0062

58

DRZWI KOŚCIELNE.

je chcieli do późniejszych albo cóżkolwiek dawniejszych odnosić czasów ^M).

36. Drzwi płockie fabryki niemieckiej są jednegoż czasu bo niewiele laty późniejsze, a we wszyskim jednak różnią się od drzwi gnieźnieńskich. Ledwie wieżyczki i arkady po części podobnyż wyraz noszą. Obramienie drzwi płockich z kawalców jednostajnych złożone symme-triczne dostarczają powtarzania; obwiedzenie podwoji gnieźnieńskich ciągłej ciąg nieprzerwany, zmiennej, kapryśnej iimmcji, bogatym obdarzonej wymysłem. Na podwojach gnieźnieńskich, byzanckiego wyrazu niema, ledwie jaki jego ślad w objawiającym się Nr. 9. Christusie. Na płockich, ubiory biskupów, króla, dworu jego, a można powiedzieć wszystkich osób męskich i niewieścich są cale jinne; męskich krótkie opięte, niewieścich głowa płasko pokryta, szeroko rozwiane rękawy, u wszystkich pasy z długimi od węzła wiszącymi kończynami; na gnieźnieńskich są jinne zupełnie i rozmajite. Ta niejednostajność i sprzeczność podwoji z dwu przyczyn wynika. Raz że podwoje płockie, wyprowadzają na swe obrazy w znacznej jilości jistoty niebiańskie, nawet zupełnie nadziemskie widoki, mające przyjęte i konieczne kształty, od których odchylać się niemogły; do tych przymięszały tylko skromnej gospody niemieckiej rysy; gnieźnieńskie, ziemskiemi tylko zajmują się zdarzeniami, w nich, przed kilkodziesięcio laty opowiadaną i-zeczywistość roztaczają, w ubiorze lat swojicli. Powtóre, płockie, mimo przybranej światowości i częstego odstąpienia od byzantińskich rysów, są naśladowaniem

³⁸) Przyjaciel mój RigoHot znany ze swych uczonych dzieł archeologicznych i znajomości sztuki obrazowej, rozpatrzywszy siy w małym drzwi gnieźnieńskich wizerunku tak swoje widzenie wyraża: la porte do gnesne, est oxecutće dana Io style des sculptures faites en oceident. c’est & dire en France (ot peut-ótre en Allema-gne') au XIII siecle: los costumes et Pensemblc portent h le croire ainsi que los ornements.