Treść prawa własności
1.Charakterystyka
- W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem os. 3. korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy
- Wg prawa polskiego własnością są wyłącznie rzeczy w rozumieniu art.45 KC - brak wyjątków od tego art.
- Obecnie prawo własności jest prawem podmiotowo uniwersalnym bowiem może przysługiwać każdej os. (istniej drobne wyjątki).
- Własność jest prawem bezterminowym - wyjątek stanowi odrębna własność budynków nabytych lub wzniesionych prze użytkownika wieczystego - wygasa ona bowiem z chwilą upływu czasu użytkowania.
2.Pozytywna treść prawa własności
- Ustawodawca pozytywnie określa uprawnienia właściciela oraz negatywnie określa sytuację os. 3 jako zobowiązanych do biernego przestrzegania cudzej własności
- Doktryna wyróżnia zarówno pozytywną jak i negatywna stronę własności
> W ujęciu pozytywnym właściciel może czynić wszystko czego prawo mu nie zabrania (może korzystać z rzeczy, rozporządzać rzeczą, pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy). Właściciel jest uprawniony do posiadania rzeczy
> W ujęciu negatywnym właścicielowi przysługuje uprawnienie do posiadania, korzystania z rzeczy i rozporządzania nią w granicach określonych przez ustawy, zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa.
3.Bezwzględny charakter prawa własności
- Wszelkie prawa rzeczowe noszą charakter bezwzględny.
- Właściciel może korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób.
- W razie naruszenia cudzego prawa właścicielowi przysługuje określone roszczenie (windykacyjne lub negatoryjne) adresowane już do określonej osoby.
4.Uprawnienie do posiadania rzeczy
- Nie uwypuklono właścicielskiego uprawnienia do posiadania rzeczy.
- Art.336 KC - Uprawnienie posiadania samoistnego tzn. posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada nią jak właściciel.
- Art.337 KC - Posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne.
- Uprawnienie do posiadania jest samodzielnym, równoległym od pozostałych uprawnieniem właściciela.
- Windykacyjna ochrona własności służy ochronie posiadania.
5.Uprawnienie do korzystania z rzeczy
I. Chodzi o takie korzystanie, które nie polega na czerpaniu pożytków z rzeczy.
II. Uprawnienie do pobierania pożytków z rzeczy
- uprawnieniem właściciela jest uprawnienie do pobierania pożytków z rzeczy
- pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody oraz inne odłączone od jej części składowe
- właściciel może pobierać pożytki cywilne (są to dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego) z rzeczy
III. Właściciel może jeszcze pobierać inne dochody z rzeczy
IV. Uprawnienie do zużycia i przetworzenia rzeczy
- właściciel może zużyć swoja rzecz
- może ją także przetworzyć lub tez połączyć lub pomieszać z innymi rzeczami
6. Rozporządzenie rzeczą
I. Wyzbycie się własności
- Uprawnienie do wyzbycia się rzeczy obejmuje przeniesienie rzeczy i rozporządzenie na wypadek śmierci.
- Mamy tu do czynienie z pochodnym, translatywnym nabyciem prawa własności przy jego utracie przez poprzedniego właściciela.
- W wyniku sukcesji syngularnej (przeniesienie własności) lub uniwersalnej (dziedziczenie) przechodzi na nabywcę prawo własności w kształcie przysługującym poprzednikowi.
- Natomiast czynność zrzeczenia się własności nieruchomości musi być zawarte w formi aktu notarialnego, nieruchomość taka przechodzi na własność gminy
II .Obciążenie własności
- Forma obciążenia własności jest przede wszystkim ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych.
- Nie stanowi w ścisłym znaczeniu obciążenie rzeczy najmem lub dzierżawą.
III. Zniesienie prawa własności
- Formą rozporządzenia jest także zniesienie prawa majątkowego
- Porzucenie rzeczy ruchomej - właściciel wyzbywa się rzeczy
poprzez porzucenie jej - art..180 KC
- Porzucona rzecz ruchoma staje się rzeczą niczyją
- Porzucenie rzeczy z zamiarem wyzbycia się własności jest czynnością rozporządzającą, jest także czynnością prawna jednostronną.