10162 skanuj0006 (411)

®L Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo 624

Lasy Państwowe¹ (PGL LP), nad którym kontrolę sprawuje minister środowiska. W granicach parków narodowych znajduje się tylko 2,03% lasów, 0,49% wchodzi w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a 1,48% pozostaje w użytkowaniu wieczystym na mocy odrębnych przepisów. Jak wynika z tego krótkiego zestawienia, dla zachowania leśnych gatunków roślin, grzybów i zwierząt oraz ich siedlisk i ostoi, a także leśnych lub związanych z lasami ekosystemów ogromne znaczenie ma model gospodarki prowadzonej przez PGL LĘ pod którego zarządem jest 78,2% wszystkich lasów w Polsce.

Trwale

zrównoważona

gospodarka

leśna

Plan urządzania lasu

Z końcem lat 80. ubiegłego wieku, po dziesiątkach lat błędnej polityki w stosunku do lasów, zrodziła się koncepcja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, nastawionej na zerwanie z wcześniejszym modelem jednofunkcyjnego lasu surowcowego. Koncepcja ta znalazła odzwierciedlenie najpierw we wspomnianym już dokumencie Polityka ekologiczna państwa, w którym zaakceptowano główne kierunki działań zmierzających m.in. do kształtowania wielofunkcyjnych zbiorowisk leśnych, zwiększenia biologicznej odporności lasów, a także zachowania zdolności samoregulacyjnych ekosystemów leśnych oraz różnorodności genetycznej dziko żyjących gatunków roślin i zwierząt, a następnie została uszczegółowiona w ustawie z 28 września 1991 roku o lasach (Dz.U. 2005 Nr 45, poz. 435 ze zm.). Zgodnie z tą ustawą trwale zrównoważona gospodarka leśna oznacza „działalność zmierzającą do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów”.

Nowoczesna gospodarka prowadzona jest w poszczególnych nadleśnictwach według planu urządzenia lasu², podstawowego dokumentu sporządzanego na okres 10 lat przez specjalistyczną jednostkę — Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, a w ostatnich latach także przez prywatne podmioty gospodarcze. Ustawa o lasach stanowi, że każdy plan urządzania lasu musi uwzględnić kilka najważniejszych celów:

■    zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą;

■    ochronę lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na zachowanie różnorodności przyrodniczej, zachowanie leśnych zasobów genetycznych, walory krajobrazowe i potrzeby nauki;

1

   Historia PGL LP sięga 1924 roku, a obecnie w jego strukturach, oprócz Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, 17 regionalnych dyrekcji i 431 nadleśnictw znajduje się 5 zakładów o zasięgu krajowym oraz 25 zakładów usługowych o zasięgu regionalnym.

2

   Urządzanie lasu jest dziedziną łączącą osiągnięcia i wiedzę z zakresu hodowli lasu, ochrony i użytkowania lasu, geodezji leśnej i łowiectwa.