0009

5

DRZWI KOŚCIELNE. 3.

niesprowadzano majstrów rzeźbiarstwa, odlewców lub złotników, na niej się oni znajdowali. Toć podanie zna Leszka złotnika kneziem obranego.

Kiedy poczęto kościoły, klasztory budować i one przystrajać, znaleźli się na miejscu robotnicy, niezamarzylo się jeszcze nikomu aby jich z zagranicy sprowadzał. Miejscowi naczynia i apparaty wyrabiali. Jak za bałwochwalczych czasów tak i po wprowadzeniu ewangelji, miejscowi strojili swój kraj, tylko przedmiot wyrobów dla nich się zmienił: a chociażby najżywsze w rzemiosłach i sztukach czyniono postępy, mało się różniły bałwochwalcze czasy od obecnych, kiedy Niemcy z pokutnym Ottonem z Polski wracali do siebie ojuczeni złotymi naczyniami, obrusami, kotaranami, tego przepychu, na jaki cesarski dwór zdobyć się nieinógl; kiedy Czesi swe podwody łupami kościołów ładowali. Mięszaly się do tego baldachiny w Bal-dachu czyli Bagdadzie tkane, niecenne futra bartaskie, jubilerskiej roboty konstantinopolitańskiej i korsuńskiej czyli chersońskiej świecidła, ciężko strojące, pany i panie: ale własnych wyrobów niebrakowało. We wszystkim przod-kujący w ów czas Włosi znajdowali Polskę pełną światła, w grodach jej murowane kamienice, ulice ciągłe, wybornych rzemieślników dostatek. Kiedy 1085 trzeba było dla Sgo Idziego do Francji wyprawić bogobojne dary: nec mora na miejscu, puerilis ymago, cum calice de auro pu-rissimo fabricatur: pallia, vestes (apparaty) praeparantur. Podobały się one Śmu Idziemu, pewnie nie dla wykwintnej roboty, ale że go z wiarą, bogobojnie wezwano. Nie wiem jednak jakiby powód był do mniemania, że ten płód sztuki był niższy od płodów tego rodzaju w jinnych krajach. Patrz na pieniądze tego czasu, podniesie kto zarzut: patrz na pieniądze niemieckie, odeprę, bawarskie, saskie, gdzie przecie odlewy i rzeźba przesławne były ²).

-) Patrz co się powiedziało w opisie Polski X, 42—45. — Patrz tćż Frzeździeckiego. ślady Bolesławów III, p. 33; IV, p. 55.