Ekoturystyka stanowiąca rdzeń turystyki zrównoważonej definiowana jest przez Międzynarodowe Towarzystwo Ekologiczne TIES jako świadoma podróż do naturalnych miejsc przyrodniczych, która z jednej strony pomaga chronić środowisko naturalne, a z drugiej podtrzymuje dobrobyt lokalnych mieszkańców (Zaręba, 2006). Nieco szerzej definiuje ekoturystykę Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN), według której jest to: ekologiczne, odpowiedzialne podróżowanie i zwiedzanie stosunkowo nietkniętych obszarów przyrodniczych w celu czerpania zadowolenia i korzystania z bogactw natury (a także wszelkich towarzyszących jej wartości kulturowych - zarówno przeszłych, jak i teraźniejszych), która promuje ochronę przyrody, ma niewielki negatywny wpływ na środowisko i stwarza możliwości na aktywne społeczno-ekonomiczne zaangażowanie lokalnych społeczności (UNEP, 2001).
Na podstawie przytoczonych definicji można wyodrębnić poniższe cechy ekoturystyki, wyróżniające ją spośród innych form podróżowania:
■ aktywne i dogłębne zwiedzanie obszarów o wybitnych walorach przyrodniczych i kulturowych;
■ stanie na straży harmonii ekosystemów przyrodniczych i odrębności kulturowej lokalnych społeczności;
■ dostarczanie środków finansowych na rzecz skutecznej ochrony wartości dziedzictwa kulturowego oraz przynoszenie realnych korzyści ekonomiczno-społecznych ludności lokalnej.
Ekoturystyka obejmuje turystykę aktywną: kwalifikowaną, krajoznawczą, przygodową, w której obowiązuje zasada organizacji małych grup, dużej mobilności i wtapiania się w otoczenie (Liszewski, 2002). Istotne jest przy tym odpowiednie przygotowanie, świadomość ekologiczna i pełna szacunku postawa uczestników, których fundusze służą ochronie przyrody i miejscowej kultury. Błędem jest zaliczanie do ekoturystyki agroturystyki lub ekoagrotu-rystyki, które stanowią ekologiczną formę turystyki wypoczynkowej (Zaręba, 2002).
W celu zwiększenia świadomości ekologicznej turystów, w ramach imprez ekoturystycznych włącza się uczestników do działań na rzecz ochrony środowiska, jak zbieranie śmieci czy liczenie żółwich jaj na plażach (Whelan, 1991).
148