img298

133

132

133

132

"1

Nyc 56 Tryk w typie wełnistym

Grzbiet - u owiec wełnistych i prymitywnych jest raczej wąski, u ras mięsnych i sto-mięsnych prosty i szeroki.

Linia i szerokość partii zadu - jest istotnym wskaźnikiem użytkowości rasy mięsi mają zad szeroki i prosty, wełniste i prymitywne - spadzisty Zbyt spadzisty (ścięty) zad uważa się za wadę

Tułów - ma różne wymiary i kształt: może być długi lub krótki, szeroki lub wąski, głęboki lub płytki. Mozę mieć linię grzbietową prostą lub wklęśniętą w pewnych mie|4 scach lub na całej długości (łęgowatość) lub też miejscami wypukłą (karpiowatość) Rasy mięsne cechuje tułów głęboki i szeroki, wełniste zaś - długi i wąski.

Kończyny - mogą być niskie lub wysokie, ustawione wąsko lub szeroko, o ko grubej (gąbczastej) lub cienkiej (suchej). Za wadę uważa się zarówno szablaste (ki wie) ustawienie kończyn, jak tez iksowate lub „obajne". Za wadę dyskwalifikującą u ża się miękkie (niedźwiedzie) pęciny. Pożądane jest aby kończyny były proste i szi ko rozstawione, przy czym u ras mięsnych są one zazwyczaj krótkie i stosunk cienkie, a u owiec mlecznych są z zasady zdecydowanie cienkie i wysokie.

Dokonuje się również oceny skóry, ponieważ jej jakość zostaje w ścisłym związ jakością produkowanej wełny. I tak

-    cienka i ścisła skóra występuje u merynosów o bardzo cienkiej i szlachetnej wełni

-    grubsza i bardziej ścisła skóra występuje u merynosów dających dużą masę wełny| średniej jakości,

-    gruba (ze względu na silnie rozwiniętą tkankę podskórną) i luźna skóra wystę wszystkich ras mięsnych,

-    bardzo gruba i rzadka (porowata) skóra występująca u osobników o limfatycznej I ordynarnej konstytucji jest zjawiskiem generalnie niepożądanym.

Z kierunkiem użytkowym związany jest typ konstytucyjny, uwarunkowany bud ciała i przebiegiem procesów metabolicznych Jest on ważny z punktu widzenia zd ności i odporności zwierząt, jak i poziomu produkcyjności. Iwanow wyróżniał 6 ty konstytucyjnych owiec, tj konstytucję mocną ordynarną suchą limfatyczną. delik i przedelikaconą.

Dla większości ras i odmian owiec najcenniejsze osobniki mają konstytucję moc Owce tego typu łączą w sobie w sposób harmonijny pożądaną użytkowość z dosko sprawnością produkcyjną Ich kościec jest silny, umiarkowanej grubości, skóra zwii zła, elastyczna, wełna typowa dla danej rasy czy odmiany, umiarkowany rozwój tk podskórnej i tłuszczowej. Charakteryzuje je rześki i zdrowy wygląd. Zwykle są od na choroby. Od tej wzorcowej kondycji są dwa odstępstwa: jedno w kierunku konst; cji ordynarnej, drugie w kierunku różnego stopnia przedelikacenia.

Owce o konstytucji ordynarnej charakteryzuje silnie rozwinięta i gruba skóra; łna jest zazwyczaj grubsza od wzorca dla danej rasy. a runo mniej wyrównane ze sk nościądo pojawiania się włosów martwych i nadrunnych, zazwyczaj niezłe umię nie, lecz słaby rozwój tkanek łącznej i tłuszczowej. Zwierzęta wyglądają masywnie niezgrabnie. Owce o tego rodzaju konstytucji cechuje zwykle niewielka mleczność i z wykorzystanie paszy.

