Powstanie faszyzmu we Woszech:
Przyczyny powstania: Wochy z I wojny wychodz zwycizko, zaczyna si
powojenny kryzys gospodarczy, za syt. w rolnictwie, na pd. gd ziemi,
wzrost cen po wojnie (zarobki nie wzrastaj), powracaj kombatanci. ktrzy
staj si bezrobotni, trudna syt. polityczna (nie dostaj np. obiecanej Dalmacji,
ani kolonii W Afryce i Albanii), w kraju korupcja, wzrastaj nastroje rewolucyjne,
wybuchaj strajki, w 1921 powstaje Woska Partia Komunistyczna.
To powoduje wzrost obaw warstw posiadajcych. W tym momencie 'wypywa'
osoba Benito Mussolini - twrca faszyzmu. Tworzy on po wojnie zwizki walki.
Grupoway one pocztkowo kombatantw, pŸniej te drobnomieszczastwo
i modzie. Mussolini tworzy te bojwki tzw. czarne koszule. W 1921 z
przekszt. zw. walki tworzy on Narodow Parti Faszystowsk (umundurowan,
uzbrojon, kult wodza, podporzdkowanie wodzowi, symbolika staroytnego
Rzymu, pozdrowienie przez podniesienie rki).
Mussolini jest te twrc pojcia Totalitaryzm-pastwo totalne, ingerujce we
wszystkie dziedziny ycia.
Program Mussoliniego (ewaluowa): hasa nacjonalistyczne, stworzenie wielkiej
Italii, hasa demagogiczne i populistyczne, pocztkowo antyklerykalizm i
republikanizm.
W celu przejcia wadzy Mussolini organizuje marsz na Rzym w 1922 X 28.
Lecz ju 29.X.!922 krl Emanuel III mianuje Mussoliniego premierem.
Dlaczego Mussolini zdoby wadz: demagogia, poparcie wielkiego kapitau,
rozbicie woskiego ruchu robotniczego.
W 1923 przejmuje oficjalnie tytu dyktatora (duce), zmienia ordynacj wyborcz-
faszyœci otrzymuj 70% mandatw w parlamencie. W 1926 delegalizuje partie
polityczne, prcz swojej. W 1923 powstaje te Wielka Rada Faszystowska,
ktrej zadaniem byo m.in. przygotowywanie projektw ustaw. Mussolini
rozwizuje te zw. zawodowe, tworzy kolporacje, znosi wolnoœci demokratyczne,
rozwija militaryzm.
Pod jego rzdami poprawia si syt. gospodarcza Woch, poprawia si stopa yciowa
ludnoœci, otacza opiek matk z dzieckiem, ochrona zdrowia, budowa drg,
portw, mieszka, koleim, rozwija si rolnictwo, zwalcza mafi. W 1929 podpisa
konkordat z Rzymem.