11.3.4. Inne metody geofizyczne
W celu stwierdzenia w podłożu gruntowym zmian zachodzących w trakcie eksploatacji budowli wykorzystuje się w wąskim zakresie różne specyficzne metody geofizyczne.
Za pomocą metod mikrograwimetrycznych ustala się występowanie w podłożu skalnym i podłożach zbudowanych z gruntów mineralnych nieskalistych, wolnych przestrzeni lub przemieszczanie się pewnych partii warstw gruntowych. Badania takie znajdują zastosowanie w przypadku budowy zapór wodnych lub ciężkich obiektów przemysłowych oddziałujących fizycznie lub chemicznie na podłoże budowlane.
Metody mikromagnetycznc stosuje się w celu rejestracji przemieszczeń specjalnych indykatorów, które w sposób sztuczny wprowadzone zostały w masyw gruntowy narażony potencjalnie na rozwój powierzchownych ruchów masowych. Dzięki temu można ustalić szybkość i kierunki przemieszczania się warstw gruntowych na różnych głębokościach.
Za pomocą metod radiofalowych ustala się prędkość i intensywność rozchodzenia się fal elektromagnetycznych, co pozwala na dokładną rejestrację miejsca występowania pustek pod płytami fundamentowymi, nawierzchniami drogowymi, pasami startowymi lotnisk, itp, bez potrzeby ich dokłuwania. W celu stwierdzenia kierunku przemieszczania się wód podziemnych i miejsc ich powierzchniowego zasilania wykorzystywane są metody mikro-geotermiczne. Dla określenia cech podłoży zbudowanych z gruntów rodzimych i nasypowych w terenach silnie zurbanizowanych czynione są próby wykorzystania metod radarowych w systemie SIR.
Poprawne planowanie i projektowanie budownictwa wymaga przeprowadzenia rozpoznania zarówno geologiczno-inżynierskiego, jak i geotechnicznego dla każdego obiektu budowlanego, gdyż w każdym wypadku konieczne są wymienione w rozdziale 1 informacje uzyskiwane przecież z obu rodzajów rozpoznania łącznie. W łatwiejszych zagadnieniach budowlanych można ograniczyć się do wykorzystania istniejących materiałów z badań terenowych, w zagadnieniach trudniejszych należy wykonać ponadto odpowiednie badania terenowe geotechniczne lub łącznie geologiczno-inżynierskie i geotechniczne. Odpowiednie ustalenia są zawarte we właściwych aktach prawnych, na przykład w Ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 27, poz. 96), Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 sierpnia 1994 r. (Dz. U. 93 poz. 444) oraz w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, z dnia 24. 09. 1998r.
(Dz. U. 128, poz. 839) lub w normie PN-B-02479. Geotechnika. Dokumentowanie geotechniczne. Niniejsze opracowanie skupia się na problematyce geologiczno-inżynierskiej (p. 12.1 - 12.4), ale w celu zarysowania relacji między dwoma rodzajami rozpoznania zawiera też szkicowe omówienie zasad projektowania badań geotechnicznych (p. 12.5).
Poprawna lokalizacja i zaprojektowanie obiektu budowlanego zależy w poważnym stopniu od właściwego rozpoznania środowiska geologiczno-inżynierskiego danego terenu.. Rozpoznanie to obejmuje dwa etapy:
- ustalenie aktualnego stanu wiedzy o terenie;
- uzupełnienie stanu wiedzy odpowiednio do potrzeb.
Na pierwszym etapie wykorzystuje się wszystkie dostępne materiały charakteryzujące pod względem geologiczno-inżynierskim rozpatrywany teren. Są to materiały kartograficzne publikowane i archiwalne z ich objaśnieniem i komentarzem. Następnie dokumentacje geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, surowcowe, badań technicznych podłoża* gruntowego. Materiały takie znajdują się w archiwach odpowiednich placówek badawczych Mfl i naukowych, przedsiębiorstwach oraz urzędach administracji terenowej. Analizę materiałów zaleca się wzbogacić wizją lokalną terenu. Etap pierwszy kończy się ristalenh^’$|i syntetycznego zestawienia dotychczasowych wiadomości o środowisku geologiczno- 0 inżynierskim terenu oraz wskazaniem tego, jakie cechy środowiska wymagają jeszcze rozpoznania, co wchodzi już w treść drugiego etapu badań.
Na etapie drugim wykonuje się odpowiednio zaprojektowane badania terenowe (połowę) podłoża gruntowego oraz występującej w nim wody, które wsparte są odpowłedttW£| badaniami laboratoryjnymi i pracami kameralnymi. Zadania badawcze sprowadzają głównie do odpowiedniego zagęszczenia terenowych punktów badawczych (tzw. dokumentacyjnych), mierzonego liczbą punktów na jednostkę powierzchni (na 1 km2 czy ha) lub jednostkę długości. Na projektowanie badań terenowych mą