0076

62

cl. 21 Lipca 1851 roku, a w 78 wieku swego. Byt kawalerem krzyża Legii honorowej i wojskowego polskiego, które zdobył krwią swoją,na polu bitew morderczych.

Pomiędzy gronem przyjaciół i dawnych towarzyszy broni, którzy zwłoki ś. p. Regulskiego odprowadzili na cmentarz Powązkowski; postępował siwizną okryty weteran z krzyżem Legii honorowej, żołnierz może ostatni z ostatnich, co składali batalion zmarłego pułkownika, z którym szedł na przebój w mury Saragossy.

ALOJZY ŻÓŁKOWSKI.

„ALOJZY GONZAGA ŻÓŁKOWSKI, ARTYSTA I AUTOR DRAMATYCZNY, ŻYŁ LAT 4-5,

,, UMARŁ DNIA lł WRZEŚNIA 1822 ROKU.”

( Cmentarz stary, ustroń Artystów ).

Aloizy Fortunat Żółkowski, urodził się d. 2 Listopada 1777 r. w Województwie Nowo-grodzkiem, z rodziców, obywateli szlachty tamtejszej. Szkoły odbył w Krzemieńcu, w 19 roku życia, wszedł do wojska w 1794 r. i odbył krótką kampaniją. W tymże samym czasie, kiedy trzeba było zawód wojskowy porzucić, utracił młody Aloizy rodziców; zostawili oni pamięć nieskazitelnego imienia i obywatelstwa, lecz żadnej innej swym dzieciom spuścizny ('). Najbliższy krewmy, rodzony stryj, Jenerał Żółkowski, mieszkający we Lwowie, przyzwał go do siebie, a upatrując w młodym żołnierzu rzadkie zdolności, przeznaczył mu stan prawniczy, i oddał do kancelaryi sławnego Adwokata Józefa Dzierzkowskiego (²).

Twardy i surowy nowy przewodnik młodego Żółkowskiego, nie wiele mógł w nim do zawodu prawnika ochoty rozbudzić. Właśnie wonczas Bogusławski przynaglony okolicznościami opuścił Warszawę i z towarzystwem artystów dramatycznych przybył do Lwowa. Widząc Żółkowski wzór tak znakomity, widząc, jak wspólnie ze sławnym Owsińskim, zbierali pełne zapału powszechne oklaski, uczuł niepohamowaną chęć do artystycznego zawodu. Obliczywszy wszakże, że w owym czasie przesądów jeszcze, kiedy niechciano chować aktorów na cmentarzach, ani u stryja nieotrzyma pozwolenia, ani u zwierzchnika swego wyrozumienia; opuszcza Lwów tajemnie, i piechotą po wdększej części, odbywa podróż do Warszawy.

( ') Świat dramatyczny, W. Szymanowskiego. T. 2, 1838 roku.

( ²) Józef Dzierzkowski stynny z początku Adwokat, następnie Vice-Marszałek Królestwa Galicyi i Lo-domeryi, Deputat Stanów Galicyjskich, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie i Krakowskiego, Doktor filozofii w Uniwersytecie Lwowskim , głośnym był ze swej nauki jak i otyłości ciała. Żył w ścisłych stosunkach przyjaźni ze Stanisławem Kostką Potockim i Niemcewiczem. Współcześni wielkie na nim pokładali nadzieje, że piśmiennictwu polskiemu odda znakomite zasługi. Obiecywał napisać historyę Ormian w Polsce.— Nadzieje te zawiedzione zostały, piękną bowiem tylko bibliotekę zostawił. Jak był miłym w towarzystwie, tak surowym i niewyrozumiałym dla młodzieży pod jego sterem zostającej. Nie dziwota że Żółkowski skrycie od niego wyniósł się i piechotą niemal przywędrował do Warszawy. Józef Dzierzkowski byt rodzonym stryjem naszego powieściopisarza Józefa Dzierzkowskiego, którego utwory, powszechną wziętuść znalazły.