img039

K/\f\J r-uic.fk.ajf, jiyAilę.ur.j'11 ai. uuu w u Ufgaiuu.a^jt- i u.51    r> uum gujpuuww^,..

Przed powstaniem ICSID Bank Światowy oraz Prezes Banku pełnili funkcję pojednawczą w sporach między rządami a prywatnymi inwestorami. Idea powstania Centrum zrodziła się nie tylko ze' względu na konieczność stworzenia odrębnego forum mediacyjnego, ale i dlatego, gdyż sądzono, iż Centrum może się przyczynić do wzrostu inwestycji zagranicznych.

Porozumienie między IBRD a ICSID weszło w życie 13 lutego 1967 r. Memorandum dotyczące Umowy Administracyjnej stwierdza, że Ceiitrum będzie finansowane częściowo przez wpisowe i wydatki członków Komisji Rozjemczej, Trybunału Arbitrażu i Komitetów tworzonych ad hoc. Bank będzie dostarczać ułatwienia i usługi dla Centrum.

ICSID jest organizacją non profit i do 30 czerwca 1999 r. nie posiadało aktywów. Zgodnie z celem powołania pełni ono następujące funkcje: rozjemczą, informacyjną i doradczą.

Członkiem ICSID może zostać kraj będący członkieiit Banku Światowego, który podpisze i ratyfikuje Konwencję ICSID. W 2003 r. ICSID liczyło 139 członków. Polska nie podpisała Konwencji.

Centrum jest autonomiczną organizacją międzynarodową. Ma Radę Administracyjną i Sekretariat. W skład Rady Administracyjnej wchodzą przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich. Członkami Rady są Gubernatorzy Banku Światowego. Radzie przewodniczy Prezes Banku Światowego.

*

sjc *

Bank Światowy odegrał bardzo ważną rolę w rozwoju gospodarczym świata, zwłaszcza w pierwszych latach swojej działalności. W miarę rozwoju — pod wpływem zmian wewnętrznych zachodzących w samym banku, jak i zmian zewnętrznych wynikających z uwarunkowań politycznych, społecznych i gospodarczych —. Bank podlegał różnym przeobrażeniom. Historia działalności Banku potwierdza celowość jego utworzenia oraz umiejętność dostosowywania się do zmieniających się uwarunkowań. Wprawdzie nie udało się uniknąć niepowodzeń i błędnych decyzji, ale ogólnie bilans osiągnięć Banku kilkakrotnie przewyższył jego niepowodzenia.

Przypisy

¹ Początkowo pojęcie. Banku Światowego odnosiło się tylko do EBRD. Po utworzeniu EDA określenie to objęło także tę instytucję, a później następne. Zob. E. Chrabonszczewska, Międzynarodowe organizacje finansowe, cz. E, „Bank i Kredyt” 2001, nr 6, „Bankowe abc”, nr 73.

³ Dnia 21 grudnia 1945 r. weszła w życie umowa założycielska IBRD po jej ratyfikowaniu przez 28 państw członkowskich.

³ Gdyby Związek Radziecki przystąpił wtedy do Banku Światowego, kraj ten byłby trzecim, po USA i Wielkiej Brytanii, największym udziałowcem Banku, z wpłaconą kwotą 1,2 mld USD, czyli 13% ówczesnego łącznego kapitału subskrypcyjnego banku (łączny kapitał wynosił wówczas 10 mld USD).

* W latach 1991-1992 15 byłych republik radzieckich zgłosiło indywidualnie wnioski o członkostwo w organizacji..

■ * . • ( ■ :, _t ; ■„ ^s ; ■'*

⁵    J. Głuchowski, Międzynarodowe stosunki finansowe, PWE, Warszawa 1997, s. 29.

⁶    http//:www,worldbank.org (09.05.2004).

^I    W 2000 r. na forum OŃZ przyjęto tzw. Deklarację Tysiąclecia (Millenium Dedaration). Bank Światowy przyjął osiem zawartych w niej celów za swego rodzaju wytyczne do ustalenia swoich priorytetów; 1) ubóstwo — zmniejszenie o połowę nędzy wśród ludności żyjącej w ekstremalnej biedzie do 2015 r.; 2) edukacja — osiągnięcie we wszystkich krajach podstawowej edukacji do 2015 r.;

3)    śmiertelność niemowląt — zmniejszenie o 2/3 wskaźnika śmiertelności niemowląt i dzieci do lat 5;

4)    śmiertelność matek — ograniczenie o 3/4 stopy śmiertelności matek do 2015 r.; 5) zdrowie

—    zapewnienie dostępu do usług medycznych dla wszystkich,.nie później niż do 2015 r.; 6) Środowisko naturalne — wprowadzenie narodowej strategii nieprzerwanego wzrostu do 2005 r. przez zapewnienie, że bieżące straty w zasobach naturalnych zostaną usunięte do 2015 r.; 7) dyskryminacja pici

—    zapewnienie równości płci przez eliminację dysparytetu w podstawowym i średnim wykształceniu do 2005 r.; 8) zwalczanie HIWAIDS, malarii i innych chorób zakaźnych. Na podstawie www.world-bank.org (20.12.2003).

⁸    K. Brzozowska, Bank Światowy — historia, stan obecny i perspektywy rozwoju, cz. I, „Bank i Kredyt” 2001, nr 7.

⁹    Formalna nazwa- wspólnych prac MFW i Banku Światowego brzmi; Wspólny Ministerialny Komitet Rady Gubernatorów Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego w sprawie Transferu Zasobów do Krajów Rozwijających się.

¹⁰    K. Brzozowska, jw.

¹¹    K. Zabielski, Finanse międzynarodowe, PWN, Warszawa 1994, s. 303.

¹²    Na kapitał subskrybowany składają się kapitały IBRD,. IDA, IPC oraz MIGA.

¹³    The World B.ank Annual Report 2003, The World Bank, Washington, D.C, 2004, s. 4.

¹⁴    Decyzje dotyczące innych kwestii, włączając akceptowanie pożyczek i kredytów, są podejmowane przez wszystkich udziałowców banku zwykłą większością głosów.

¹³ Do grupy blend countries według stanu na 30 czerwca 2003 r. należało 15 krajów; Grenada, St. Lucia, Dominice, St. Vincent, Bośnia i Hercegowina, Serbia i Czarnogóra, Boliwia, Indie, Indonezja, Papua Nowa Gwinea, Uzbekistan, Azerbejdżan, Nigeria, Pakistan, Zimbabwe.

¹⁶ Stan na 30 czerwca 2003 r.    ,

^II    LIBOR (London Interbank Ojfered Ratę) — oficjalnie publikowana stopa rynku międzybankowego. Stopa procentowa, według której główne banki będące w Londynie są gotowe pożyczać fundusze innym bankom o wysokiej zdolności płatniczej. LIBOR stanowi stopę referencyjną do oprocentowania kredytów innym podmiotom i na innych rynkach. Szerzej na ten temat zob. R. Orłowska, Kredyty konsorcjatne, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2004, s. 55.

¹⁸    Marża odsetkowa na poziomie 75 pb dotyczy kredytów udzielonych po 1 lipca 1998 r., dla kredytów przed tą datą marża odsetkowa wynosiła 50 pb.

¹⁹    Stan na 30 czerwca 2003 r.

²⁰    Spółką projektową lub inaczej jednostką projektową jest podmiot założony do realizacji danego przedsięwzięcia inwestycyjnego przez sponsorów projektu.

²¹    Konsorcjum bankowe — instytucja, która polega na tym, że bank zawiera z innymi bankami

umowę w sprawie wspólnego udzielenia kredytu określonemu kredytobiorcy. For. R. Orłowska, Kredyty..., jw., s, 42.    _

²²    Pożyczka podporządkowana — pożyczka udzielana w celu dokapitalizowania przedsiębiorstwa (banku), tzn. w celu zwiększenia funduszy własnych, przyznawana pod warunkiem spełnienia określonych wymogów.