WYŻSZA SZKOŁA MORSKA W SZCZECINIE Zakład Diagnostyki i Remontów Maszyn Okrętowych
Przedmiot: Montaż maszyn
Imię i nazwisko: Soja W, Kłysewicz R .	Grupa: III MEB	Zespół: B i C
		Numer ćwiczenia: 4
Temat ćwiczeń: Realizacja połączeń wpustowych i klinowych.
Data wykonania Ćwiczenia: 11.12.2000	Data oddania Sprawozdania: 15 01 2001
Prowadzący: Mgr inż. A. Bejger	Ocena:	Podpis:

1. Część teoretyczna.

Połączenia wpustowe służą do osadzania na wale różnych części maszyn (kół zębatych, pasowych itp.). Na wale i w otworze części osadzanej (w piaście koła) są wykonane odpowiednie rowki, w które wprowadzany jest wpust. Zasadniczym zadaniem wpustów jest przenoszenie momentu obrotowego z wału na współpracującą część maszynową lub odwrotnie.

Rozróżnia się wpusty pryzmatyczne, czółenkowe i czopkowe; najczęściej są stosowane wpust pryzmatyczne.

Wpusty pryzmatyczne (PN-70/M-85005) mogą być zaokrąglone lub ścięte, w tym: pełne, jedno- lub dwuotworowe oraz wciskowe. Najczęściej stosuje się wpusty pełne, przy czym wpusty zaokrąglone stosuje się przeważnie przy nieprzelotowych rowkach w wale (wykonywanych frezem palcowym), natomiast wpusty ścięte- przy rowkach przelotowych. Wpusty jedno- i dwuotworowe szerokości b≥8 mm są przykręcane do wału. Ponieważ otwory gwintowe w czopie wału powodują zmniejszenie jego wytrzymałości zmęczeniowej, dlatego wpusty otworowe stosuje się tylko w połączeniach przesuwnych, w których konieczne jest zabezpieczenie wpustu przed wysuwaniem z rowka w czasie pracy połączenia. Dla ułatwienia wyjmowania z rowków wpustów ciasno pasowanych stosuje się wpusty wyciskowe z otworem gwintowanym. W przypadku wpustów otworowych wyciskowych można wykorzystywać wkręty stosowane do ich mocowania.

Połączenia klinowe należą do połączeń pośrednich rozłącznych, w których łącznikiem jest klin. Powierzchnie robocze klina mogą być płaskie lub walcowe, tworzące kąt z osią klina.

Rozróżnia się kliny jednostronne oraz dwustronne symetryczne i niesymetryczne. Połączenia klinowe dzieli się na poprzeczne, w których oś klina jest prostopadła do osi części łączonych, oraz wzdłużne- o osiach równoległych.

Połączenia klinowe wzdłużne są stosowane do łączenia wałów z osadzonymi na nich częściami (kołami zębatymi, sprzęgłami itp.). Moment obrotowy jest przenoszony z wału na osadzoną na nim część wskutek występowania momentu tarcia, niezależnie od rodzaju klina.

Klin wzdłużny ma kształt zbliżony do wpustu pryzmatycznego, z tym że jeden z jego szerokich boków ma pochyleni 1:100. W zależności od położenia klinów względem powierzchni czopa rozróżnia się kliny wpuszczane, wklęsłe, płaski i styczne. Kliny wzdłużne w zasadzie nie są obliczane wytrzymałościowo. Wymiary klinów dobiera się z norm na podstawie średnicy wału, podobnie jak w połączeniach wpustowych.

2. Część praktyczna

1. Pomiary połączenia wpustowego pomiędzy kołem zębatym a wałkiem pompy zębatej.

Wymiary otworu w kole zębatym:

Wymiary czopa pod koło zębate:

Wymiary wpustu:

2. Pomiar połączenia wpustowego na części stożkowej wałka napędzanego pompy zębatej.

Wymiary czopa:

3. Wyznaczenie momentu obrotowego przenoszonego przez połączenie na podstawie wymiarów:

l₀- czynna długość wpustu

- przybliżona wartość wysokości powierzchni wpustu, narażonej na naciski

n- liczba wpustów

k_o- naciski dopuszczalne

Zakładając że wpust jest wykonany ze stali St7, dla której naprężenia dopuszczalne k_o=105 MPa. Moment obrotowy wynosi; M= 1422,42 Nm.

---