54
B 1.3. Krzpea hipsograficzno
Krzywa hipsógraficzną obrazuje procentowy udział powierzchni poszczególnych pięter wysokościowych (przedziały celowo dobrane) w ogólnej powierzchni danego, obszaru, np. dorzecza czy jednostki administracyjnej. Krzywa ta daje syntetyczny obraz pionowego zróżnicowania badanego terenu. Ponadto z kształtu krzywej można odczytać stadium rozwojowe rzeźby.
Celem sporządzenia krzywej hipsograficznej najeży:
• obliczyć powierzchnię zajętą przez poszczególne piętra wysokościowe (np. co 20m) w mm' i i przeliczyć na km* (ha),
• • wyrazić powierzchnię poszczególnych pięter w procentach powierzchni całego obszaru j wpisując dane w tabelę 4,
i • w układzie współrzędnych prostokątnych w przyjętych skalach odcinamy na osi odciętych i wartości procentowe lub km2 powierzchni, a na osi rzędnych wysokości m n.p.m.
Tabela 4
Dane do krzywej hipsomctryczncj (przykład)
Wysokość w di ri.p.m. |
. 'Powierzchnia gj | ||
: Vtńroz' |
'km," | ||
' np.380-398 360-380 340-360 320 - 340 300-320 280 - 300 260 - 280 |
Przenosząc dane z tabeli 4 na wykres otrzymujemy krzywą hipsógraficzną. Na ryc. 46 przedstawiono krzywą hipsógraficzną na tle krzywych opracowanych przez A. N. Strahlcra.
Ó»M~1
li- |
,»f! |
1 ! | |||||||
Sr* | |||||||||
y |
11 | ||||||||
1 |
N |
s X |
\\ | ||||||
\ |
Ns |
i |
\ | ||||||
A |
i | ||||||||
śJ |
\ \ | ||||||||
N |
V | ||||||||
\ |
V |
u | |||||||
iii*. |
\V |
• 5 s > ta » a » ao -jooz lutj
Ryc. 46. Krzywa hipsógraficzną na ile krzywych A. Strahlcra.
Krzywe A. Strahlcra ilustrujące stadia rozwojowe rzeźby: M - młodociane. D - dojrzale, S - starcze
Kształt krzywej hipsograficznej „a” wskazuje, ze rzeźba badanego obszaru (zlewni) w mzszych przedziałach hipsometiycznych (wysokości) znajduje się w stadium dojrzałości, a w wyższych przedziałach w stadium młodości.
Rycina 47 prezentuje krzywą hipsógraficzną globu ziemskiego.
Ryc. 47. Krzywa hipsógraficzną Ziemi