł. Logiczna 1 podana na wejścia D przerzutników powoduje... sytuacja zaczyna się powtarzać.

W układzie bez żadnych zmian można w ykorzystać przerzutniki z aktywnym zboczem ujemnym (opadającym), na przykład odpowiedniki klasycznego układu TTL 7474. Zastosowanie szybkich wersji 74HC74 (74HCT74) lub jeszcze szybszych 74AC74 (74ACT74) pozwoli pracować przy dużych częstotliwościach, a także przy niskim napięciu zasilania, nawet 1,5.. .2,5V.

Zadanie, a w szczególności analiza przebiegów czasowych, okazały się trudne i w efekcie znaczna część odpowiedzi zawierała usterki. Nawet drobna pomyłka w analizie prowadziła bowiem do błędnych wniosków. Dlatego tym razem za praw idłowe można uznać nawet odpowiedzi z błędnymi wnioskami, jeśli tylko były poprzedzone próbą analizy działania. Z uwagi na trudność zadania wielkie gratulacje należą się wszystkim uczestnikom, natomiast nagrody otrzymują: Michał Jaworski Kazimierz Biskupi.

Paweł Fecko - Nowy Sącz, a także Przemysław Białkowski - Aleksandrów' Łódzki.

A	B	Wyj
0	0	1
0	1	0
1	0	0
1	1	0

Zapraszamy do sklepów na Wolumenie !

n i -9 12 Wa rsza w a, u I. W o I u m e n 5 3

pawilon

44 RCS ELEKTRONIK rezystory, kondensatory, elementy SMD

tel.: [phone]

pawilon

50 ZBYROMEX części RTV, głośniki, transformatory, akcesoria GS

tel.: [phone]

pawilon 84 F.H. 5TEMPS potencjometry, silniki, paski napędowe

tel.: [phone]

12 Grudzień 2006 Elektronika dla Wszystkich