Ćwiczenia - mózgowie (pień mózgu)
2.Mózgowie (encephalon)
tyłomózgowie (rhombencehlon)
= rdzeń przedłużony (myelencephalon)- medulla oblongata
= most (pons)
= móżdżek (metencephalon) - cerebellum
śródmózgowie (mesencephalon)
przodomózgowie (prosoencephalon)
= międzymózgowie (diencephalon)
= kresomózgowie (telencephalon) - półkule mózowe
Rozwój mózgowia
OUN powstaje z zewnętrznego listka zarodkowego tj ektodermy
po str.grzbietowej ektoderma ulega zgrubieniu tworząc w płaszczyźnie pośrodkowej tzw. Płytkę nerwową
płytka nerwowa rozrasta się i wpukla w kierunku brzusznym tworząc rynienkę nerwową
brzegi rynienki zbliżają się do siebie i łączą tworząc cewę nerwową
wewnątrz cewa ta ma światło będące zawiązkiem kanału środkowego i komór.
Część rdzeniowa cewy nerwowej rozrasta się równomiernie,zaś część mózgowa tworzy trzy rozszerzenia tzw.pierwotne pęcherzyki mózgowe :
= tyłomózgowie
= śródmózgowie
= przodomózgowie
nierównomierny wzrost tych pęcherzyków ,mały w zakresie śródmózgowia i znaczny
w zakresie tyło i przodomózgowia prowadzi do powstania wtórnych pęcherzyków
zarodkowych :
= rdzeniomózgowia i tyłomózgowia wtórnego (tyłomózgowie)
= międzymózgowie i kresomózgowie (przodomózgowie)
Pień mózgu - nieparzysta cz. mózgowia w przedłużeniu rdzenia kręgowego
(bez półkul mózgu)
podobieństwo do rdzenia kręgowego
inny stosunek organizacji istoty białej do szarej
istota szara
= słupy rdzenia podzielone włóknami istoty białej tworzą jądra
wzdłuż linii pośrodkowej leżą jądra somatyczne (ruchowe)
po bokach leżą jądra wegetatywne
zewnętrznie leżą jądra czuciowe
Są to jądra nerwów czaszkowych
Prócz tego występują jądra własne pnia mózgu
istota biała
= drogi zstępujące (układają się brzusznie w pniu mózgu)
układ piramidowy
część przeznaczona dla jąder ruchowych nerwów czaszkowych
część przeznaczona dla rogów przednich rdzenia kręgowego
układ pozapiramidowy
złożony z szeregu dróg wychodzących z jąder pnia mózgu i dochodzących do rogów przednich rdzenia kręgowego.
= drogi wstępujące (układają się grzbietowo w pniu mózgu)
kilkuneuronowe, prowadzące różne rodzaje czucia
= drogi własne
Rdzeń przedłużony (opuszka)
stożek rozszerzający się ku górze
na powierzchni przedniej po obu stronach szcczeliny pośrodkowej przedniej leżą piramidy ( u dołu łączą się ze sznurami przednimi rdzenia kręgowego)
w dolnej części rdzenia przedłużonego włókna piramid ulegają skrzyżowaniu, miejsce to zwane jest skrzyżowanie piramid ,a jego dolna część stanowi granicę między rdzeniem kręgowym a rdzeniem przedłużonym
po bokach piramid leżą wyniosłości zwane oliwkami .
pomiędzy piramidą a oliwką wychodzą w brużdzie bocznej przedniej nici korzeniowe n.podjęzykowego (XII n.czaszkowego)
w bruździe bocznej tylnej wychodą nici korzeniowe n.IX (językowogardłowego) , n.X (błędnego) i n.XI ( dodatkowego ) - korzenie czaszkowe
na powierzchni tylnej w dolnej części zachowana jest budowa rdzenia kręgowego ,a więc dwa pęczki sznurów tylnych smukły i klinowaty, które ku górze przechodzą w wyniosłości zwane guzkami jądra smukłego i klinowatego
powyżej tych guzków obecne są konary dolne móżdżku ograniczające dolną część dołu równoległobocznego
Most
Powyżej rdzenia kręgowego tworzy wyraźne wybrzuszenie dość szeroko uwypuklone
W płaszczyżnie pośrodkowej w wybrzuszeniu tym zaznacza się bruzda podstawna
Wiązki włókien biegnące poprzecznie do osi długiej mostu tworzą obustronnie konary środkowe móżdżku
Na brzegu dolnym mostu ,na granicy z piramida wychodzą korzenie n.VI (odwodzącego) - bardziej od przodu
Na granicy mostu i konara środkowego móżdżku wychodzą korzenie n.V (trójdzielnego)
Na granicy mostu,rdzenia przedłuzonego i konara środkowego móżdżku wychodzą korzenie n.VII (twarzowego) i n.VIII (przedsionkowo-slimakowego) - bardziej od tyłu ( wychodzi tu także n.pośredni - gałąź czuciowa n.VII )
Część grzbietowa mostu stanowi gorną częśc dołu równoległobocznego rozpiętego między konarami górnymi móżdżku (wychodzą z górnej części mostu śródmózgowia ) i konarami dolnymi (wychodzą z rdzenia przedłużonego)
W zakresie mostu i rdzenia przedłużonego znajdują się ośrodki nerwowe kontrolujące oddychanie i krążenie krwi.
Śródmózgowie
w części brzusznej widoczne są symetryczne konary mózgu , między nimi dół międzykonarowy, w którego głębi zawarta jest istota dziurkowana tylna i gdzie wychodzą korzenie n.III (okoruchowego)
w częsci grzbietowej wyróżnia się blaszkę pokrywy (dawnej blaszka czworacza), w zakresie której widoczne są wzgórki górne (podkorowy ośrodek wzroku) i wzgórki dolne (część drogi słuchowej)
od każdego ze wzgórków odchodzi bocznie pasmo istoty białej zwane ramieniem wzgórka : ramię wzgórka dolnego dochodzi do ciała kolankowatego przyśrodkowego, zas ramię wzgórka górnego do ciała kolankowatego przyśrodkowego
poniżej wzgórkow dolnycb pokrywy wychodzi n.IV (bloczkowy)
Móżdżek
Składa się robaka móżdzku i symetrycznych półkul móżdżku
Konary móżdżku
Narząd równowagi i koordynacji ruchowej.
Przodomózgowie
Międzymózgowie
- podwzgórze : (ośrodek ukłądu autonomicznego - reguluje czynność narządów wewnętrznych i przemiany chemiczne ustroju) :
= ciała suteczkowate
= guz popielaty - > lejek . przysadka mozgowa
= skrzyżowanie nerwów wzrokowych (pasma wzrokowe),nerwy wzrokowe)
wzgórze
= zawiera liczne jądra ,które uczestnicza w przekazywaniu impulsów czuciowych (czucie skórne,mięśniowe,wzrok,słuch) do kory mózgu.
nadwzgórze
= szyszynka
= uzdeczka