26236 wstęp do teorii polityki img 153

162

Patrząc zatem na system międzynarodowy, jego strukturę oraz możliwości i potencjał poszczególnych uczestników stosunków międzynarodowych należy' stwierdzić, iż tylko niewielka ich grupa jest w stanie powiększać zakres swojej suwerenności materialnej. Z kolei poszerzanie tego zakresu przez jedne państwa oz.nacza często jednoczesne zmniejszenie się go w grupie państw o niższym potencjale. Przyczyni zauważa się również procesy „wypływania suwerenności” nawet w państwach, które wykorzystują swe atrybuty suwerenne w maksymalnym zakresie.

6. Konkluzje

Podsumowując należy stwierdzić, że nastąpiła wyraźna relatywizacja suwerenności jako wartości. Przestaje ona być pojęciem absolutnym i nienaruszalnym oraz jedynym kryterium oceny interakcji państwa z jego środowiskiem międzynarodowym. Zasada suwerenności stała się normą zewnętrzną. Nastąpiła internacjonalizacja pojęcia suwerenności, gdyż międzynarodowy porządek prawny nie chroni istnienia pańslw'a jedynie jako podstawy stosunków międzynarodowych lecz skupia się na jego jakości i w ten sposób dąży do zachowania stabilności czy pokoju⁵⁹. Mówiąc o suwerenności państwa trzeba odwoływać się przede wszystkim do jego efektywności, czyli zdolności ponoszenia odpowiedzialności za realizację potrzeb i interesów własnych społeczeństw.

Suwerenność jako zasada prawa międzynarodowego oraz państwo narodowe nie zanikają, choć istnieje wiele wyzwań, którym trzeba sprostać. Nigdy w historii państwa nie miały pełnej autonomii, zawsze były pod czyimś mniejszym lub większym wpływem. Suwerenność prawna jest jednak niezbędna dla międzynarodowego uznania państwa⁶⁰. Jej wymiar materialny jest „w mniejszym stopniu definiowaną terytorialnie barierą lecz zmiennym zasobem politycznym charakteryzowanym przez skomplikowane sieci transnarodowe”⁶¹. Zatem redefinicja pojęcia suwerenności państwa obejmuje zarówno jej aspekt prawny jak i polityczny.

jak konfliktw RwantŁde w ] 994 mku, jednakże obecnie prowadzone interwencje nie mająw' rzeczywistości na celu ochrony praw człowieka, lecz wynikają z nowych zasad świata unipolarnego. Szerzej zx>b. Martin Jacque$, „Ihe Power ot One”, The Guardian, 26.05.2003 (źródło: URL <http://www.guardian.co.uk/com-mcnt/stnry/0,3604.963380,OOJrlmI>, październik 2003).

” James Gow, ,,A Revolution iu International Affairs - Stalehood, Govern<utce, Law aud War”, IntemalionalRetalions, 2000, Vol. 15,No. l,s. 1-10.

" Stephen D. Krasner, „Sovereignty”, Foreign Policy, 2001, nr 122, s. 20-29.

⁶¹ Cyt. za: Ole \tfezer, „ldentity, (ntegration and Security: Solviitg the Sovereignty Puzzle itr E. U. Studies", Journal of International AJfairs, 1995, vol. 48, nr 2, s. 389—431.