POLSKA W POCZĄTKU XIX w. l POCZĄTKU XX w.

Zagadnienie	Początek XIX w.	Początek XX w.
				Zabór rosyjski	Zabór austriacki	Zabór niemiecki
Liczba ludności	13 mln	30 mln	7,5 mln	5,5 mln
Pozycja pra­wna szlachty	Uprzywilejowana	Uprzywilejowana	Uprzywilejowana	Uprzywilejowana
Rola gospodarcza szlachty	Zdecydowanie dominująca	Znaczna	Znaczna	Znaczna
Położenie prawne chłopów	Przywiązanie do ziemi, pańszczyzna, brak własności ziemi	Wolność osobista i uwłaszczenie od 1864	Wolność oso­bista i uwłasz­czenie od 1849	Wolność osobista i uwłaszczenie od 1811
Struktura własności ziemi	Przeważają średniej wielkości majątki szlacheckie (gospodarka folwarczna)	Przeważa drobna własność (dużo karłowatych gospodarstw chłopskich)	Przeważa drob- ­na własność, du­żo karłowatych gospodarstw i chłopów bez­rolnych	Silne zróżnicowanie majątkowe: bogate gospodarstwa „far­merskie” i liczni pozbawieni ziemi robotnicy rolni
Poziom rozwoju rolnictwa	Znacznie zacofane w stosunku do Zachodu Europy (wyjątki: Żuławy, część Wielkopolski)	Zacofane	Bardzo zacofane	Jedno z przodu­jących w Europie (silne umaszyno-wienie, nowoczesne techniki rolne, no­woczesna hodowla)
Przemysł	Praktycznie brak poza Górnym Śląskiem (na G. Śląsku szybki rozwój przemysłu, poza nim nieliczne manufak­tury wytwarzające głównie towary luksusowe, górnictwo soli i oło­wiu, dobrze rozwinię­te rzemiosło w Wiel­kopolsce, Gdańsku i Warszawie)	Średnio rozwinięty (przemysł ciężki i wydobywczy w Zagłębiu Dąbro­wskim i Staropol­skim Okręgu Prze­- mysłowym, przemysł włókien­niczy Łodzi i Bia­łostocczyzny, zróżnicowany przemysł w Warszawie)	Słabo rozwinięty (górnictwo soli i ropy naftowej, przetwórstwo drewna i płodów rolnych)	Bardzo silnie rozwinięty na Górnym Śląsku Dobrze rozwinięty przemysł maszyn i urządzeń rolniczych w Wielkopolsce i na Pomorzu
Szkolnictwo elementarne	Słabo rozwinięte	Słabo rozwinięte	Średnio rozwinięte	Dobrze rozwinięte
Szkolnictwo średnie i wyższe	Dobre średnie, słabe wyższe	Słabo rozwinięte	Dobrze rozwinięte	Dobrze rozwinięte średnie
Język nauczania	Polski	Rosyjski, po 1905 polski	Polski	Niemiecki
Główne kie­runki handlu	Zróżnicowane	Wschód (Rosja)	Południe (Austria, Węgry)	Zachód (Niemcy)

POLSKA OD 1795 DO DZIŚ

---