pozycja geologiczna obszaru Polski na tle Europy, Budowa geologiczna Polski na tle budowy geologicznej Europy


Budowa geologiczna Polski na tle budowy geologicznej Europy



Platforma wschodnioeuropejska

Występuje na obszarze północno-wschodniej części Europy. Wyróżniamy dwie części:
- dolną - fundament krystaliczny - skały prekambryjskie
- górną - pokrywa platformowa - młodsza, skały pochodzenia osadowego
Fundament krystaliczny wynurza się spod przykrywających go skał na dwóch obszarach:
- tarcza bałtycka - fennoskandynawska
- tarcza ukraińska (od Morza Azowskiego po Wołyń)
Na obszarze Polski platforma wschodnioeuropejska ma charakter płyty (fundament krystaliczny + pokrywa osadowa). Występują trzy wyniesienia warstwy krystalicznej:
- okolice Łeby
- Wyniesienie mazursko-suwalskie
- Sławatycz
Oraz trzy główne obnirzenia warstwy krystalicznej:
- obniżenie perybałtyckie
- obniżenie podlaskie
- obniżenie nadbużańskie

Obszar fałdowań paleozoicznych

Wyróżniamy dwa rodzaje fałdowań:
- kaledońskie - sylur i dewon; występuje na obszarze północnej i północno-zachodniej Europy; w Polsce - okolice Kłodzka oraz południowy fragment Gór Świętokrzyskich
- hercyńskie - południowo-zachodnia część Europy - główne wywyższenia: Pireneje, Płw. Kornwalski, aż po Ural; główne obniżenia: Basen Paryski, Basen Akwitański; w Polsce: zapadlisko górnośląskie, Góry Świętokrzyskie, Sudety

Obszar fałdowań mezozoicznych

- bruzda duńsko-polska (obniżenie od Jutlandii do Kaukazu) znajduje się pomiędzy łańcuchami hercyńskimi a platformą prekambryjską - gromadziły się w niej sady (perm-kreda)
- wypiętrzenie wzdłuż linii Kołobrzeg - Bydgoszcz - Włocławek - Opoczno = wał kujawsko-pomorski

Obszar fałdowań alpejskich (koniec kredy - trzeciorzęd)

- południe Europy + Morze Śródziemne
- powstanie wielkich łańcuchów górskich o budowie fałdowej lub płaszczowinowej
- powstanie rozległych zapadlisk tektonicznych pomiędzy łańcuchami górskimi
- w Polsce powstało zapadlisko przedkarpackie wypełnione wodami morskimi (powstanie złoży soli kamiennej - Bochnia i Wieliczka; gipsu; siarki - Tarnobrzeg, Staszów, Szydłowiec; gaz ziemny i ropa naftowa - Gorlice, Jasło, Krosno, Mielec, Lubaczów
- na obszarach starszych jednostek tektonicznych tworzą się liczne uskoki i pęknięcia, następują przesunięcia pionowe (rowy i zapadliska), rozbicie pasm fałdowych na bloki (powstanie gór blokowo-zrębowych - Harz, Schwarzwald, Sudety)
- ożywienie działalności wulkanicznej - powstanie lawowych stożków wulkanicznych (Masyw Centralny, Masyw Czeski, Sudety)
- w Polsce powstaje tzw. wał metakarpacki (pokłady węgla brunatnego- Turek, Konin, Bełchatów, Zielona Góra)

Czwartorzęd w Polsce

- zlodowacenie plejstoceńskie
- działalność lodowców górskich - doliny U-kształtne, cyrki lodowcowe itp.
- działalność lądolodu skandynawskiego - zdzieranie i transport dużych ilości materiału skalnego (Morze Bałtycki , Płw. Skandynawski); osadzanie skał (Nizina Niemiecka, Nizina Polska, część Niżu Wschodnioeuropejskiego - osady glacjalne)
- osady glacifluwialne - powstałe na skutek działania wód polodowcowych (ozy, sandry, drumliny, itp.)
- przekształcenia peryglacjalne: powstawanie gołoborzy (Góry Świętokrzyskie), lessów (Wżyna Lubelska)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
geologia regionalna, Budowa geologiczna Polski na tle budowy geologicznej Europy, Budowa geologiczna
POLSKIE OBSZARY CHRONIONE NA MOCY KONWENCJI HELSIŃSKIEJ
Funkcjonowanie euroregionów na obszarze Polski, studia, geografia ekonomiczna
2.Charakterystyka obiektów kultury materialnej Żydów na obszarze Polski
Zlodowacenia na obszarze Polski kl IIID
32 Geomorfologiczna charakterystyka wybranych obszarów Polski
Geografia Referat - OBSZAR GŁODU NA ŚWIECIE ocena5, Geografia
Znaczenie korytarzy ekologicznych dla funkcjonowania obszarów chronionych na przykładzie Gorców
KSZTAŁTOWANIE PROCESÓW W OBSZARZE DYSTRYBUCJI NA PRZYKŁADZIE BROWARU XYZ
3 Granice i obszar Polski
Granice i obszar Polski, Turystyka, geografia, przewodniki
D19190141 Dekret o tymczasowej ordynacji powiatowej dla obszarów Polski byłego zaboru rosyjskiego
Ksztaltowanie obszarow 13.03.2011, GWSH, kształtowanie obszarów przemysłowych na potrzeby turystyki
Granice i obszar Polski

więcej podobnych podstron