PODZIELIĆ SIĘ PRACĄ!!!
Drużynowa/wy nie zapomina o przybocznych pomagających jej pracować z gromadą. Dba gromada to by gromada była dobrze zorganizowana, zbiórki był atrakcyjne, wychodziła na rajdy i wycieczki, wyjeżdżała na biwaki, kontaktuje się z dyrekcją np. szkoły gdzie gromada działa oraz z hufcem i namiestnictwem zuchowym.
By temu wszystkiemu podołać musi nauczyć się dzielić pracą i obowiązkami z swymi przybocznymi. Dlatego w gromadzie tak jak i w drużynie bardzo ważną funkcję pełnią przyboczni - po prostu są prawą ręką drużynowego. A bez nich drużynowy musi pamiętać o tym, że doba ma tylko 24 godziny a on nie jest alfą i omegą by na wszystko starczyło czasu i niczego nie zaniedbał, nie zapomniał.
Drużynowy swoich przybocznych musi „wychować” czyli jasno i wyraźnie powiedzieć czego od nich oczekuje, jak może im pomóc. Również musi wyraźnie powiedzieć, że z podjętych zadań przyboczny będzie konsekwentnie rozliczany a popełnione błędy, niedociągnięcia omawiane by udało się ich uniknąć w przyszłości.
Drużynowy nie rzuca swego przybocznego, przybocznych od razu na głęboką wodę dając mu zadania którym nie podoła co spowoduje, że podejmie następnej próby. Powierzane zdania stopniuje się względem skali trudności.
By tak się stało drużynowy i przyboczny/ni muszą się najpierw poznać, zobaczyć jak będzie się układała ich współpraca. Jak by nie mówić - przyboczny/ni są prawą ręką drużynowego.
Jak rozpocząć współpracę: drużynowy - przyszli przyboczni.
Spotkajcie się, omówcie swe oczekiwania, wiedzę, umiejętności (każdy jest inny i każdy umie coś innego: jeden ma słuch muzyczny i gra na jakimś instrumencie - może pomóc w pląsach i piosenkach; drugi ma łatwość rysowania - może pomóc w zajęciach z majsterki; trzeci zna wiele zabaw i gier - też w gromadzie się przyda; czwarty ma dwie lewe ręce lecz umie zaopiekować się młodszymi bo w domu ma np. młodsze rodzeństwo; a inny jeszcze nie wie co umie najlepiej lecz chęci mu nie brakuje by się nauczyć).
Wspólnie zastanówcie się jak każdy może pomóc w zbiórce - drużynowy wtajemnicza w plan pracy, obrzędowość oraz powierza małe elementy zbiórki do samodzielnej realizacji przybocznym. Teraz przyboczny jest odpowiedzialny za swój fragment, musi go wymyślić i zrealizować.
Co tu mówić dalej - jak samemu się nie spróbuje to się nie nauczy. Drużynowy jest nie tylko wychowawcą ale i nauczycielem tak zuchów jak i swych przybocznych. Zaczynając o jednego elementu do zbiórki, potem większej ilości zadań, poprzez przygotowanie konspektu zbiórki aż do jej poprowadzenia a w przyszłości … np. przejęcia gromady.
Drużynowy nie może również zapominać o harcerskim rozwoju przybocznych, zdobywaniu przez nich sprawności, stopni, znaków służb a dalej stopnia instruktorskiego. Ale nic na siłę, tu pomocnym jest motywacja i konsekwencja. Musimy pamiętać, że odpowiedzialność za to jak żyje gromada czyli osiągnięcie założonego wcześniej celu spoczywa na całej kadrze czyli przybocznym/nych i drużynowym któ
Musimy pamiętać, aby umiejętnie rozdzielać zadania i obowiązki w drużynie. Tutaj właśnie pomocne staje się DELEGOWANIE , czyli przekazanie przybocznemu (przez drużynowego) części obowiązków, zadań wraz z zakresem władzy potrzebnej do ich wykonania. Oczywiście wszystko z głową i umiarem.
Delegowanie jest skutecznym narzędziem rozwoju przybocznych poprzez poszerzanie ich zakresu pracy i odpowiedzialności. Pamiętajmy jednak o tym, że odpowiedzialność za wykonane zadanie (osiągnięcie celu) spoczywa na przybocznym jak i drużynowym, czyli na osobie wykonującej i koordynującej.
Jeśli trudno nam jest powierzyć zadanie przybocznemu, czy innej osobie oznaczać to może, że uważamy się za zbyt ważnych, obawiamy się, że będziemy niepotrzebni, lub że zadanie zostanie źle wykonane. Wszystko jednak zależy od przekazania informacji, jej dokładności, szczegółowości i jasności. Dzięki podziałowi obowiązków, drużynowy ma przede wszystkim więcej czasu na najważniejsze, priorytetowe zadania.
Kiedy jesteśmy już przekonani co do zalet podziału pracy w drużynie musimy pamiętać, że prawidłowe delegowanie składa się 4 etapów:
Przygotowanie-rozmowa delegująca- wsparcie- ocena efektów.
