21439 sryle w archI3

A F N W

493

85	390	69	393	| 778] wsteeowy ornament, ornament barokowy, 248*.
554 1	311 1	221 1	96 1	7791 wykusz*, zamknięta dobudówka przy fasadzie al-bo narożniku domu, przeważnie nadwieszona, może mieć wysokość kilku kondygnacji. Formę jednokondygnacyjnego wykusza ma kaplica domowa („chórek”) w domach mieszczańskich w płd. Niemczech, zwłaszcza w Norymberdze; powstała ona na wzór przestrzeni ołtarzowej kaplicy zamkowej (przepisy kościelne zabraniały umieszczania pomieszczeń mieszkalnych nad ołtarzem). W późnym gotyku, renesansie i neobaroku (XIX w.) wykusz jest szczególnie łubianym elementem wystroju domu; —> nad-
				wieszenie.
455	458	4	437	7801 wykusz latrynowy, wykusz otwarty od dołu przy zewnętrznej stronie murów obronnych, 305, 297 n.* 781| wykusz machikułowy, wykusz w zamku średnio-wiecznym, otwarty od dołu i wysunięty na zewnątrz muru obronnego, służący do wylewania na głowy atakujących gorącego oleju, smoły itp. 296*-298*, 305*.
91	87	60	92	782| wykuszowa przybudówka*, jedno- lub kilkupiet-
		808		rowa, umieszczana po jednej albo obu stronach wejścia do domu; spotykana w kamienicach renesansowych Dolnej Saksonii.
629	586	821	789	7831 wysteu muru, element budowlany wysunięty przed lico ściany.
742	832	849	895	7841 yeseria, dekoracja stiukowa pochodzenia islamskie-go, filigranowe wzory lub formy stalaktytowe; niekiedy malowana, 86*. 87*.
688	687	655	689	1 785i zakrystia, pomieszczenie w kościele do orzechowy-wania sprzętów i szat liturgicznych, będące zarazem przebieralnią duchownych i ministrantów, połączone z prezbiterium; zakrystia powstała z —> pastoforiów.
152	169	120	681	1 7861 zamek, także gród, 286 n.*
215	170	271	158	7871 zamek wspólny, zamek odziedziczony i zamiesz-kany przez kilka rodzin, często spokrewnionych, zajmujących różne budynki; 299, Eltz, 304*.
75	277	186	266	1 7881 zapiecek stalle*.
118	327	735	645	789! zastrzał —> szkieletowa konstrukcja drewniana*.
362	259	279	364	790| ząbkowanie, denticuli, eeispodes, ząbki, fryz kost-
423		852	801	kowy, będący imitacją ostatków (czół) belek archaicznej architektury drewnianej w jońskim, korynckim i rzymskim porządku architektonicznym; 17*, 32*.
424	259	166	802	7911 ząbkowy fryz, fryz z ukośnie ustawionych krawę-
		851	325	dziami cegieł, 95*.
223	392	281	368	7921 zdwojone (parzyste, sprzężone) elementy architektoniczne* są to elementy tego samego rodzaju, mające wspólną część, np. 2 kolumny o wspólnej bazie albo wspólnym abakusie.
370	542	298	733	| 7931 złote ciecie —> proporcje*.
371	560	299	543	794|złotnictwo. rzemiosło artystyczne zajmujące sie wyko-
719 1	63 1	696 1	73 1	nywaniem przedmiotów i ozdób ze złota, srebra, platyny, także w połączeniu z emalią i kamieniami szlachetnymi. Techniki: 1)    odlewanie (rzadkie) jak z brązu (—> rzeźba 1); 2)    repusowanie, czyli trybowanie: obróbka na zimno młotkiem cienkiej płyty z ciągliwego, kowalnego metalu, opracowywanego od spodu; 3)    chętnie stosowaną techniką zdobienia powierzchni przy użyciu pilnika, dłuta, rylca, puncy i stempla jest —» grawe-
2,3	2,3	2,3	2,3	rowanie (rytowanie), cyzelowanie, puncowanie. Granulacją

ł----1 — sH i--1

\ \J \l \

znak własnościowy z 3 modyfikacjami

Po lewej: nadwieszone piętro i wykusz domu o drewnianej konstrukcji szkieletowej, Wiedenbruck, XVI w.

Po prawej: dobudówki przypominające piętrowe wykusze po obu stronach wejścia do domu, ok. 1500, Luneburg

U góry: znak mistrza rodziny budowniczych Parlerów U dołu: Praga, katedra św. Wita, popiersie Parlera ze znakiem mistrza, ok. 1380, gotyk