16824 LastScan24 (4)

GOSPODARKA

KOMUNALNA

• fenole, krezole

PRZEMYSŁ ENERGETYCZNY

•    gazy C0₂, S0₂, NOi, N0₂

•    pyły Si0₂, CaO, Al₂0₃, Fe₂0₃

ROLNICTWO

•    pestycydy

•    nawozy mineralne

I PODZIEMNE • pylenie hałd

GÓRNICTWO

ODKRYWKOWE

TRANSPORT SAMOCHODOWY

•    CO, NO*, związki Pb, S

•    węglowodory

PRZEMYSŁ METALURGICZNY

•    gazy - związki siarki, fluoru, azotu

•    pyły - metale ciężkie, m.in. Pb, Cd

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

•    petrochemia - oleje, zw. siarki, WWA

•    produkcja nawozów NPK

•    produkcja tworzyw sztucznych (Cl, H₂S, CSj, SOJ

• CO, SO;

PRZEMYSŁ CEMENTOWO-WAPIENNICZY

(CaO, CaCO_a, MgO, K₂0)

• pyły cementowe, wapienne

Rys. 2.29 Główne źródła zanieczyszczeń chemicznych gleb w Polsce

gleby głównie z atmosfery, wody bądź w wyniku bezpośredniej działalności człowieka, np. przez nieumiejętne nawożenie, stosowanie pestycydów.

Do najbardziej rozpowszechnionych form degradacji chemicznej można zaliczyć:

-    nadmierne zakwaszenie lub nadmierną alkalizację gleb,

-    naruszenie równowagi jonowej, biologicznej,

-    zasolenie roztworów glebowych,

-    nadmierną koncentrację metali ciężkich,

-    nadmierne nagromadzenie pestycydów w glebie.

Większość tych form degradacji jest spowodowana działalnością przemysłową (przemysł energetyczny, metalurgiczny, chemiczny), transportem samochodowym, gospodarką komunalną, rolniczą (rys. 2.29).

j

' Przemysło_we_zanięczyszczenie gleby. Długotrwałe oddziaływanie zanieczyszczeń przemysłowych może być przyczyną poważnych zmian chemicznych i biologicznych w środowisku glebowym. W strefie intensywnego zanieczyszczenia środowiska degradacja gleby spowodowana jest:

a) związkami siarki (S0₂, S0₃, H₂S0₄, FeS, H₂S). Ich nadmiar w glebie (np. H₂S0₄) działa niekorzystnie na organizmy glebowe w sposób bezpośredni i pośredni. Działanie bezpośrednie polega na zakwaszeniu środowiska bytowania organizmów i hamowaniu ich rozwoju (w szczególności mikroorganizmów). W bardzo kwaśnym środowisku rośliny tracą zdolność przyswajania składników pokarmowych (np. N, Ca, P, K), nawet gdy występują one w dostatecznie dużych stężeniach. Działanie pośrednie

143