fi 5. Rachunek zysków i strat
fi.6. Rachunek przepływów pieniężnych inwestora w okresie realizacji j płoaucji inwestycji
6.7. Znuana przepływów pieniężnych wywołanych realizacja przedsięwzięć
7. Analiza ekonomiczna
7.1. Opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji
7.2. Analiza wskaźnikowa — wskaźniki ilościowe
8. Analiza oddziaływania na środowisko
9. Podsumowanie i wnioski — w tym rozdziale mogą zostać przedstawią wnioski z poszczególnych analiz oraz rekomendacja najkorzystniejszy wariantu realizacji inwestycji. Wspomniana rekomendacja powinna zoitą sporządzona przez zespół niezależny od zespołu opracowującego studiuj wykonalności. Częstą praktyką jest, że wnioski wraz z rekomendacją ą zamieszczone w rozdziale I. Wówczas rozdział 9 staje się zbędny.
Dragi przykład dotyczy studium wykonalności opracowanego dla firmy Przyjmijmy, żc potrzeba wykonania takiego studium rodzi się najczęściej Z przekonania, że:
• obecny system produkcji, świadczenia usług, staje się niekonkurencyjny i nie pozwoli na utrzymanie obecnej pozycji na rynku,
• postęp technologiczny może spowodować, żc to co firma robi obecnie stanie się bezużyteczne.
• klienci skarżą się ru czas świadczenia i jakość oferowanych przez przed* sjębiorstwo usług,
• obecna sytuacja ekonomiczna daje szanse wprowadzenia istotnych zmian,
• konkurenci zdobywają coraz większy udział w tynku.
Studium wykonalności dotyczy zagadnień ekonomicznych, technicznych, harmonogramu wprowadzania zmian, porusza problemy organizacyjne, kulturowe i uwarunkowania prawne. Rozdział pierwszy studium wykonalności zawiera najczęściej wnioski z przeprowadzonej analizy i podsumowanie dalszych części opracowania.
Część ekonomiczna studium wykonalności koncentruje się wokół poszukiwania odpowiedzi na takie pytania, jak: czy firmę stać na przeprowadzenie zmian, czy jej dochody przekroczą poniesione koszty i czy rekomendowany projekt przynosi większe korzyści niż inne projekty, które wykorzystują te same środki. Czy projektowana zmiana spełnia wszystkie kryteria, jakie zostały wcześniej określone?
Część techniczna studium wykonalności dotyczy poszukiwania odpowiedzi na takie pytania, jak: czy technologia konieczna w przypadku proponowanych zmian istnieje, jak trudne byłoby jej wdrożenie, czy firma ma wystarczające
doświadczenie w posługiwaniu się technologią. Co należy zrobić, aby wprowadzić zmiany?
Harmonogram wprowadzania zmian dotyczy takich pytań, jak: He potrzeba czasu na wprowadzenie zmian? kiedy proponowane zmiany mogą zostać wprowadzone? itd.
Cześć organizacyjna studium wykonalności to pytanie o to. czy zmiany mają odpowiednie wsparcie, aby zostały skutecznie wdrożone, czy nie są one nadmierne i czy firma nie zmienia się zbyt szybko, co nie pozwala na przyswojenie zmian.
Aspekt kulturowy to próba określenia wpływu podejmowanych projektów na lokalną i regionalną kulturę, w tym rozważenie czynników środowiskowych.
Prawne aspekty studium wykonalności niekoniecznie muszą być na samym końcu, ale wszystkie projekty powinny zostać poddane analizie prawnej.
Opracowaniem niezależnym od studium wykonalności, ale kończącym prace jest raport oceniający.
Ocenę projektu przeprowadzają strony nim zainteresowane, zgodnie ze swoimi własnymi celami, szacunkami kosztów i korzyści. Im pełniejsze studium wykonalności, pokazujące różne możliwości rozwiązania problemu i potencjalne korzyści, tym łatwiejsza jest praca oceniających. Ocena projektu koncentruje się na rozwiązaniach technicznych, handlowych, rynkowych, organizacji i zarządzania, finansowych i ekonomicznych. Wyniki przeprowadzonych analiz zawarte są w tzw. raporcie oceniającym. Raport ten obejmuje oprócz projektu, również ocenę sytuacji w danej gałęzi przemysłu oraz wpływ projektu na gospodarkę, traktowaną jako całość.
W przypadku dużych projektów raport oceniający sporządza grupa ekspertów, która na miejscu ocenia wszelkie czynniki określające sytuację strategiczną, lokalizację, rynki oraz dostępność zasobów, a także dokonuje weryfikacji materiałów źródłowych dołączonych do studium w formie załączników. Ważną kwestią jest rozważenie na etapie wstępnym projektu inwestycyjnego wszystkich uwarunkowań środowiskowych, których zlekceważenie może mieć poważne konsekwencje dla dalszego przebiegu procesu inwestycyjnego50.
Literatura
1. Ryńska E.D.: Środowiskowe uwarunkowania procesu inwestycyjnego. OWPW, Warszawą
2. Werner W.A.: Proces inwestycyjny dla architektów. OWPW, Warszawa 2000.
3. Wytyczne do studium wykonalności. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w Polsce. Opracowano w ramach działania 3.2. Warszawa 2002.
50 W celu poznania tej problematyki warto przeczytać pracę Elżbiety D. Ryńskiej Ul.
81