Karta płatnicza - elektroniczny instrument płatniczy wydawany przez banki, stanowiący podstawowe narzędzie zdalnego dostępu do pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym. Pozwala na podejmowanie gotówki z bankomatu i/lub dokonywanie bezgotówkowych płatności za towary i usługi.
Podział kart pod względem funkcjonalności:
a) Karta bankomatowa (ang. ATM Card lub Cash Card) służy wyłącznie do dokonywania wypłat gotówki oraz innych transakcji, które możliwe są do wykonania z użyciem bankomatu, np. sprawdzenie stanu rachunku, wydrukowanie historii transakcji, zmiana kodu PIN czy dostęp do funkcji depozytowych w bankomacie.
Karta bankomatowa nie posiada żadnych funkcji płatniczych, nie można zatem przy jej użyciu wykonać transakcji bezgotówkowej - nawet jeżeli bankomat udostępnia możliwość wykonania takiej transakcji, np. doładowanie konta telefonu komórkowego.
b)karta płatnicza(ang. Payment Card) karta, którą możemy zarówno dokonywać płatności w punktach handlowo-usługowych jak i również dokonywać operacji w bankomatach.
c)karta wstępnie opłacona (ang. Prepaid Card lub Preloaded Card) to zupełnie inny rodzaj kart bankowych znanych również jako karta typu elektroniczna portmonetka (ang. Electronic Purse).
Zwykła karta płatnicza bądź bankomatowa jest jedynie pewnego rodzaju "identyfikatorem" za pomocą którego można dokonać transakcji., która następnie jest rozliczana z rachunku bankowego do którego karta została wydana. Sama w sobie karta nie zawiera żadnej wartości i nie przechowuje w sobie żadnych impulsów czy pieniędzy.
Natomiast w przypadku karty wstępnie opłaconej, środki jakie możemy wydać z użyciem tej karty nie znajdują się na żadnym rachunku bankowym - one niemalże "fizycznie" znajdują się wewnątrz karty zakodowane w postaci odpowiednich jednostek (impulsów).
Jest to rozwiązanie posiadające zarówno swoje plusy jak i minusy. Plusem z pewnością jest bardzo duże bezpieczeństwo - korzystając z karty wstępnie opłaconej nie możemy przekroczyć stanu środków na rachunku (nie ma bowiem żadnego rachunku). Minusem natomiast jest fakt, iż utrata karty powoduje najczęściej stratę pieniędzy, które zostały zakodowane w jej wnętrzu. Jak zatem widać, nieprzypadkowo karta wstępnie opłacona nazywana jest elektroniczną portmonetką - jej zasada działania oraz jej wady i zalety są praktycznie takie same jak w przypadku tradycyjnej portmonetki z pieniędzmi.
Na razie karty te są mało popularne ze względu na koszty ich wprowadzenia na rynek.
d) Karta wirtualna (ang. Virtual Card) to nowy rodzaj kart płatniczych opracowanych wyłącznie pod kątem dokonywania transakcji bez fizycznego użycia karty.
Karta wirtualna wyłącznie do dokonywania transakcji typu MOTO (czyli transakcje realizowane drogą pocztową i telefoniczną) oraz transakcji internetowych.
Kartą wirtualną nie możemy dokonać transakcji w zwykłym punkcie handlowo-usługowym. Nie wypłacimy nią również gotówki w bankomacie czy kasie banku. Do karty nie jest także generowany kod PIN, jednakże generowane są kody weryfikujące o nazwie CVC2 lub CVV2 (kody te są również generowane do większości tradycyjnych kart płatniczych).
Może być wydawana w formie standardowej kart plastikowej lub w formie papierowej.
