0028

27

XVIII—XX wieku oraz niezmiernie rzadkie mapy wykonane ręcznie na atłasie, np. „Mapa Polska” z roku 17 7 0.

Rękopisy pochodzą z wieku XV—XIX. Ze względu na piękne wykonanie zasługują na wzmiankę pergaminowe modlitewniki z XVI i XVII wieku, ozdobione barwnemi inicjałami i minjaturami, dalej „De Vita Jesu Christi”, z r. 1474, i „Meditationes” z tegoż roku. Z rękopisów treści literackiej należy wymienić utwory Piotra Smolika (1555—1613), dworzanina Batorego i Zygmunta III.

. W archiwum znajdują się oprócz dokumentów rodzinnych liczne cenne autografy. Pomiędzy innemi wymienić należy listy Krasickiego, Garczyń-skiego i Fryderyka II. Niestety brak spisu utrudnia orjentowanie się w ma-terjale i nie pozwala na jego wyzyskanie naukowe.

Miłosław, powiat w r ze sińs ki, Władysła w a Kościelskiego.

Bibljoteka została zapoczątkowana jeszcze w Szarleju nad Gopłem przez Stanisława Kościelskiego, starostę bydgoskiego. Z późniejszych zbieraczy należy wymienić Sefera Paszę, współtwórcę Legjonu tureckiego, i Józefa Kościelskiego, jednego z najwybitniejszych działaczy wielkopolskich. W skład księgozbioru weszły pomiędzy innemi książki Jakóba Kazimierza Gieysztora oraz dublety z bibljoteki rodziny Stroynowskich, przekazanej jako całość bibljotece w Dzikowie. Uzupełniany systematycznie przez obecnego właściciela, zwłaszcza dziełami z zakresu literatury i sztuki, księgozbiór liczy około 20.000 tomów, z których część znajduje się w Warszawie.

Reprezentowane są rozmaite działy naukowe, jednakże najlepiej zaopatrzone są historja i literatura. Znajdują się tutaj dzieła nieomal wszystkich kronikarzy i historyków polskich. Bardzo bogato przedstawia się historja dawnych Prus i Zakonu Krzyżackiego, którą interesował się specjalnie Józef Kościelski. W dziale literackim przeważają dzieła polskie i francuskie. Z cennych druków polskich należy wymienić liczny zbiór pierwodruków poetów polskich XVI wieku oraz druki Wolraba i jego następców. Na specjalne wyszczególnienie zasługuje jeden z najbogatszych w Polsce zbiorów francuskich dzieł ilustrowanych z XVIII i XIX wieku, ozdobionych sztychami Eisen’a, Gavarni’ego, braci Johannot i in.

Bibljoteka posiada cenne inkunabuły polskie i obce. Pomiędzy polskimi znajduje się egzemplarz Turrecrematy „Expositio super toto Psalterio”.