26134 kupisiewicz dydaktyka ogólna6

294 Dydaktyka ogólna

Cooley W.W., Glaser R. The Computer and Indiuidualized Instruction. „Science” 1969, nr 166 z 31.10.

Crowder N.A. Intrinsic and Extrinsic Programming. W: Coulson J.W. (wyd.) Pro-grammed Learning and Computer-Based Instruction. New York, London 1961, J. Wiley and Sons. Inc.

Denek K. (red.) Programowanie dydaktyczne w szkole wyższej. Warszawa 1984, PWN.

Green E.J. The Learning Process and Programmed Instruction. New York 1963; Holt, Rinchart and Winston Inc.

Haefner K. Die neue Bildungskrise. Lernen im Computerzeitalter. Wyd. 5. Reinbek 1985, Rowohlt Verlag.

Houziaux M.O. Vers l'enseignement assiste par ordinateur. Paris 1972, Presses Universitaires de France.

Kupisiewicz Cz. Metody programowania dydaktycznego. Wyd. 2. Warszawa 1975, PWN.

Kupisiewicz Cz. Nauczanie programowane. Warszawa 1966, PZWS.

Kupisiewicz Cz. Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1982, PWN.

MEN Minimum programowe przedmiotów ogólnokształcących w szkołach podstawowych i średnich obowiązujące od 1 września 1992. Warszawa 1992, FREN.

Platon Menon, Warszawa 1959, PIW.

Simę M. The Elements of a Teaching System. W: Austwick K. (red.) Teaching Machines and Programming. Oxford (...) 1964, Pergamon Press.

Skinner B.F. Teaching Machines. W: Lumsdaine A. A„ Glaser R. (wyd.) Teaching Machines and Programmed Learning. A Source Book. Washington D.C. 1960, National Education Association of the US.

Skinner B.F. Why We Need Teaching Machines. W: de Cecco J. P. (wyd-) Educatio-nal Technology. New York (...) 1964. Holt, Richart and Winston, Inc.

Sośnicki K. Teorie uczenia się. „Ruch Pedagogiczny” 1967, nr 1.

Talyzina N.F. Programowanie i automatyzacja w szkole: moda czy prawidłowość? „Życie Warszawy” (dodatek „Życie i Nowoczesność”) nr 238 z 5 grudnia 1974 r.

Thornhill P. The Waterloo Compaign. Clearway Programmed Books. London 1965, Methuen and Co. Ltd.

ROZDZIAŁ XIX

EDUKACYJNY BILANS XX WIEKU

Wiek XX miał być stuleciem dziecka. Tego przynajmniej oczekiwała Ellen Key, publikując w 1900 roku pod takim właśnie tytułem swoją znaną książkę. Zamiast tego przyniósł on milionom dzieci na całym niemal świecie śmierć, niewymowne cierpienia, głód i sieroctwo, przy czym kulminacyjnymi okresami owych nieszczęść były nie tylko obie wojny światowe i rewolucja 1917 roku w Rosji, lecz również liczne wojny lokalne, poczynając od wojny w Hiszpanii w latach trzydziestych, a kończąc na krwawych walkach i rzeziach w Korei, Kambodży, Kongu, Angoli, Wietnamie, Afganistanie, a ostatnio w byłej Jugosławii. „Ludzie dzieciom zgotowali ten los” - chciałoby się strawestować znane powiedzenie.

Wiek XX miał także być stuleciem nowego wychowania. „Nowa" miała również stać się szkoła. W tym właśnie kierunku zmierzał A. Ferriere - autor opublikowanego w 1909 roku Projektu nowej szkoły? W tym kierunku podążali także inni rzecznicy przekształcenia „starej szkoły” w „szkołę dla życia i przez życie” (O. Decroly), „szkołę aktywną" (R. Cousi-net), „szkołę twórczą” (H. Rowid), „szkołę pracy” - notabene różnie interpretowaną (H. Gaudig, Uno Cygnaeus, G. Kerschensteiner, J. Dewey, R Błoński i inni), „szkolę wspólnoty życia” (G. Wynecken, R Petersen, H. Scharrelmann), „szkołę swobodnego dojrzewania” (M. Montessori), „szkołę na miarę dziecka” (E. Claparede), „szkolę przeżywania i czynu" (E. Linde), czy „szkołę życia, a nie tylko przygotowywania do życia” (Stanley Hall). Taki wreszcie cel przyświecał autorom licznych w pierwszym ćwierćwieczu naszego stulecia usprawnień programowych i metodycznych zinstytucjonalizowanego kształcenia i wychowania, jak „metoda projektów” (W.H. Kilpatrick), „plan daltoński" (H. Parkhurst), „plan Win-netki” (C. Washburne), techniki C. Freineta, antropozofia R. Steinera.

Końcowa efekty tych i podobnych prób okazały się niewspółmierne do ambitnych zamierzeń ich inicjatorów i realizatorów. W rezultacie nie odrodziły one ani szkoły, co było ich pierwszoplanowym i bezpośrednim