III KO 14/04 - postanowienie z dnia 7 grudnia 2004 r.
Stwierdzenie, że w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa jest koniecznym, lecz niewystarczającym warunkiem wznowienia postępowania. Przyczyna wznowienia propter falsa zachodzi bowiem dopiero po ustaleniu przez sąd, że przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Ustalenie takie ma w wypadku przestępstwa fałszywego zeznania „uzasadnioną podstawę” (art. 540 § 1 pkt 1 k.p.k.), jeżeli w wyniku racjonalnej i wyczerpującej oceny wszystkich istotnych przesłanek, a zwłaszcza uwzględnienia znaczenia zeznania dla ustaleń przyjętych za podstawę prawomocnego orzeczenia, ujawnia się in concreto realna możliwość zmiany nie tylko stanu dowodowego sprawy, lecz także treści orzeczenia.
1978.10.18 postanow. SN Wp 3/78 OSNKW 1978/12/150
Jeżeli po uprawomocnieniu się orzeczenia ujawni się nowy nie znany uprzednio sądowi dowód wskazujący na to, że orzeczenie zapadło na podstawie fałszywego zeznania, to w takim wypadku podstawę prawną wniosku o wznowienie postępowania sądowego stanowić może tylko art. 474 § 1 pkt 1 lit. a k.p.k. [w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa - przyp. JKL]. Aby jednak taki wniosek był skuteczny, muszą zaistnieć warunki wymienione w art. 475 § 1 k.p.k. [541 § 1 k.p.k. - przyp. JKL]
Przewodniczący: sędzia płk W. Sieracki. Sędziowie: płk J. Juszczak (sprawozdawca), ppłk E. Zawiłowski.
Postanowienie z dnia 19 kwietnia 2007 r., II KO 54/06
Jeżeli nie można in concreto wydać wyroku skazującego (istnieje orzeczenie stwierdzające niemożność wydania takiego wyroku z powodów wymienionych w art. 17 lub 22 k.p.k.), to wówczas dokonanie ustaleń w kwestii popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 540 § 1 pkt 1 k.p.k., staje się obowiązkiem sądu rozpatrującego wniosek o wznowienie postępowania.
II KO 55/08 - postanowienie z dnia 4 listopada 2008 r.
Wznowienie postępowania jako nadzwyczajny sposób wzruszania prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie dotyczy jedynie takich orzeczeń, które z racji swej prawomocności nie mogą być wzruszone w innym trybie. Dopóki orzeczenie nie jest w tym rozumieniu ostateczne, to zarówno kasację, jak i wznowienie, w zakresie w jakim brak jest takiej jego ostateczności, uznać należy za niedopuszczalne. Skoro art. 24 § 1 k.k.w. zezwala - i to zarówno z urzędu, jak i z inicjatywy stron - na zmianę lub uchylenie, także formalnie prawomocnego już orzeczenia wykonawczego wydanego w trybie tego Kodeksu, i to w każdym czasie, jeżeli tylko ujawnią się nowe lub poprzednio nieznane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia, to oznacza, iż orzeczenie takie nie jest ostateczne. W konsekwencji eliminuje to możliwość występowania o wznowienie w oparciu o podobny powód, czyli z powołaniem się na nowe fakty lub dowody, a więc na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k., bez względu na to, jak kwalifikuje te powody wnioskodawca.
Postanowienie z dnia 9 marca 2009 r., II KO 98/08
Wznowienie postępowania sądowego prowadzonego w trybie przepisów Kodeksu karnego wykonawczego i zakończonego prawomocnym orzeczeniem jest dopuszczalne, z wyłączeniem jedynie podstawy określonej w art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k., skoro funkcję tę spełnia art. 24 § 1 k.k.w., regulujący tę kwestię odrębnie.
W postępowaniu wykonawczym zagadnienie udziału obrońcy w posiedzeniu Sądu, a także sprowadzenia skazanego na posiedzenie, uregulowane zostało wyczerpująco w art. 22 § 1 k.k.w. i w art. 23 § 1 k.k.w. - co w związku z treścią art. 1 § 2 k.k.w. oznacza, że kwestia ta jest uregulowana w postępowaniu wykonawczym odrębnie, eliminując możliwość stosowania przepisów kodeksu postępowania karnego. Nie mają zatem w postępowaniu wykonawczym zastosowania - wbrew odmiennym twierdzeniem obrońcy - przepisy art. 464 i art. 451 k.p.k.
Postanowienie z dnia 26 marca 2009 r., IV KO 35/09
Wniosek o wznowienie postępowania w przedmiocie objęcia leczeniem w trybie art. 117 k.k.w. nie podlega rozpoznaniu w trybie przewidzianym w art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. Treść przepisów zawartych w art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. wskazuje przecież wyraźnie na to, że dotyczą one ściśle jedynie postępowania rozstrzygającego w kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego. Stanowisko to jest już ugruntowane w judykaturze Sądu Najwyższego.
(…)
IV KO 35/09 - postanowienie z dnia 26 marca 2009 r. (BSN 8/09)
Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k. nie obejmuje postępowania w przedmiocie objęcia leczeniem w trybie art. 117 k.k.w.
Postanowienie z dnia 19 maja 2009 r., V KO 16/09 (BPK 7/09)
Końcowy fragment wskazanego przepisu (art. 540 § 1 pkt 2 lit. b k.p.k.) należy jednak odczytywać w aspekcie całego art. 540 § 1 pkt 2 lit. b), w którym zakłada się, że wznowienie następuje, jeżeli daną osobę skazano „za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary albo też błędne przyjęto okoliczności wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary”. Zatem należy wykazać odpowiednio, że w świetle nowych faktów lub dowodów oskarżony został skazany za przestępstwo zagrożone karą surowszą niż to, które w rzeczywistości popełnił albo, że skazano go mimo istnienia okoliczności nakazujących obligatoryjne nadzwyczajne złagodzenie kary bądź, że przy skazaniu błędnie przyjęto okoliczność wpływającą na nadzwyczajne obostrzenie mu kary, a więc że owa błędnie przyjmowana okoliczność wpłynęła na obostrzone skazanie. Nie wystarczy więc sam fakt przyjęcia takich okoliczności w kwalifikacji prawnej czynu, ale niezbędne jest jeszcze skazanie z wynikających z nich nadzwyczajnym obostrzeniem kary.
II KO 22/09 - wyrok z dnia 8 lipca 2009 r. (BSN 11/09)
Wskazany w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego zakres w jakim badany przepis jest sprzeczny z Konstytucją RP - determinuje granice modyfikacji, które są jego następstwem w wyrokach podlegających uchyleniu na podstawie art. 540 § 2 k.p.k. Zatem, w sytuacji gdy przesłanką wznowienia postępowania jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, w następstwie którego stracił moc lub uległ zmianie przepis, będący podstawą skazania lub warunkowego umorzenia postępowania - a w konsekwencji zachodzi potrzeba określenia na nowo jedynie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu oraz wymierzenia kary, ale przy zachowaniu dotychczasowych ustaleń - uchylenie, w wyniku wznowienia postępowania, zaskarżonego orzeczenia powinno nastąpić właśnie tylko w tym zakresie.
IV KO 137/09 - wyrok z dnia 28 stycznia 2010 r. (Biuletyn Nr 3/10)
Przewidziany w art. 540 § 2 k.p.k. wymóg stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności z ustawą zasadniczą przepisu, który był podstawą orzeczenia, to nie tylko stwierdzenie tej niezgodności wprost wobec przepisu, w oparciu o który wydano orzeczenie sądowe, ale także stwierdzenie jej przez Trybunał w stosunku do przepisu ustawy wprowadzającej ten przepis, bez względu na powody z jakich doszło do stwierdzenia tej niekonstytucyjności, gdyż także wówczas, sam wprowadzony w ten sposób, czyli niezgodnie z Konstytucją, przepis prawa będący następnie podstawą orzeczenia, traci swą moc.
V KO 47/10 - postanowienie z dnia 20 maja 2010 r. (BSN 7/10)
Nie jest możliwe wznowienie, zarówno na wniosek strony, jak i z urzędu, samego postępowania o wznowienie, zakończonego uprzednio prawomocnym orzeczeniem sądu o oddaleniu wniosku strony lub o braku podstaw do wznowienia ex officio.
Postanowienie z dnia 15 stycznia 2010 r., V KO 82/09 (BPK 2/10)
O nowości faktu lub dowodu odnoszącego się do kwestii poczytalności oskarżonego w okresie objętym zarzutami, można by mówić wyłącznie wówczas, gdyby po prawomocnym orzeczeniu kończącym postępowanie sądowe ujawniły się okoliczności nieznane przedtem sądom orzekającym, wskazujące na to, że oskarżony jest chory psychicznie lub niedorozwinięty umysłowo albo też występują u niego innego rodzaju zaburzenia w sferze psychiki.
Wznowienie postępowania w oparciu o treść także powołanego we wniosku art. 540 § 1 pkt 2b k.p.k., może mieć miejsce wyłącznie w sytuacji ujawnienia się okoliczności „zobowiązujących sąd do nadzwyczajnego złagodzenia kary”, a więc o charakterze obligatoryjnym. Nie mieszczą się w tym sytuacje stwarzające jedynie możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary.
3
ART. 540 K.P.K.