Anoreksja i bulimia są terminami medycznymi,

z którymi coraz częściej możemy się spotkać w codziennym życiu. Zainteresowanie tym problem w ostatnich kilku latach diametralnie wzrosło wraz ze zwiększeniem się przypadków zachorowań. Wraz ze zmianami zachodzącymi w dwudziestym wieku zmienił się pogląd niektórych ludzi dotyczący estetyki i ogólnego poczucia piękna. Młode kobiety zwracające uwagę na obecnie wylansowaną modę starają się dorównać modelką, które jak wiadomo mają bardzo smukłą sylwetkę oraz popularny rozmiar „0” czyli Polski rozmiar „32”/XXS.

Rozmiary zachorowań wśród nastolatków powoli przybierają rozmiary epidemii mimo tego, że większość osób z tym zaburzeniem wcale nie jest otyła. Właśnie w wieku nastoletnim mogą być nasilone poczucia własnej wartości poprzez zmiany dotyczące strefy seksualnej, kulturalno społecznej gloryfikacji szczupłości oraz napięć w rodzinie.

Anoreksja, inaczej jadłowstręt psychiczny (z grec. an - brak, pozbawienie, orexis - apetyt Anorexia nervosa) jest zaburzeniem odżywiania się polegającym na celowej utracie wagi ciała jak i również zaburzeniem obrazu widzenia własnego ciała (dysmorfofobia). Choroba dotyczy w największym stopniu dziewcząt i kobiet w wieku 14-20 lat.

Anoreksja to niebezpieczna choroba dla zdrowia i życia. Cechuje się szybko postępującym - w około 20% przypadków nieodwracalnym - wyniszczeniem organizmu, a nie leczona prowadzi do śmierci (w tym samobójstwa) w około 10% przypadków.

Powikłania towarzyszące anoreksji wynikają z niedożywienia organizmu, pojawiają się zaburzenia ze strony układu krążenia:

-Nieregularne tętno

- Niskie ciśnienie

- Zaburzenia rytmu serca

- Zatrzymanie krążenia ze zgonem

- Obniżenie prawidłowego poziomu glukozy we krwi

- Wygłodzony organizm nie może utrzymać odpowiedniej temperatury doprowadza do wychłodzenia i pojawienia się dreszczy

- Zanik miesiączkowania spowodowany spadkiem estrogenów ich niedobór w konsekwencji powoduje osteoporozę

- Anoreksja pojawiająca się przed wystąpieniem pierwszej miesiączki wpływa na zatrzymanie wzrostu

Leczenie zaś jest długie i wymaga współpracy licznych specjalistów oraz chęci ze strony chorego.

Kryteria diagnostyczne dla lekarzy, którzy rozpoznają anoreksję są :

- Utrata lub brak przybierania na wadze w czasie wzrostu

- Silny lek przed przybieraniem na wadze

- Zakłócenie własnego wizerunku

- Brak 3 kolejnych miesiączek

- Istotną cechą anoreksji jest to, że chory nie przyznaje się do choroby i nie wierzy, że to jest choroba

Wykazano skuteczność kognitywnej terapii behawioralnej, która polega na nauczaniu pacjentów zwalczania automatycznych myślom i eksperymentach behawioralnych (np. spożywanie posiłku składającego się z "zakazanych środków spożywczych") w połączeniu lub bez leczenia przeciwdepresyjnego. Pewne pozytywne rezultaty przynosi również psychoterapia interpersonalna i dialektyczna terapia behawioralna. Niektórzy badacze stwierdzili również pozytywne rezultaty w wyniku leczenia hipnoterapią.

Szacuje się, że 1 na 250 kobiet jest chora na anoreksję oraz, że anorektycy najczęściej pochodzą z rodzin, w których stawiane są duże wymagania. Są oni często perfekcjonistami, wykazującymi zachowania kompulsywne (rytualne) w wielu aspektach swojego życia.

Anorektycy zwykle zaprzeczają, że cokolwiek jest nie tak oraz łatwo się denerwują. Zdiagnozowanie tej choroby jest dość ciężkie. Osoby z zaburzeniami typu psychotycznego mogą być przekonane, że ich żywność jest zatruta, odmawiać jedzenia i znacznie chudnąć. Unikanie jedzenia może być także skutkiem depresji, ponieważ chory nie jest w stanie skoncentrować się na tej czynności. Odmawianie przyjmowania pokarmów może być także spowodowane chorobami nowotworowymi lub innymi.

Dlatego, aby z całkowitą pewnością stwierdzić, że przyczyną utraty wagi jest anoreksja, trzeba mieć pewność, że pacjent nie cierpi na żadną inną chorobę psychiczną ani fizyczną.

Objawami anoreksji są między innymi:

-Znaczący spadek wagi ciała

-Lęki przed przytyciem

-Zahamowanie popędu płciowego

-Zatrzymanie miesiączki

-Zaparcia

-Nadmierne odchudzanie lub ćwiczenia

-Nienormalne, przesadne zainteresowanie jedzeniem (np.liczenie kalorii)

-Nadmierna aktywność

Anoreksja objawia się w dwóch typach. Restrykcyjnym (niewielkie ilości pokarmu + rzadkie używanie środków przeczyszczające) oraz bulimicznym (napady objadania się -> poczucie winy -> wymuszone wymioty lub biegunka spowodowana środkami przeczyszczającymi).

Bulimia zwana żarłocznością psychiczną zaś jest zaburzeniem odżywiania cechującym się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne. Do najczęstszych zachowań należą: wywołanie wymiotów, głodówki, użycie diuretyków, środków przeczyszczających, wykonywanie lewatyw oraz nadmierne ćwiczenia fizyczne. Przypadłość ta dotyka głównie młode kobiety i nastolatki. Często bywają to kobiety odnoszące sukcesy zawodowe, pochodzące z rodzin o wysokim standardzie życia, ale nie rzadko również patologicznych. Średni wiek pojawienia się choroby to 18 lat.

Bulimia jest prawdziwą chorobą, która nie może być kontrolowana przez osoby na nią cierpiące bez pomocy specjalisty. Uwagi i pomoc ze strony rodziny i bliskich w najlepszym wypadku nie odnoszą żadnego efektu, a w najgorszym- mają wręcz działanie odwrotne. Efektami bulimii są:

· Zmiany w wyglądzie : bladość, obrzęk twarzy, przekrwienie spojówek, uszkodzenie szkliwa zębów przez kwas żołądkowy, zmiany skórne na palcach rąk, w jamie ustnej uszkodzenie śluzówek przez kwas żołądkowy

· Anemia z niedoboru żelaza

Bulimiczki przesadnie dbają o wagę i wymiary swojego ciała. Nie doprowadzają się jednak do skrajnego wychudzenia jak przy anoreksji. Charakterystyczne są zaburzenia wodno - elektrolitowe spowodowane ciągłymi wymiotami i przeczyszczaniem. Cecha wspólna anorektyczek i bulimiczek jest niska samoocena i niestabilność emocjonalna, przywiązywanie ogromnej wagi do tego co o nich sądzą inni.

Oba zaburzenia wymagają od chorych systematycznej i długotrwałej terapii. Zaawansowane choroby wymagają leczenia w szpitalu w oddziale psychiatrycznym i endokrynologicznym.

Bulimia rzadziej doprowadza do zgonów. Obie choroby częściej dotyczą dziewcząt, a uzasadnienie fizjologiczne tego wiążę się z tym, że u chłopców przybieranie na wadze wiąże się głownie z rozwojem mięsni a u dziewcząt pojawia się nie akceptowana tkanka tłuszczowa.

---