269
4.125. Poliamidy — PA otrzymuje się przez polimeryzację laktanów lub przez poli-kondensację aminokwasów (poliamidy n, gdzie n oznacza liczbę atomów C w monomerze), albo dwuamin z dwuzasadowymi kwasami organicznymi (poliamidy n, m, gdzie n oznacza liczbę atomów C w cząsteczce dwuaminy, a m — liczbę atomów C w cząsteczce kwasu). Przez wprowadzenie do tworzywa różnych dodatków modyfikujących, np. zmiękczaczy, napełniaczy czy stabilizatorów, można otrzymać nowe gatunki poliamidów o ściśle określonych własnościach.
PA są tworzywami o strukturze krystalicznej, o własnościach mechanicznych i elektrycznych w dużym stopniu zależnych od zawartości wilgoci w tworzywie. Dopuszczalna temperatura pracy niektórych odmian PA wynosi 140°C. Wadą tworzywa jest słaba odporność na starzenie, szczególnie w obecności powietrza i promieniowania słonecznego.
Tworzywa PA używa się do wyrobu powłok kabli i przewodów z uwagi na ich mały współczynnik tarcia, dużą wytrzymałość mechaniczną oraz dużą odporność na czynniki korozyjne, paliwa płynne, oleje i smary.
4.126. Poliformaldehyd, POM otrzymuje się w wyniku polimeryzacji formaldehydu lub trioksanu. Własności tych tworzyw o strukturze krystalicznej i temperaturze topnienia ok. 175°C są zbliżone do własności metali lekkich, przy jednocześnie dobrych własnościach elektroizolacyjnych, dosyć stabilnych w zakresie temperatur 40...!00°C. POM w temperaturze pokojowej nie rozpuszcza się w żadnym rozpuszczalniku, ale w temperaturze powyżej 100°C rozpuszcza się w fenolach i anilanie. Jest odporny na działanie ługów, słabych kwasów, benzyny, olejów. Ma dobre własności dielektryczne.
Poliformaldehydu używa się do wyrobu elementów izolacyjno-konstrukcyjnych, od których wymaga się dobrych własności mechanicznych i dużej odporności zmęczeniowej.
4.127. Poliwęglany — PC powstają jako produkt polikondensacji fosgenu z dwufe-nolem w środowisku alkalicznym. PC jest tworzywem twardym, sztywnym i sprężystym, o dobrych własnościach cieplnych (temperatura pracy w zakresie od -140°C do +135°C); własności dielektryczne — średnie (gorsze od polietylenu), ale bardzo słabo zależne od temperatury i wilgotności. Są odporne na starzenie.
Poliwęglany są stosowane do wyrobu elementów izolacyjno-konstrukcyjnych o wysokich wymaganiach mechanicznych, izolacyjnych i cieplnych, jak: korpusy cewek, oporników, listwy zaciskowe, osłony, elementy wyłączników i przekaźników.
4.128. Poliuretany — PU powstają w wyniku poliaddycji poliizocyjanianów z glikolami bądź z nasyconymi poliestrami. Możliwe jest wytwarzanie wielu rodzajów poliuretanów nadających się na masy wtryskowe, tworzywa piankowe, kauczuki, lakiery, włókna.
Szerokie zastosowanie znalazły pianki poliuretanowe (twarde, półtwarde, miękkie), spieniane w wyniku reakcji z wodą lub pod działaniem środka pianotwórczego.
Lakiery PU odznaczają się doskonałą przyczepnością, elastycznością i odpornością chemiczną. Utwardzają się w wyniku reakcji z parą wodną lub piecowo.