13769 IMG 1411271430

44 Ciłowiłk - Instrukcji obsługi

przyczyn własnych sukcesów w samym sobie (wysiłku I zdolnolcbwh)/ a przyczyn niepowodzenia - we właściwościach środowisku (trudne /mionie lub niesprzyjające okoliczności), Literackie rozumienie tego błędu podawał .Sbakespeure,

Cudowna jest głupota tego świata! Kiedy nasz los niedomaga - często zresztę skutkiem naszych własnych nadużyć - winimy za niepowodzenia sionce, księżyc i gwiazdy: tak jakby człowiek był nędznikiem z konieczności, głupcem z wyroku niebios, łotrem, złodziejem i zdrajcą za sprawą obrotów sfer, pijakiem, kłamcą i rozpustnikiem z racji niezwalczonego wpływu planet; tak jakby całe nasze zło brało się z boskiego dopustu. Godny podziwu wykręt łajdaczącego się człowieka - obarczać gwiazdy za własną koźlą naturę!”

W. Shakspeare, Król Lear, tłum. S. Barańczak,

(Kraków 1997, Wydawnictwo Znak, s. 30).

8. Fałszywe poczucie powszechności ifalse consensus bias) wywodzi się z teorii Heidera (1958), rozwiniętej przez Jonesa i Nisbetta (1971). Istota zjawiska wypływa z odmiennego spostrzegania własnych i cudzych zachowań. Podczas gdy obserwator nie docenia wpływu sytuacji na zachowania innych osób, aktor, którego uwaga koncentruje się właśnie na sytuacji, przecenia powszechność własnych zachowań, przekonań, poglądów. W takich okolicznościach człowiek ulega przeświadczeniu, że jego myśli, uczucia, czyny muszą być powszechne, ponieważ w danej sytuacji wszyscy ludzie reagują podobnie. Przecenianie powszechności