img216 (12)

2.1.    Systematyka pszczoły

2.1.1.    Rodzaj Apis

Pszczoła miodna {Apis mellifera L.) jest gatunkiem należącym do typu stawonogów (Arthropoda), podtypu tchawkodysznych (Tracheata), gromady owadów {Insecta), rzędu błonkoskrzydłych, czyli błonkówek (Hymenoptera), podrzędu żądłówek (Aculeata), nadrodziny pszczół (Apoidea), rodziny pszczołowatych (Apidae), rodzaju pszczoła {Apis).

Wszystkie gatunki rodzaju Apis żyją w zorganizowanych społeczeństwach. Budują one z czystego wosku pionowe plastry z obustronnie ułożonymi komórkami, służącymi do wychowu czerwiu i przechowywania pokarmu. Osobniki dorosłe odżywiają się nektarem, spadzią oraz pyłkiem kwiatowym. Larwy są także karmione wydzieliną gruczołów gardzielowych (mleczkiem pszczelim). Pyłek jest zbierany przez robotnice i przynoszony w koszyczkach znajdujących się na tylnych odnóżach owada. Zakładają duże rodziny pszczele, zależnie od gatunku, li-czące od kilku tys. do 20-80 tys. osobników. Zycie rodzin jest koordynowane za pośrednictwem feromonów, regularnych zmian aktywności gruczołów, porozumiewania się za pomocą tańców i wydawania dźwięków. Dzięki feromonom utrzymuje się też dominacja reprodukcyjna matki, a agresywne zachowanie robotnic względem niej jest tłumione. Występuje tu polimorfizm i polietyzm wiekowy. Doskonale wypracowany sposób termoregulacji gniazda pozwala rodzinom pszczelim na uniezależnienie się w dużej mierze od warunków zewnętrznych, dzięki czemu w klimacie chłodnym mogą przeżyć długie i surowe zimy.

2.1.2. Gatunki rodzaj u Apis

Odkrycia naukowe ostatnich lat obfitują w wiele interesujących informacji również z zakresu biologii pszczół. Przykładem jest opisanie zwiększonej liczby gatunków rodzaju Apis. W polskojęzycznej literaturze fachowej, nawet najnowszej, wymieniane są nadal tylko cztery gatunki, podczas gdy od kilku lat wiadomo, że rodzaj ten reprezentowany jest przez siedem gatunków (Ruttner 1992):

1.    Pszczołę miodną, Apis mellifera Linneusz, 1758.

2.    Pszczołę wschodnią, Apis cerana Fabricius, 1793.

3.    Pszczołę czerwoną Apis koschevnikovi v. Buttel-Reepen, 1906.

4.    Pszczołę olbrzymią, Apis dorsata Fabricius, 1798.

5.    Pszczołę'skalistą, Apis laboriosa F. Smith, 1871.

6.    Pszczołę karłowatą, Apis florea Fabricius, 1787

7.    Pszczołę buszu, Apis andreniformis F. Smith, 1858.