Konstytucja sucha polega na słabym rozwoju tkanki podskórnej i tłuszczowej, nati miast na dobrze rozwiniętych narządach trawiennych i oddychania owce o tej kon tucji mają szybką przemianę materii i cechują się znaczną odpornością Kościec i jest mocny, o silnie rozwiniętych stawach, niezbyt gruby Skóra jędrna i elasty wytwarza wełnę o jakości charakterystycznej dla danej rasy czy odmiany owiec. Su konstytucja wiąże się na ogół z dużą mlecznością Natomiast owce o konstytucji li

Litycznej charakteryzują się silnie rozwiniętą tkankąłącznąze skłonnością do odkładaniu dużej ilości tłuszczu zarówno pod skórą jak i na narządach wewnętrznych i w tkance mięśniowej. Skóra jest miękka „ciastowata*. wełna rzadka, przeważnie długa i gruba Kościec osobników o konstytucji limfatycznej jest umiarkowanie rozwinięty,

' utomiast zazwyczaj dobre umięśnienie i obecność tłuszczu podskórnego przyczynia-■ \ się do zachowania u nich okrągłych kształtów tułowia. Do tego typu należą osobniki k.ze, powolne nieodporne, wymagające starannej opieki.

Owce o konstytucji delikatnej są zazwyczaj mniejsze, o słabych Kościach, tułów bez dostatecznej głębokości i szerokość co powoduje częstsze występowanie błędów w budowie klatki piersiowej, zadu : w ustawieniu kończyn Bardzo wyraźnym wskaźnikiem dla tego typu jest delikatna, długa a wąska głowa oraz cienkie i wiotkie uszy (tzw. wszy papierowe). Skóra cienka, o małej elastyczności wytwarza wełnę nietypową prze-i leniona, ze skłonnością do tzw marki lub nitki i z reguły rzadka. Pole obrostu wełną jnst małe. stąd tez i mniejsza masa wełny. Jest to typ owcy o małej odporności i słabym zdrowiu. Spotęgowanie tych cech daje owce przedelikacone które w pierwszej kolejności powinny być wybrakowane ze stada

16.2. Typy użytkowe owiec

Typy użytkowe zwierząt wytworzyły się pod wpływem pracy człowieka w dążeniu do o/yskania określonych produktów lub ich kombinacji. Wyróżnia się następujące typy u2ytkowe owiec.

16.2.1. Typ wełnisty

Typ wełnisty charakteryzuje się stosunkowo dużą długością ciała płaską i średnie: długości szyją, głęboką lecz raczej wąską klatką piersiową cienką, ale mocną kością Owce reprezentujące ten typ użytkowy cechuje stosunkowo późne doirzewanie. fałdzistość i silne unaczyme-nie skóry przy na ogół słabym umięśnieniu Produkują wełnę jednolitą, cienka,, bardzo gęstą o dużej zawartości tłuszczopotu, co wiąże się z bardzo niskim renderr.ent (25 35%). Przykładem tego typu użytkowego są merynosy radzieckie, typ A merynosa amerykańskiego, cienko-runne merynosy australijskie oraz merynosy bułgarskie.

16.2.2. Typ wełnisto-mięsny

Typ wełnisto-mięsny cechuje dobra użytkowość wełnista, a więc duża masa dobrej lukości wełny, średnia masa ciała szybki wzrost w młodym wieku t dobre wykorzystali" > paszy W budowie mała zaznaczone sa_v pewne cechy mięsne, jak szeroki kłąb i jf ibiet debrze umięśnione kulki. Skóra i kościec są średnio rozwinięte tkanka mięsna i tłuszczowa - dość dobrze. Zwierzęta te odznaczają się średnią wczesnością dojrze-wnma, dość szeroką, głęboką i długą, a więc pojemną klatką piersiową, dobrze rozwiniętym długim przewodem pokarmowym i pojemną jamą brzuszną W Polsce ten typ u/ytkowy owiec jest najbardziej rozpowszechniony, ponieważ jest reprezentowany za-