19121 Upośledzenie umysłowe

mta&wt

160 • ZABURZENIA WIEKU DZIECIĘCEGO I UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWE

dowywaly.poprzez ćwiczenia. Ważne jest także zaangażowanie w terapię rocziców dzieci otyłych (Epstein i Wing, 1987), Kiedy rodzice starająsię schudnąć razem z dziećmi, modelują dobre nawyki jedzeniowe i mniejsze jest prawdopodobieństwo, że będą zachęcać dzieci do objadania się lub zniechęcać do ćwiczeń.

ZABURZENIA ROZWOJOWE Upośledzenie umysłowe

Rozpowszechnienie upośledzenia umysłowego

Definicja upośledzenia umysłowego

Upośledzenie umysłowe jest zabureemem^Jgóre dotyka troje dzieci na sto, dwie trzecie z nich to chłopcy. Jest to więc częste zaburzenie, jego koszty emocjonalne są oiezwykfe'^)leśne 'flfcrrodzin. zas koszty ekonó-mićzne obciążaią zarówno. rodziny, jak i społeczeństwo. Trudno jest to zaburzenie precyzyjnie zdefiniować nfóbrze“żd(agnozować. Trudności wynikają częściowo ze stereotypów, jakimi posługują się ludzie, mówiąc o upośledzeniu. Jednak w dużej mierze kłopot polega na tym, że bardzo __ finiowad-Doiecie intelioenci śledzenia (Kamin, 1974; Gould, 1981).

Najbardziej wyczerpującą i szczegółową definicję upośledzeni slowego.,przed5.tą\vilo^iugT^an^    Na RzeczOsol

CO graniczonych Umysłowo) „Upośledzenie umysłowe to znacząca..ob-niżenie ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszą deficyty tydziedzime zachowań adap tacyj nycK^T^tore: Wy-stępuje w ISkresuLjmwcuimyrn—^•?Grb"śsmaVr972TT~TUbńiżenie ogólnego poziomu funkcjonowania umysłowego” odnosi się do wyniku indywidualnego badania testem inteligencji, który jest przynajmniej o dwa odchylenia standarHbwF"fu^2yTod średniego wyniku w tym teście. „Zachowanie adaptacyjne” jest terminem oznaczającym taki poziom osobistej niezależności i odpowiedzialności społecznej, jakiej oczekuje się od osoby w danym wieku, należącej do określonej grupy kulturowej. „Okres rozwojowy” jesupkrescm_od_urodzenia_do ukończenia osiemnastego rolću życia. iVtożna zaklasyfikować kogoś do grupy upośledzonych urfl7sluvvu'tylko wtedy, gdy zarówno poziom intelektualny, jak i zdolności adaptacyjne są poniżej średniej (Grossman, 1973).

POZIOMY UPOŚLEDZENIA

Tabela 16.2 zawiera nazwy różnych poziomów upośledzenia umysłowego i odpowiadające im ilorazy inteligencji. Go oznaczają te poziomy?

Upośledzenie umysłowe C! UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE LEKKIE. Do tej grupy zaliczyć można większość lekkie dzieci upośledzonych, około 75 procent. U dzieci tych umiejętności społeczne i komunikacyjne ro.z\wjają_sję po do bn i e j ak u wszystkich innych cżieci',' w tymśamym-czasi e_Częs to ich uposTedzeńiejeśtniezauważalne, copóki nie pójdą do trzecięijub__czwartej klasy i dopóki nie zaczną się

kłopoty z nauk^Bez dodatkowej pomocy mogą nabywać umiejętności szko    3Sy; jeżeli uzyśkają pomoc,"'rriogą pójść dalej

sna no n

Dzieci upośledzone w stopniu lekkim i umiarkowanym można uczyć liczb I koordynacji wzrokowo — ruchowej.

Upośledzenie umysłowe umiarkowane

Upośledzenie umysłowe znaczne

Upośledzenie umysłowe głębokie

ZABURZENIA ROZWOJOWE • 161

-	Poziomy upośledzenia umysłowego gp	Pftiiiiiśii
Poziom	Procenl upośledzonych	Ił (Wcchsler)
Lekkie	75,0
Umiarkovyane	20,0	40-5*1
Znaczne*	3,5	25-39
Głębokie	1,5	poniżej 25

We wszystkich innych obszarach, ich potrzeby i zdtftrTbsćTśą takie same jak u innych dzieci._Specjalne programylśzKóTne cźęśTÓTimóżliwiają tym' ' dztećiórfTnabycie umiejętności zawodowych niezbędnych, aby przynajmniej w minimalnym stopniu mogły być samowystarczalne. W sytuacji stresu społecznego i-ekonomicznego mogąpotrzebować rady i pomocy, ale poza tym są zdolne do wykonywania prac nie wymagających lub wymagających jedynie niedużych kwalifikacji.

Ci upośledzenie umysłoweŁar^wane^ Do tej kategorii należy 20 procent dzieci upośledzonych. Uczą^się one mówić i komunikować w okrc-się jjrzedszkolnym. jednak w przećiwienFtwie do innych dzieci, upośleP~~ dzeriHlmysiowo w stopniu umiarkowanym mają kłopoty z nauką reguł społecznych. W okresie szkolnym mogą korzystać' :rtreningu umiejętno-Ścfspołecznych i zawodowych, ale mało prawdopodobne jest, by w dziedzinie przedmiotów-szkolnych przekroczyły poziom drugiej klasy. Fizycznie mogą być niezręczne i czaśami'Tńogąifiteć kłopoty z koordynacją ru-chovvą. Mogą nauczyć się samodzielnego poruszania się w znajomej okolicy i często częściowo zarabiają na swoje utrzymanie pracując w warunkach pracy chronionej.

□    upośledzenie umysłowe znaczne..Os oby upośledzone w stopniu znacznym już przed piątym rokieiffiyćraj^kazują^znaczne opóźnienie rozwo_: iu ruchowegorMowtrrozwimeta jestw stopniu niew.ie1 kim.lub..nie..rpajej wcale. W szkołach specjalnych można nauczyćjch mówić i podstaw hi-gTeny~osobistćj. W zasadzie nie są zdolne do. nauklzawodu, chocTażjako cłorOslTfpóćl^opieką, mogą wykonywać proste czynności i prace nie wymagaj ące kwal i fikacji.

□    upośledzenie UMYSŁOWE' GlIjDOjOE. Dzieci należące do tej kategorii są głęboko upośledzone w dziedzinie zachowań adaptacyjnych i w okresie przeds.zkorńynTsą^doInejedynie ćfó opanowania najprostszy.cii-Czyn-ⁿ⁰s^i^nioF⁰ryćzńyjdO^Tolaesie szkolnym~moze"nastąpić pewien rozwój umiejętności.jnotoryczoyęh. Dziecko w ograniczonym zakresie jest w stanie nauczyć sj_ę^samoobsługi. Nierzadko występują znaczne fizyczne deformacje’ uszkodzenie centralnego systemu nerwowego i zahamowanie wzrostu. Zdrowie i odporność na choroby są słabe, średnia długość życia krótsza niż normalnie. Dzieci takie wymagają opieki instytucjonalnej.