0003 djvu

STUDYA NAD XIV WIEKIEM Nr. IV.

Walka o Poznań.

(1306—1312).

Napisał

Karol Potkański.

Pierwsi Piastowie stwarzali państwo polskie — Piastowie u schyłku XIII wieku musieli je odbudowywać. Należało rozpoczynać, to dzieło na nowo, wśród zmienionych, a jednak podobnych, warunków. Inaczej powstaje państwo w IX i X wieku a inaczej w XIII i XIV. Bo w historyi, zarówno jak ^. sferze zjawisk fizycznych nic się nie powtarza i nic się nie wraca, afet^pćcież samo założenie, saną cel były podobne-—- podobne też wy^fłty objawy.

Zamiast odrębnych plemion były teraz odrębne dzielnice, które należało spoić i złączyć w jedną całość. Niektóre z tych dzielnie okazują dziwną ciągłość i stałość w historycznym rozwoju; ńp, Maźo'Wsze^ jak było opornem w XI. wieku jeszcze — tak opornem pozostało w XIlt i XIV, nie brało ono udziału w tworzeniu państwa polskiego. Śląsk, który pierwotnie wcale nie grał znaczniejszej roli, mógł był ją teraz odegrać, ale się tak nie stało. Wszedł temu w drogę i przeszkodził nowy czynnik etniczny: napór Germanów, który istniał w całej pełni w IX i X wieku, zrobił tak wielkie postępy, ie oderwał był już na- poły tę dzielnicę, od Polski i pczynił ją niezdolną cło. podjęcia, myśli jej zjednoczenia. Myśl tę zaś,mógł Śląsk podjąć dzięki swemu geograficznemu położeniu, graniczył bowiem i z Małopolską i z Wielkopolską, które przypierały obie do jego wschodniego boku, snadniej' mógł je też Śląsk spoić w jedną całość. Pozostawały' więc po dawnemu Polska t. j. Wielkopolska i Małopolska. Dziwnym zbiegiem

...... 1* ‘ , ■: