0291

274

KONRAD I (ź. AGAFIA).

VI. 5.

znajdowali się podówczas razem w Sieradzu, co zdawałoby się wskazywać na to, że spór pomiędzy nimi jeszcze się w tym czasie nie rozpoczął. Argument ten nie mogę uznać za wystarczający, albowiem w Sieradzu odbywał sic podówczas synod; jest tedy łatwo zrozumiałą rzeczą, że obaj biskupi mogli się znaleść na jednein miejscu, choćby nawet zachodziły już pomiędzy nimi jakieś nieporozumienia. W wspomnianej bulli Honoryusza III jest zresztą wyraźna wzmianka o jakimś skądinąd bliżej nieznanym synodzie, odbytym przez Kietlicza w dyecezyi płockiej, na którym oczywiście obecnym być musiał także i Getko; synod ten odbywał się już w czasie sporu, w czem dowód oczywisty, że obaj przeciwnicy mogli się znajdować na jednem miejscu, pomimo istniejącego między nimi zatargu. Nadto w bulli tej jest mowa o wielu ueiążeniach Getki przez Kietlicza, które mu metropolita wyrządził przed uzyskaniem urzędu legata apostolskiego (antę legacionem susce-ptam)\ Iegacyą zaś otrzymał Kietlicz już r. 1214 ^r), z czego wynika, że spór zawiązał się przed tym czasem, przypada zatem co najpóźniej już na ten rok (1218), w którym według Perlbacha jeszcze nie istniał. Nie ma tedy dostatecznej podstawy do przypuszczenia, jakoby zaślubiny Konrada przypadać musiały dopiero na czas po 24 czerwca 1218 r.; a owszem, skoro się okażą powody, przemawiające za cofnięciem tej daty, będzie ją można bez skrupułu wstecz przesunąć, w każdym razie jednak nie dalej wstecz, jak do r. 1207, w którym Getko po swym poprzedniku Wicie poświadczony jest po raz pierwszy jako biskup płocki¹).

Dalszej, o wiele pewniejszej wskazówki do określenia daty zaślubin dostarcza nam omówiona już poprzednio zapiska Katal. bisk. krak. o zgonie Świętosława, nazwanego pater uxoris Conradi. Zapiska ta, jak okazaliśmy, pochodzi z rocznika, a ponieważ zapiski rocznikarskie powstawały współcześnie z wypadkami, przeto możemy wnioskować, że w chwili, w której Świętosław zginął, Konrad był już żonaty z jego córka, inaczej rocznik nie byłby go mógł nazwać jego teściem; spostrzeżenie, które uszło uwagi Długosza, czytamy w nim bowiem²), że Agafia w chwili śmierci ojca nie była jeszcze żoną Konrada (Swantoslaum Russie ducem, patrem Agasie, qm postea Conrado Masovie duci nupta erat... captwat... interimit). Wbrew tej, bezpodstawnej zresztą kombinaeyi, twierdzić tedy trzeba, że Konrad poślubił Agafia co najpóźniej w r. 1210, w każdym razie przed śmiercią Świętosława; data zaślubin jego przypada zatem na czas między r. 1207—1210. Nic temu wnioskowi nie sprzeciwia się, a owszem wszystko za nim przemawia. W’ r. 1207 Świętosław dostaje się jako jeniec do Polski i pojawia się wnet potem na stolcu książęcym w Przemyślu; wtedy to dopiero, w Polsce lub z Przemyśla, nastręczyła się najlepsza sposobność zadzierzgnięcia węzła rodzinnego z Piastami. Sam Świętosław, według Latop. Hipac. ⁴), urodził się r. 1177, w ósmym roku życia (1184) widocznie już był zaręczony z Jarosława Rurykówną, albowiem pod tą datą nazwany jest zięciem Ruryka Rościsławica. ■w. ks. kijowskiego³); w jedenastym wreszcie roku życia (1187 r.) poślubia Jarosławę'); mógł tedy w latach 1207 —1210 mieć córkę dorosłą, zdolną do wydania za mąż. W tych granicach cofnąć jednak należy datę zaślubin Konrada do czasu przed r. 1208, albowiem już rok 1208 jest dalą urodzin jego najstarszego syna. Bolesława (VI. 8.). Przed rok zaś 1207 cofać jej nie można, prócz podniesionego poprzednio względu, nadto i z tego powodu, że dopiero w r. 1207 ożenił się starszy Konrada brat, Reszko (VI. 4.).

Stwierdziwszy w ten sposób fakt zaślubin Konrada w r. 1207, wracamy jeszcze, dla usunięcia wszelkich wątpliwości, do kwestyi, czy wspomniane w bulli Honoryusza III zaślubiny nie odbyły się przecież w czasie najbliższym przed r. 1218. Gdy bowiem Agafia po raz pierwszy występuje dopiero w dokumencie z r. 1221 ⁷). przeto możnafcy postawić także domysł, iż Konrad był dwa razy żonaty, naprzód od r. 1207 z jakąś bliżej nam z imienia nieznaną córką Świętosława Igorewiea, a następnie, po rychłej jej śmierci, na krótko przed połową r. 1218, z Agaiią, córką nieznanego bliżej księcia. Takiemu przypuszczeniu sprzeciwia się jednakowoż nie tylko zupełne milczenie źródeł, które stale o jednej tylko.żonie Konrada mówią, ale co ważniejsza i stanowcza, dokument syna Konradowego, Bolesława, z r. 1241⁸), w którym tenże Agaiią nazywa swoją matką; gdy zaś Bolesław jest pierworodnym Konrada, urodzonym r. 1208, przeto znajdujemy w tem dowód, że nie kto inny, tylko Agatia była już podówczas żoną Konrada.

1

zow. 41 nr. 2. — 3) Hist. Pol. lt. 179. — 4) Str. 409. — 5) Str. 428. — *>) Str. 443. — 7) Kod. dypl. Pol. I. nr. 14. —

2

8) Kod. dypl. Ma z o w. nr. 15.

3

Kod. dypl. Wielk. 1. nr. 83 ; Roepell, Gesch. Pol. 421 ma błędną datę 1209 r. — 2) Dokum. Kujaw, i Ma-