I cchme/nt* podstawy hodowli drohnonsiro|Ow w moriMKior.un
d u
cr = a0 + nP —— I' ' •
dx
gdzie: er0 jest granicą płynięcia, jup - lepkością plastyczną.
Płyny Binghama poruszają się, jeżeli naprężenia przekroczą pewim malną wielkość. Niektóre pasty wykazują właściwości cieczy Binghama 1 czas przepływu w przewodzie jedynie część takiej pasty jest płynna i m pierścień wokół niepłynnego rdzenia.
Wiele płynów wykorzystywanych w biotechnologii spełnia równani walda-de Waele
v dx y
gdzie: Ajest współczynnikiem konsystencji, n - indeksem płynięcia.
Indeks płynięcia płynów pseudoplastycznych ma wartości ninn i . jedności i pozorna lepkość płynu, liczona jako stosunek naprężeń ścinam' szybkości ścinania, maleje ze wzrostem gradientu prędkości. Oznac/a i wraz ze zwiększeniem szybkości mieszania takiego płynu lub natężenia p. pływu jego pozorna lepkość maleje.
Media używane do hodowli drobnoustrojów mogą wykazywm /l> właściwości reologiczne, które ulegają zmianie podczas hodowli. Podli• 1
dowlane zawierające skrobię wykazują właściwości cieczy Binghama. W n • ' hodowli, w wyniku zużywania skrobi przez rosnące drobnoustroje, lepki■ zoma brzeczki maleje i płyn może przyjmować charakterystykę płynu mul' skiego. Z kolei, w wyniku wzrostu grzybów strzępkowych wzrasta lepki• zorna brzeczki w czasie hodowli, zaś płyn ma charakterystykę pseudopla a • .
Napowietrzanie hodowli związane jest z dwoma aspektami: zapnii waniem na tlen przez drobnoustroje oraz szybkością dostarczania tlenu / 1 gazowej (powietrza) do ciekłej pożywki. Zagadnienia określania zapoli/* l> nia drobnoustrojów na tlen zostały przedstawione w p. 3.1. Obecnie /<• 1 • > omówione wnikanie tlenu z pęcherzyków gazowych do cieczy.
Na rysunku 3.19 przedstawiono schematycznie rozkład stężeń tlenu • szarze powierzchni międzyfazowej gaz-ciecz dla modelu dyfuzyjnych ' u granicznych. Opory wnikania masy do i od powierzchni międzyfazowei 1 •, sane jako proces dyfuzji w warstwie granicznej.
Strumień masy (na jednostkę powierzchni międzyfazowej) tlenu wml >u cego z fazy gazowej do powierzchni międzyfazowej jest równy
J -kg(po2 ~ Po2,i) < ł I ’
gdzie jest współczynnikiem wnikania masy po stronie fazy gazowej.
iimmcń masy tlenu po stronie cieczy jest równy
I kc(Co2,i~Co2) (3.122)
t i. ' współczynnik wnikania masy po stronie fazy ciekłej.
(Nadając, że na powierzchni międzyfazowej panuje równowaga opisana *> ni I lcnry’ego
< Upo2j (3.123)
(3.124)
(3.125)
(3.126)
i "i- ię następujące wyrażenie na szybkość przenikania masy: / Kc(Co2,g ~ Co2)
1 Hpo2
' .półczynnik przenikania masy jest równy
pi p nikli słabej rozpuszczalności absorbowanego składnika gazowego (np. mu i iccz można w przybliżeniu przyjąć, że
(3.127)
Powierzchnia międzyfazowa
Rysunek 3.19.
Schemat przenikania masy z pęcherzyka gazowego do cieczy
k i kc
• ■" •• a. że o przenikaniu masy decydują opory po stronie fazy ciekłej.
171