42
Witkowo,* pow. gnieźnieński, Romualda Erzepkiego (f 1929).
Bibljoteka składa się z ca 1.500 tomów z zakresu literatury i historji polskiej, archeologji, numizmatyki i przyrody. Zawiera mnóstwo cennych druków z XVII i XVIII wieku, zwłaszcza treści literackiej, jak np. rzadkie wydania klasyków i romantyków polskich. Posiada kilka własnych exli-brisów.
Oprócz druków znajdują się tutaj 5 rękopisy teologiczne XVII—XIX wdeku: Gonzagae, Aloysii „De vita” z r. 1606; „Zbiór kazań niedzielnych i świątecznych” Patris Francisci Pawlicki z roku 1775—1774 (zawiera kazania, wygłoszone w Lutomirsku); „Nauka o odpustach i jubileuszu oraz modlitwy i pieśni” X. B. P. A. S. z r. 1827.
Września, pow. wrzesiński, Stanisława hr. Ponińskiego. (Chw.)
Bibljoteka rozmaitej treści, zawierająca szereg starych druków.
W archiwum znajdują się oprócz dokumentów rodzinnych także dokumenty o znaczeniu historycznem. Odnoszą się one głównie do historji miasta oraz bractw kościelnych. Wśród nich należy wymienić nadania Jana Kazimierza z roku 1667, Augusta II z roku 1702, dziedzica Dzia-łyńskiego z roku 1667 i Michała Niegolewskiego z roku 1696.
*
*
♦
Oprócz powyżej opisanych bibljotek istnieją jeszcze liczne inne księgozbiory prowincjonalne, z których ważniejsze są następujące: Dobrzyca, powiat krotoszyński, Stefana hr. Czarneckiego (Bibljoteka polsko-francuska rozmaitej treści, ze znaczną liczbą starych druków); Gniezno, powiat gnieź nieński, ks. kanonika Leona Formanowicza3 (Bibljoteka z zakresu historji i teologji, ze szczególnem uwzględnieniem kultu Matki Boskiej w Polsce; bogaty zbiór książek z rycinami, przedstawiającemi Matkę Boską; kilka własnych exlibrisów); Gogolewo, powiat gostyński, Stanisława hr. Czarnec kiego (Bibljoteka humanistyczna, polsko-francuska); Gostyń, powiatgostyń-