Temat: Pascal
Pascal, Blaise - Ur. 19 VI 1623 w Clemond-Ferdynand, zm. 19 VIII 1662 r. w Paryżu. Uważany powszechnie za następcę Kartezjusza. Był on wszechstronnie uzdolniony, od najmłodszych lat przejawiał niezwykłe zdolności(np. kiedy chciał ulżyć pracy ojcu skonstruował własnoręcznie maszynę do liczenia pieniędzy, pierwsze urządzenie tego typu na świecie[jego ojciec był poborcą podatkowym]). Również w młodym wieku dokonał doświadczeń fizycznych potwierdzających istnienie ciśnienia atmosferycznego, oraz napisał pracę o krzywych stożkowych. Jego życie przepełnione było cierpieniem toteż większość jego rozważań dotyczyła zagadnień religijnych i filozoficznych. Pascal z domu rodzinnego gdzie jego ojciec miał powiązania z ówczesną elitą, a siostra była silnie związana z zakonem jansenistów wyniósł swoje oblicze duchowe.
Związał się on z zakonem Port - Royal głoszącym predystynancję, łaskę dla nielicznych i surowe zasady moralne.(W obronie tego zakonu Pascal napisał Prowincjałki). Był on żywiołowo oddany głoszonym przez siebie ideą i dosyć żarliwie je propagował. Największy wpływ na poglądy Pascala wywarła twórczość M. Montaigne'a, oraz poglądy sceptyków. Wg. Pascala człowiek znajduje się na styku dwóch równie niezrozumiałych bezmiarów nieskończonej wielkości i nicości. Porównanie z nieskończonością kojarzy się człowiekowi z niepokojem i egzystencją trwogi. Czas trwania ludzkiego życia to dla człowieka ważny problem, a w zestawieniu z wielkością wszechświata przysłowiowe ziarnko piasku. Pascal uważał, że ludzka skończoność to nędza o różnych aspektach: etycznym, psychologicznym i innym. Twórca ten uważał, że JA człowieka jest egoistyczne, zło powszechne i łatwe, radość, której nieodzownym elementem jest lęk przed utratą tejże radości. Pascal uważał, że radość jest krótka i ustawicznie odsuwana w przyszłość. Jak głosi znany cytat słów Pascala: „Człowiek to najsłabsza w przyrodzie trzcina, ale myśląca”. Rozum daje sygnały o kruchości ludzkiego doczesnego bytowania i stanowi o godności jednostki ludzkiej. Filozof ten mawiał także, że „Wielkość człowieka jest wielka w tym, że zna on swą nędzę”, to właśnie ta świadomość odróżnia go od bezrozumnego wszechświata. Pascal twierdził, że rozum ludzki jest niedoskonały, mawiał że nie trzeba wiele aby „myśl uleciała człowiekowi z głowy”. Umysł jedynie nie w pełnym zakresie wnioskuje precyzyjnie i drobiazgowo. Jest on pod każdym względem zależny od zawodnej jak powszechnie wiadomo pamięci człowieka. Pascal mawiał, że jeśli
I
wyjdziemy poza racjonalne postrzeganie świata, to wówczas możemy dowolnie zmieniać i modelować go z pomocą ludzkiej wyobraźni. Wg. Pascala nie należy w zupełności pomijać rozumu, mówił , że myśl sama się ogranicza. Wiedza i filozofia prowadzi do religii, a ta wytyka wiernym pychę i pozorność ich wiedzy. Dla Pascala największą wartość ma akt wiary, który jest znacznie ważniejszy od pytań dotyczących wszechświata nas otaczającego. Jeżeli człowiek nawiązuje kontakt z Bogiem jest to wówczas dowód na bezgraniczne zaufanie, którego nie trzeba już niczym potwierdzać.
Filozof ten sformułował słynny zakład Pascala, w myśl którego życie przypomina grę hazardową od której nie ma odwołania. Gdy zakładamy, że Bóg istnieje tracimy stosunkowo niewiele-jedynie pewne racje rozumu i sposób życia zakazany przez kościół do zyskania mamy zaś życie wieczne rozumiane jako nieskończone szczęście. Gdy zaś odrzucimy istnienie Boga tracimy wszystko, a zyskujemy b. mało. Opłacalne jest, więc żyć wówczas jakgdyby Bóg istniał ponieważ mamy możliwość podejrzenia kart w tej grze np. przez Biblię i inne źródła wiedzy katolickiej. Dzięki temu rachunkowi , Pascal liczył jedynie na przekonanie niezdecydowanych i tych, którzy poszukują.
Źródła:
„Mały leksykon Filozofów”
Encyklopedia PWN
Encyklopedia Multimedialna FOGRA'98
II
Wygenerowano: 04-10-2003 07:23:03