0025

24

Oprócz druków znajduje się w Lewkowie bogate archiwum rodzinne, odnoszące się do spraw majątkowych, w którem znalazłyby się jednakże i dokumenty o znaczeniu historycznem. Na szczególną uwagę historyka zasługują źródła rękopisemne do powstania wielkopolskiego z r. 1848, odnoszące się zwłaszcza do wypadków w powiecie odolanowskim. Ciekawe światło na nie rzucają opisy bitew w listach prywatnych lub raportach urzędowych, rozkazy i instrukcje wojskowe (z podpisami Mierosławskiego, Niemojowskiego, Białoskórskiego, Kirkora i in.j, zażalenia ludności cywilnej na okrucieństwa oficerów i żołnierzy pruskich i wreszcie odezwy (drukowane) Komitetu Narodowego do obywateli polskich i niemieckich oraz ogłoszenia pruskich władz policyjnych i wojskowych. Nastroje narodu niemieckiego — zarówno przychylne, jak wrogie — odzwierciedlają proklamacje obywateli poznańskich i Niemców zachodnich, którzy potępiają ówczesny rząd pruski. Szczególnie interesująca jest odezwa »Adresse an die Polen des Dilsseldorfer Yereins fur demokratische Monarchie^ zawierająca wyrazy entuzjazmu dla sprawy polskiej.

Dalszym przyczynkiem do historji tego okresu jest rękopis Wojciecha Lipskiego »Beitrage zur Beurtheilung der Ereignisse im Grossherzog-thum Posen im Jahre 1848«, który napisał jako poseł do sejmu pruskiego.

Stanowisko żydów oświetla rękopis Ozeasza Ludwika Lublinera »Uwagi krytyczne nad postępowaniem politycznem żydów w Księstwie Poznań-skiem w 1848, oparte na dowodach historycznych i prawodawczvch«. Poznań, w drukarni XX, 1850.

Oprócz wyżej wymienionych rękopisów źródłowych znajduje się tutaj szereg manuskryptów treści historycznej, politycznej, teologicznej i literackiej i wreszcie skrypta uniwersyteckie założyciela bibljoteki.

Najstarszy z tych rękopisów to »Antiphonarium minus de tempore et de sanctis iuxta usum sacri ordinis Cisterciensis«, scriptum in Monasterio van Gronecensi, 1631. Z rękopisów historycznych ważniejsze są następujące: »Pamiętnik działań korpusu gen. Różyckiego w województwie Sandomierskim i Krakowskim« przez Sebestyana Gilińskiego, officera z tegoż korpusu, dnia 13 listopada 1831, przep. dnia 13 marca 1852; »Nil despe-randum« z pierwszej połowy w. XIX; »Wyznanie wiary prawego Polaka«, ca 1833. — Do rękopisów literackich należą pomiędzy innemi kopja