30817 IMGg87 (2)

Krystyna Lubomirska

Znaczenie wczesnego wspomagania rozwoju w procesie wychowania człowieka

Wszystko co w człowieku najlepsze - buduje się od fundamentów. Ważne jest zatem, jakie aspekty osobowości formuje się w okresie od urodzenia do 3 r. życia i następnie w wieku przedszkolnym? Jak je wspierać? Jak pomagać w osiąganiu kolejnych etapów rozwoju?

Ramą tych rozważań będzie teoria indywidualnego rozwoju osobowości człowieka Erika Eriksona (1982). Podstawowe założenia tej teorii mówią, że:

♦    rozwój człowieka jest procesem rozpoczynającym się w chwili poczęcia, kończącym się dopiero z chwilą śmierci;

♦    w rozwoju występują etapy, stadia rozwojowe;

♦    każdemu ze stadiów towarzyszą określone zadania rozwojowe;

♦    pomiędzy etapami występują kryzysy, które „zmuszają” dziecko i wychowawcę do podjęcia nowych zadań rozwojowych;

♦    aby sprostać w pełni zadaniom rozwojowym następnego etapu życia, konieczna jest pełna realizacja zadań rozwojowych z poprzednich etapów i na odwrót - każdy deficyt rozwojowy z wcześniejszego etapu utrudnia lub uniemożliwia pozytywne rozwiązanie następnych kryzysów;

♦    aby człowiek, który ma deficyty rozwojowe z wcześniejszych etapów, mógł się dalej rozwijać, konieczny jest powrót i nadrobienie niezrealizowanych zadań rozwojowych.

Patrząc zatem z punktu widzenia teorii Eriksona, im wcześniejszy etap w rozwoju, tym większe jego znaczenie. Chodzi o to, by rozwijająca się osobowość miała solidną podstawę, mocne fundamenty. Jeśli chcemy, by osobowości dzieci wzrastały wysoko oraz by były odporne na niekorzystne, zagrażające środowisko, musimy zadbać o solidne podstawy rozwoju i wychowania.