W roku 1920 powstało zdanie: „Prawidłowe nawożenie masą zieloną ma fundamentalne znaczenie w powiększaniu sił witalnych z ziemi i polepszaniu kultury glebowej”.
Mieszanki nasion roślin uprawianych na nawozy zielone muszą być odpowiednio dobrane dla każdego ogrodu.
Wypróbowane kombinacje różnych gatunków roślin.
Paczka nasion mieszanki roślin na nawóz zielony wystarcza na wyprodukowanie 150-200 kg masy zielonej.
Nawozy zielone
Do wiedzy o nawozach zielonych bardzo dużo wniósł żyjący w drugiej połowie XIX wieku Hermann Hellriegel. Właśnie on odkrył, że bakterie brodawkowe żyjące w symbiozie z roślinami motylkowymi mają zdolność wiązania wolnego azotu z powietrza.
Nawozy zielone weszły do powszechnego użycia w okresie I wojny światowej. Na wielką skalę stosowano je do momentu przezwyciężenia kryzysu gospodarczego po drugiej wojnie światowej. Tłumaczy się to tym, że były wówczas najtańszym i jednym z nielicznych powszechnie dostępnych nawozów.
Niestety, wraz z rozwojem gospodarczym zapomniano o nich. Jedynie tzw. rolnictwo alternatywne zalecało ich stosowanie. Obecnie nawozy zielone wykorzystuje się w różnych mieszankach, dostosowanych do specyfiki poszczególnych typów gleb. Bierze się przy tym także pod uwagę gatunek rośliny, pod którą mają one być użyte. Możliwe jest to dzięki pogłębionej wiedzy na temat ich składu chemicznego i właściwości fizycznych. Każdy nawóz zielony działa przecież inaczej, a i rośliny uprawiane w ogrodzie mają bardzo różne wymagania.
Nasiona roślin uprawianych na nawozy zielone dostępne są w sklepach ogrodniczych. Można tam też kupić gotowe sprawdzone mieszanki nasion. Stanowią one różne kombinacje. Jeden z polecanych zestawów, przeznaczony do siewu na glebach ciężkich, składa się z nasion rzodkwi oleistej, łubinu, bobu oraz wyki. Inna mieszanka obok łubinu zawiera inkarnatkę (inaczej: koniczynę szkarłatną) i facelię, jeszcze inna to różne gatunki koniczyny i traw łąkowych. Istnieją także mieszanki roślin specjalnie przeznaczone na kompost lub ściółkę. Na lekkich i średnich glebach z powierzchni 40 m2 zbiera się 150-200 kg masy zielonej. Zawiera ona tyle azotu co 4-6 kg nawozu mineralnego.
Cechy i sposób działania nawozów zielonych
Uprawa roślin na nawóz zielony jest naturalnym sposobem produkcji próchnicy, ponieważ gleba wzbogacana jest w kompleksy humusowe powstałe z roślin przez nią wykarmionych.
Działanie nawozów zielonych obejmuje dwa obszary:
- wnętrze gleby;
-jej powierzchnię.
Dzięki roślinom posianym na nawóz zielony odzyskiwane są składniki pokarmowe, które wcześniej w czasie ulewnych deszczów zostały spłukane w głąb gleby. Właśnie rośliny przeznaczone na nawozy zielone, np. z rodziny krzyżowych lub koniczyna, mają korzenie sięgające w najgłębsze warstwy podłoża i tam czerpią substancje odżywcze potrzebne do rozwoju masy zielonej, która z kolei użyźnia górne warstwy gleby.
Nawozom zielonym gleba zawdzięcza wzmożoną działalność organizmów glebowych, przyczyniających się do polepszenia jej struktury (np. dżdżownice intensywnie wytwarzają agregaty glebowe).
Nawozy zielone również zagłuszają chwasty, a oprócz tego utworzona przez nie szczelna warstwa ochronna zapobiega niszczeniu związków humusowych i wypłukiwaniu przez ulewne deszcze składników odżywczych z górnych warstw gleby. Także dzięki nim proces erozji jest w dużym stopniu zahamowany.
Skoszone części nadziemne roślin - w połączeniu z innym materiałem organicznym - doskonale nadają się do ściółkowania lub kompostowania. Szybko i łatwo rozkładająca się masa organiczna pochodzenia roślinnego pobudza życie całego edafonu. Sprawia, że gleba żyje,
Nawożenie ziemi masą zieloną - zamknięty cykl produkcji.
Dwa obszary działania nawozów zielonych.
Szybki proces rozkładania się masy roślinnej w glebie.
Aktywność organizmów glebowych a żyzność gleby.
125