00141054

138 KS. JÓZEF NAUMOWICZ

urzędników podatkowych, w których domagał się zwolnienia przytułków od podatków.

Mało wiarygodne są również dane zawarte w pochodzącym z VII wieku Żywocie Grzegorza z N a z j a n z u, który' informuje o rocznych dotacjach wyznaczonych przez biskupa na utrzymanie hospicjum oraz o ścisłej współpracy w działalności charytatywnej dwóch przyjaciół: Bazylego i Grzegorza: "Bazyli Wielki widział, że bracia trądem dotknięci, nad wyraz biedni i godni litości, wcale litości nie budzili, lecz jakby przekleństwem jakimś i zakałą, i odstraszającym widokiem byli dla wielu... Biorąc pod uwagę to. że i oni są ludźmi, powziął świętą decyzję, godną jego miłości bliźniego. Postawił obszerne budynki i ustalił roczne dochody, które od bogaczy wokoło uzbierał, nakłoniwszy ich mądrą mową do szczodrobliwości, zaczął tam gromadzić wszystkich chorych, a miejsce to nazwał "przytułkiem ubogich". W tych sprawach pomocnikiem i współpracownikiem był mu właśnie Grzegorz. Mowa "O miłości ubogich” jest świadectwem, ile starań w to dzieło razem z Bazylim włożył, wykazując, że największym z przykazań jest troska o żywienie ubogich,..."⁴⁵.

*

* *

W podsumowaniu należy stwierdzić, że św. Bazyłi w instytucji miłosierdzia założonej pod Cezareą skupił wiele form pracy charytatywnej: Bazyliada służyła ubogim, chorym, trędowatym, a także podróżnym i przybyszom, zapewniała pracę, a także opiekę duchową. Kierowana przez mnichów miała też cele ewangelizacyjne.

W ośrodku, wokół kościoła i klasztoru, powstały przytułki dla ubogich, szpitale, baraki dla trędowatych, całe "nowe miasto". Zespół tych budowli był położony pod Cezareą: blisko miasta (Bazyli), "trochę poza miastem" (Grzegorz z Nazjanzu), "na przedmieściu "(Grzegorz z Nyssy). Pod wpływem biskupa Cezarei powstały też hospicja w całej Kapadocji, chociaż nie dorównywały wielkością i rozmachem Bazyliadzie.

Bazyli był pierwszym Ojcem Kościoła, który założył tak duży zespół instytucji charytatywnych. Działalność na rzecz ubogich uważał on za ważny element życia swoich wspólnot zakonnych i całego Kościoła. Dlatego słuszną jest rzeczą uważać go za patrona chrześcijańskich dzieł miło

45

Vi>- ^c' ~

LES INSTITUTIONS CARITATIYES DE S. BAS1LE. LA "BASILIADE"

(Resume)

L’article presente et analyse les sources historiques (ecrits de Basile le Grand, de Gregoire de Nazianze, de Gregoire de Nysse et d’autres) concernant les institutions caritatives fondees par S. Basile et, specialement. la "Basiliade". Ces sources indiquent les differantes fonctions de ces institutions caritatives.