Podział kart według sposobu rozliczania transakcji:
a)karta debetowa (ang. Debit Card)
Kartą debetową można realizować transakcje gotówkowe i bezgotówkowe do wysokości środków na rachunku
Funkcjonuje na zasadzie rozliczenia transakcji wykonanej z użyciem karty natychmiast po otrzymaniu przez bank informacji o jej przeprowadzeniu.
b) Karta kredytowa (ang. Credit Card)
Uzyskanie karty kredytowej nie wiąże się z koniecznością otwierania rachunku w banku na który będą wpływały nasze wynagrodzenia czy inne dochody. Do otrzymania karty kredytowej najczęściej w ogóle nie musimy posiadać ani otwierać żadnego rachunku w banku, w którym ubiegamy się o wydanie karty kredytowej.
Do wydania karty kredytowej wystarczy jedynie złożyć wniosek (z reguły zawierający szereg różnego rodzaju pytań dotyczących naszej sytuacji finansowej) oraz załączyć dokumenty wymagane przez bank - najczęściej są to dokumenty poświadczające wysokość naszych zarobków, np. zaświadczenie o zarobkach i stażu pracy wystawione przez naszego pracodawcę. Na tej podstawie bank ocenia naszą zdolność kredytową i ustala wysokość limitu kredytowego.
Posiadacz karty kredytowej może wykonywać transakcje do wysokości przyznanego limitu kredytowego. Raz w miesiącu bank sumuje wszystkie transakcje i wysyła posiadaczowi karty zbiorcze zestawienie tych transakcji informując jednocześnie o kwocie zaciągniętego kredytu przy użyciu karty.
Zasady spłaty kredytu ustalane są przez każdy bank samodzielnie. Najczęściej bank ustala pewną minimalną kwotę jaką posiadacz karty zobowiązany jest do spłaty co miesiąc (może to być np. 10% zaciągniętego kredytu). Bank może także nie naliczyć żadnych odsetek od kredytu, jeżeli został on w całości spłacony w określonym terminie (np. dwóch tygodni od otrzymania miesięcznego zestawienia).
Przyznany przez bank kredyt jest kredytem odnawialnym, co oznacza że każda spłata zadłużenia zwiększa dostępny limit do dokonywania dalszych transakcji z użyciem karty.
c)karta z odroczonym terminem płatności (ang. Deffered Debit Card)
Posiada zbliżone zasady funkcjonowania do karty kredytowej. Do jej uzyskania najczęściej nie trzeba posiadać żadnego rachunku w banku, w którym ubiegamy się o wydanie karty.
Karta może posiadać określony limit wydatków, bank może również wydać kartę bez górnego limitu wydatków (pod warunkiem, iż posiadacz terminowo reguluje wszelkie swoje zobowiązania). Raz w miesiącu bank wysyła zestawienie transakcji wykonanych z użyciem karty. Posiadacz karty zobowiązany jest spłaty całości zadłużenia (nie można spłacić tylko części) w określonym czasie, np. w ciągu dwóch tygodni od daty otrzymania zestawienia.
d) karta obciążeniowa (ang. Charge Card)
Warunkiem wydania karty jest posiadanie rachunku w danym banku przez określony czas, np. trzy miesiące. W tym czasie bank analizuje wpływy na rachunek oraz sprawdza czy rachunek jest wykorzystywany w sposób prawidłowy.
Po upływie tego okresu czasu, bank wydaje kartę obciążeniową i ustala indywidualny limit wydatków dla tej karty.
Posiadacz karty może w ciągu miesiąca wykonywać transakcje do wysokości tego limitu (niezależnie od kwoty jaka znajduje się na jego rachunku). Określonego dnia, bank sumuje wszystkie transakcje wykonane z użyciem karty i samodzielnie obciąża kwotą transakcji rachunek posiadacza karty. Najczęściej w przypadku kart obciążeniowych bank nalicza również pewną prowizję od wszystkich transakcji (w wysokości np. 1%) za to, iż kredytował wydatki posiadacza karty przez okres od momentu ich wykonania aż do momentu obciążenia rachunku.
www.student.e-tools.pl