18
Ogólne podstawy fotogrametrii
Odtworzenie rzeczywistej wielkości i kształtu odfotografowanych przedmiotów \ terenowych na zdjęciu lotniczym wymaga znajomości nie tylko właściwości rzutu ' środkowego, ale również elementów określających położenie środka rzutów w stosunku do płaszczyzny zdjęcia i fotografowanego terenu oraz położenia płaszczy. \ zny rzutów względem terenu. Są to elementy orientacji wewnętrznej i zewnętrznej zdjęcia lotniczego. Znając te elementy, można jednoznacznie odtworzyć wiązkę promieni rzutujących i jej położenie w przestrzeni.
Położenie środka rzutów S w stosunku do płaszczyzny zdjęcia określają elementy orientacji wewnętrznej (rys. 15). Są to współrzędne tłowe punktu przebicia -i płaszczyzny zdjęcia prostą przechodzącą przez środek rzutów i prostopadłą do tej płaszczyzny (punkt główny zdjęcia o) oraz ogniskowa kamery f (odległość obrazu), j Wartości te są stałe dla kamery i łatwe do wyznaczenia z dużą dokładnością.
Położenie płaszczyzny rzutów w przestrzeni wyznaczają elementy orientacji zewnętrznej (rys. 16). Składają się one z trzech elementów liniowych i trzech 1 kątowych. Elementy liniowe to przestrzenie współrzędne prostokątne Xs Ys Zs środka rzutów S w terenowym układzie współrzędnych. Do wartości kątowych 1 zaliczamy: kąt nachylenia zdjęcia a (kąt nachylenia płaszczyzny zdjęcia w stosun- \ ku do płaszczyzny poziomej lub kąt zawarty między osią optyczną kamery a prostą nadirową przechodzącą przez środek rzutów), kąt skręcenia zdjęcia K (kąt zawarty j między prostą największego spadku w a dodatnim kierunkiem osi y), azymut zdjęcia A, zwany również kierunkiem zdjęcia (kąt zawarty między rzutem prosto* 1 kątnym osi kamery na płaszczyznę poziomą XY a osią współrzędnych Y).
Kąt nachylenia a i azymut zdjęcia A określają kierunek głównego promienia OS w | przestrzeni. Kąt nachylenia zdjęcia a rozkłada się na dwa kąty składowe: wzdłuż osi X - kąt nachylenia podłużnego <j> i wzdłuż osi Y - kąt nachylenia poprzecznego co.
Elementy orientacji zewnętrznej 1 są dla każdego zdjęcia inne (w czasie lotu fotogrametrycznego ulegają one ciągłym zmianom). Są one trudne do bezpośredniego wyznaczenia. Wartości przybliżone można ustalić na podstawie wskazań przyrządów odfotografowanych na ramce tłowej zdjęcia. Dokładniej elementy orientacji zewnętrznej mogą być wyznaczone na podstawie terenowych pomiarów geodezyjnych (osnowa fotogrametryczna), co stanowi jedno
^______ z zadań fotogrametrii.
Jtośftanty orientacji wewnętrznej
Ogólne podstawy fotogrametrii
2.6. Ogólne zasady stereoskopowego widzenia
Właściwości wzroku ludzkiego odgrywają zasadniczą rolę w \ wania treści zdjęć lotniczych i wykonywaniu pomiarów fotograj serwacje można wykonywać monokulamie (jednym okiem) (dwoma oczami).
Podczas obserwacji monokulamej można oceniać wielkość, ': rozmieszczenie obiektów. Ocena przestrzennego położenia obie' nie niemożliwa. Dokładność obserwacji jednoocznej zalety gł< rozdzielczej oka (ostrość widzenia). Miarą ostrości widzenia jer głość kątowa, pod którą obserwator z odległości najlepszego wic jeszcze oddzielnie blisko leżące dwa punkty lub linie. Zdobi zależy od wielu czynników - zdolności wzrokowych obsi oświetlenia, barwy, rozmiarów i formy oglądanych obiektów, malnego oka przyjmuje się 60” dla szczegółów punktowych ległych.
W fotogrametrii leśnej szeroko stosowana jest obseryffSGJ grametria dwuobrazowa). Polega ona na jednoczesnej iwao kiem której jest możliwość oceny odległości i wzajemne® przedmiotów. Zdolność przestrzennego widzenia VE£|lfl dwoje oczu. Promienie biegnące od jakiegoś punkS|H