20033 Obraz (1516)

160 Ks/.lałlowiiiiic slmkliiry kiiplliilu prmlsIęhloiNlwii

Inną formą omawianego wskaźnika jest relacja eksponująca leasing, z którego korzysta przedsiębiorstwo:

I Zobowiązania długoterminowe + Zobowiązania z tytułu leasingu

Kapitał własny

Wskaźniki charakteryzujące wykorzystanie przez podmiot gospodarczy kapitu łów obcych są relacjami statycznymi, odnoszącymi się do określonego momentu i nie odzwierciedlają zmian poziomu ryzyka ponoszonego przez przedsiębiorstwo.

Druga grupa wskaźników umożliwiających ocenę zasilania finansowego w aspek cie dochodów to wskaźniki służące ocenie zdolności przedsiębiorstwa do obsługi posiadanych zobowiązań. Na ich podstawie można stwierdzić, czy podmiot gospodarczy nie zaciągnął nadmiernych kredytów i pożyczek.

Najpopularniejszy w tej grupie jest wskaźnik pokrycia odsetek od wykorzys tywanych kapitałów obcych, obliczany według następującej formuły:

I Zysk operacyjny (EB1T)

Odsetki

Określa on, ile razy uzyskany zysk operacyjny pokrywa wymagalne odsetki. Im wyższa jest jego wartość, tym niższe ryzyko wynikające z udziału kapitału obcego w strukturze kapitału i mniejsze prawdopodobieństwo bankructwa przedsiębiorstwa. Wskaźnik ten jest stosowany zarówno przez kredytodawców, jak i kredytobiorców przy określaniu pojemności zadłużeniowej przedsiębiorstwa i stanowi jeden z głównych determinantów rangowania obligacji firmy.

Ocena wartości tego wskaźnika zależy od warunków, w jakich działa przedsiębiorstwo. W podmiotach zachowujących lub powiększających zakres działania jest wymagany niższy stopień pokrycia odsetek niż w przypadku firmy ograniczającej działanie. Wskaźnik pokrycia odsetek można też wyrazić następująco:

I Zysk netto + Odsetki Odsetki lub

I Zysk brutto + Odsetki Odsetki

W liczniku uwzględnia się zwrot uzyskiwany przez właścicieli kapitału własnego i obcego lub zysk brutto powiększony o odsetki. W obliczeniach uwzględnia się również inne stałe opłaty finansowe, np. raty spłaty kredytów czy opłaty związane z długoterminowym leasingiem. Wówczas relacja ta może przyjąć formę:

IEBIT

Kwota główna długu

Odsetki +---—

1 -t_c

gdzie:

t_c — stawka podatku dochodowego płacona przez przedsiębiorstwo.

I'o|cclo i mierniki struktury kapitału    101

Wskaźnik obsługi zadłużenia można odnieść do całego okresu spłaty zadłużenia i tlo poszczególnych lat. Można też obliczyć ten wskaźnik, uwzględniając w mianowniku obciążenia z tytułu akcji uprzywilejowanych.

Niektórzy autorzy są zdania, że należy dążyć do ujęcia informacji dotyczących przepływu środków pieniężnych. Trudności związane z analizą pojemności zadłużeniowej przy uwzględnianiu przepływów pieniężnych powodują, że badania najczęściej ograniczają się do wskaźników obsługi zadłużenia, obliczanych następująco:

IEBIT + Amortyzacja Wskaźnik pokrycia odsetek nadwyżką finansową =-———-

lub leż

I Wskaźnik stałych opłat =

EBIT + Zobowiązania z tytułu leasingu + Amortyzacja

Spłata raty kredytu

Odsetki + Zobowiązania z tytułu leasingu +-j—--+

Zobowiązania z tytułu dywidend uprzywilejowanych

+-

l-*c

Dwa elementy wzoru są dzielone przez (1 -t₍), ponieważ żaden z nich nie pomniejsza podstawy wymiaru podatku dochodowego.

Wielkość wzorcowa wskaźnika pokrycia gotówkowego adekwatna dla polskich przedsiębiorstw nie jest znana, ale dwukrotne pokrycie jest akceptowane przez autorów zagranicznych.

Na podstawie dokonanego przeglądu wskaźników zasilania finansowego można wnioskować, że nie ma wskaźnika idealnego; każda z relacji ma pewne słabości. Nie ma też jednomyślności wśród autorów co do definicji terminu „struktura kapitału”, a zatem i pojemności odzwierciedlających ją wskaźników. Należy pamiętać, że korzystanie z kapitałów obcych wiąże się z określonymi konsekwencjami. Po pierwsze, wierzytelności muszą być zabezpieczone kapitałem własnym. Jeśli kapitał własny finansuje działalność własną w niewielkim stopniu, ryzyko działania ponoszą przede wszystkim wierzyciele. Po drugie, wykorzystując dźwignię finansową, właściciele mogą sprawować kontrolę nad przedsiębiorstwem nawet w przypadku ograniczonych w nie inwestycji. Po trzecie, cała nadwyżka dochodu, po uregulowaniu należnych stałych opłat, pozostaje w spółce, przypadając właścicielom kapitału akcyjnego. Jednym z argumentów przemawiających za wysokim poziomem wykorzystania kapitałów obcych jest ich wpływ na wartość wskaźnika „zysk na jedną akcję” (EPS). Reasumując rozważania, można zauważyć, że istnieje lista „czterech punktów”, które należy rozważyć przy podejmowaniu decyzji dotyczących kształtowania struktury kapitału. Są nimi: podatki, ryzyko, rodzaj aktywów i rezerwa finansowa.