Podczas przygotowania:
wybieramy zadanie
określamy cel, i oczekiwania
określamy termin realizacji.
Przykładowo: powierzając przybocznemu zorganizowanie gry terenowej na biwaku ustalamy: jaka to ma być gra (jaką wiedzę i umiejętności sprawdzająca), gdzie ma się odbyć
( w lesie czy po mieście), jak długo ma trwać, czy ma się kończyć w jakimś konkretnym miejscu, albo porze dnia,...itd. Kiedy już wiemy jakie ma to być zadanie i kto jest odpowiednią osobą do jego wykonania przeprowadzamy tzw. rozmowę delegującą.
Jest to bardzo ważny element, ponieważ od przekazanych informacji zależy skuteczność wykonania zadania. Przedstawmy swoje oczekiwania, założenia i cel końcowy jasnym, czytelnym językiem . Zwróćmy też uwagę na naszą postawę podczas rozmowy , słownictwo, aby przyboczny poczuł iż powierzając Mu zadanie, dajemy tym samym dowód swojego zaufania. Oczywiście używajmy słowa „ powierzam”, „zlecam”, a nie „każe”. I nie zapominajmy o magicznych słowach „proszę” i „dziękuje”.
Pamiętajmy także o ustaleniu terminu wykonania zadania oraz sposobu komunikowania się w trakcie realizacji zadania. Określcie kiedy przyboczny przedstawi wstępny pomysł na grę, a kiedy końcową, ostateczną wersję, wraz z regulaminem gry i zadaniami. I czy wystarczy, że np. e-mailem wyśle projekt, czy też musicie się spotkać.
Drużynowy musi mieć możliwość kontrolowania zadania, co nie oznacza, że ma się wtrącać w jego przebieg. Ma jedynie stać na straży i w odpowiedniej chwili zareagować jeśli będzie taka potrzeba. Kieruj się zasadą:
NADMIAR KONTROLI ZABIJA INICJATYWĘ.
BRAK KONTROLI ZABIJA ZADANIE.
Pamiętajmy, że pomimo tego, że to nie Ty wykonujesz zadanie, to po części jesteś odpowiedzialny za jego wykonanie. Dlatego tak ważne jest wsparcie dla przybocznego. Dyskretnie kontrolujmy jego pracę, zadawajmy pytania, by nie czuł się, że jest pod lupą, a wręcz przeciwnie, że interesuje nas jego wysiłek włożony w pracę i jej efekty.
Jeśli jest to możliwe nagradzajmy dobrym słowem pozytywnie wykonane elementy zadania. Przyczyniamy się wtedy do wzrostu aspiracji i często większej mobilizacji do osiągnięcia celu końcowego. Natomiast krytyczne nastawienie może doprowadzić do zniechęcenia, a także przerwania wykonania zadania.
Każde powierzone zadanie musi zostać podsumowane. Często zapominamy zwyczajnie podziękować, wyrazić swoje zdanie, docenić pracę. Jeśli takie zachowanie będzie się powtarzać nasz przyboczny będzie niechętnie wykonywać zadania, skoro i tak nikt nie docenia Jego pracy , a przynajmniej głośno tego nie mówi. Pomimo tego, że niechętnie poddajemy się ocenie , to jednak chcemy wiedzieć czy spełniliśmy oczekiwania. Jeżeli okaże się, że jednak zadanie nie zostało wykonane do końca poprawnie, musimy to powiedzieć. Ale do takiej rozmowy należy się też przygotować i pamiętać o tzw. strukturze „kanapki”, czyli na początku mówimy co zostało dobrze zrobione, co nas pozytywnie zaskoczyło, następnie tłumaczymy, że jednak pewien element jest źle zrobiony. Wytłumaczmy to dokładnie, aby nasz przyboczny mógł wysunąć wnioski na przyszłość. Na koniec oczywiście podsumujmy pracę i wkład w nią włożony , aby wiedział, że nie wszystko było zrobione źle.
Musimy brać pod uwagę fakt, że każdy z nas może i ma prawo popełniać błędy. Pomóżmy je poprawić, a nie wykonujmy zadania sami. Jest to częsta wada instruktorów, drużynowych ... że wolą zrobić coś samemu, bo wydaje im się, że zrobią to szybciej, dokładniej. Jednak w takiej sytuacji nasz wychowanek niczego się nie nauczy, oprócz tego, że jeśli mu się nie uda, to ktoś wykona pracę za niego. Delegowanie nie jest proste, ale kiedy się tego nauczymy i będziemy stosować na co dzień okaże się, że nadal jesteśmy potrzebni, a możemy zająć się zupełnie innymi rzeczami, których nie dostrzegliśmy, ponieważ mieliśmy tysiąc rzeczy na głowie.
phm Elżbieta Czapara
Kierownik Referatu Harcerskiego
Chorągwi Wielkopolskiej
W artykule zostały wykorzystane wiadomości poznane na warsztatach doskonalących kadrę kształcącą, dotyczących motywowania i wspierania rozwoju.