20
Powstanie i rozwój rodu ludzkiego
zwłaszcza Salmon oraz G. i A. Mortillet (ojciec i syn). Do przeprowadzenia takiej chronologji posługiwali się zarazem przytoczonemi już przeinaczeniami, jakim ulegała pierwotna technika narzędzi kamiennych, i dali w ten sposób możność zaliczania różnych wykopalisk do dawniejszych lub now szych odstępów czasów dyluwialnych. Był to znaczny postęp, przekonano się bowiem, że człowiek ze starszego okresu kamiennego, paleolitycznego, nie był bynajmniej wszędzie jednakowy, ale długi przeciąg czasu oddziela człowieka z Chelles, żyjącego wr jednym z ciepłych okresów pośrednich, od człowieka, którego zabytki poznano w wykopaliskach stacji Moustier,
Czaszka człowieka z Doliny Neamler.
Według oryginału w muzeum prowincjonalnem w Bonn.
jako też od łowcy reniferów, który ślady swe pozostawił pod Schussenried w Szwabji górnej. Ten ostatni należy do schyłku okresu lodowego i prawdopodobnie żył spółcześnie z wyżej w kulturze posuniętymi mieszkańcami Francji południowej, którzy w technice swej kamień po części zastąpili kością i przekazali nam nietylko doskonale wyrobione narzędzia myśliwskie i rybackie, ale nadto dzieła sztuki, rysunki i rzeźby, ze zdumiewającą bystrością obserwacji odtwarzające towarzystwa zwierzęce człowieka dylu w ial-nego (str. 19). Bogate zbiory ze stacji departamentu' Dordogne opisali Lar-tet i Christy w dziele „Reliąuiae aquitanicae“ (1865 — 75). Piette, niezmordowany badacz czasów przedhistoryc/nych we Francji, z pieczar w Bras-sempuy i Mas cTAsil na skraju północnym Pirenejów wydobył wytworne dzieła sztuki, a między niemi naiwnie próby odtworzenia ciała ludzkiego, rzeźby tak staranne, że pojąć trudno, jak mogły być wyrobione prostem?