29238 IMGi29 (2)

ISO Rozdział 4

dystansowego”. Inni specjaliści od kształcenia na odległość potwierdzają to stwierdzenie o braku danych na temat efektywności wykorzystania TIK^{1 2 3}. P.M. Biner⁴¹ sugeruje, że skłonność studentów do wykorzystania kształcenia dystansowego wtedy jest duża, gdy są przekonani, że ta nowa technologia kształcenia jest efektywna.

Wnikliwa analiza ilościowa i jakościowa publikowanej literatury oraz stron WWW na temat wyników badan efektywności kształcenia dystansowego wskazuje zarówno na istnienie pozytywnych jak i negatywnych aspektów tej formy kształcenia. Wśród pozytywnych aspektów wymienia się to, że kursy online i edukacja na odległość są bardziej elastyczne i bardziej dogodne dla studentów, studenci mają częstszy dostęp do nauczycieli i mogą osiągnąć większy poziom interakcji zarówno w swej grupie, jak i z nauczycielem, występuje dogodniejsze stopniowanie trudności oraz studenci mają więcej pozytywnych doświadczeń w procesie uczenia się. Środowisko uczenia się z dominacją współpracy wydaje się być lepsze w porównaniu do indywidualnego wprowadzenia studentów w proces uczenia się. Wśród negatywnych aspektów udokumentowano, że ma miejsce istotne ograniczenie interakcji bezpośredniej, istnieją trudności związane z opanowaniem tajników technologii, zwiększają się obciążenia studentów oraz koszty ponoszone przez studenta. Postarajmy się opisać negatywne i pozytywne aspekty kształcenia dystansowego będących wynikiem badań empirycznych przeprowadzonych przez specjalistów z krajów, w których kształcenie na odległość ma już swoją tradycję.

Aspekty pozytywne kształcenia online

Elastyczność oraz wygoda (uczenie się w czasie dogodnym dla studenta-możliwość efektywnego zarządzania czasem). L. Guemsey⁴ odkrył, że duża liczba studentów uczących się w trybie online była równolegle zapisana do klas tradycyjnych lub próbowała przez cały czas trwania zajęć z wykorzystaniem zasobów Internetu lub jego część przeznaczyć na osiągnięcie dyplomu metodami tradycyjnymi.

C. N. Richards i D. R. Ridley podali, że logistyka była drugim pod względem ważności powszechnym powodem rozwoju kursów online oraz, że kształcenie na odległość jest alternatywą edukacyjną dla studentów, którzy tę przyczynę uznali

za trzecią pod względem ważności dla uzasadnienia uczestniczenia w takim kursie. S. R. Hiltz⁵ określił, że 69% badanych studentów miało odczucie, że lekcje w wirtualnej klasie były bardziej dla nich dogodne, niż tradycyjne zajęcia.

Dostęp/In tera kej a z nauczycielem. L. Guemsey⁶ stwierdził, że każdy ze studentów w klasie wirtualnej oczekuje na zwrócenie na niego większej uwagi ze strony nauczycieli i poświęcenie mu więcej czasu. Badania empiryczne zrealizowane w Lucent Technologies Center for Excellence in Distance Learning (CEDL) pokazały, że zainteresowanie studentów edukacją na odległość może być w znaczący sposób wynikiem wysokiego stopnia interakcji wśród studentów i nauczycieli. S. R. Hiltz⁷ określił, że 71% badanych studentów, którzy już ukończyli kurs online uznało, że odczuli wyraźnie, że sieci uczenia asynchronicznego zapewniły im lepszy dostęp do ich profesorów.

Pełniejsza realizacja kursu. Studenci przyznają zwykle, iż odczuwająpełniej-sze uczestnictwo w kursach online, niż w kursach bezpośrednich. I. V. Koch⁸* podał, że studenci online osiągnęli wyższy poziom kompetencji, niż studenci uczestniczący w tradycyjnych kursach bezpośrednich, uczęszczający do klas równoległych. R. H. Bee⁹ stwierdził, że studenci, którzy uczestniczyli w zajęciach z wykorzystaniem Internetu, czuli się bardziej zorientowani w szczegółach omawianych zagadnień, niż wtedy, gdy uczestniczyli w kursach klasycznych.

Środowisko uczenia się we współpracy. To ważne z punktu widzenia społecznego i pedagogicznego zjawisko jest szczegółowo opisane w rozdziale 6. Tutaj zostanąprzedstawione jedynie wybrane dane, które potwierdzająpozytywne aspekty tego zjawiska. D. Barreau, D. Eslinger, K. McGoff i C. Tonnesen^sl) napisali, że badani przez nich studenci wypowiedzieli się, że wypracowali właściwe formy efektywnej współpracy w trakcie wspólnej nauki, mieli poczucie równości swoich wkładów pracy do pracy całego zespołu oraz byli pewni, że grupa pomogła im skonstruować wspólnie projekt o wyższej jakości. Studenci preferowali uczestni-

1

C. Bergen, P. Kingston, A framework for analyzing the contribution of educationaI

2

technology to learning, „British Journal of Educational Technology”, 1994, 25 (1). s. 58-60; L. Neal, J. Ramsay, J. Preece, Distance learning: A CHI 97 special interes! group, „S1GCH1 Bulletin”, 1997, 29 (4), s. 76-78; S. T. Stubbs, B. R. Bumham, An instrumentfor evaluating the potential effectiveness ofelectronic distance education Systems, „The American Journal of Distance Education”, 1990,4 (3), s. 25—37.

3

⁴⁵ P. M. Biner, Re-assessing the role of student attitudes in the evaluation of distance education effectiveness, „Distance Education Review” [serial online], 1997. Available at: hup://www.distance-ed-review.com/biner.hlm -data przejrzenia strony kwiecień, 1999.

4

L. Guemsey, Distance education for the nol-só-distant, „Chronicie of Higher Education" [serial online], 1998,45 (3), s. A29-30. Available from: Periodical Abstracts via OCLC FirstSearch - data przejrzenia 7.04.1999.

5

S. R. Hiltz, Impacts of college-level courses via asynchronous learning networks: some preliminary resuhs., „Journal of Asynchronous Learning Networks” [serial online], August 1998, 1 (2). Available at: http://www.aln.org/alnwerb/joumal/issue2/hiltzJiUn - data przejrzenia 27,09.1999.

6

⁴⁴ L. Guemsey, dz. cyt.

7

$. R. Hiltz, dz. cyt.

8

⁴¹J. V. Koch, How women actually perforn iw distance education, „Chronicie of Higher Education” [serial online], 1998,45(3), A60. Available from: Periodical Abstracts via OCLC FirstSearch. Accessed April 4, 1999.

9

’’ R. H. Bee, Differing attitudes ofeconomics students about web-based instruction, „College Student Journal”, 1998,32(2), s. 258-269.

^w D. Barreau, D. Eslinger, K. McGoff, C. Tonnesses, Group collaboration in the virtual classroom. An evaluation of collaborative learning in the virtual ciassroom of CMSC828C and the technology that support it,, Journal of Virtual Experience” [serial online], 1993. Available at: http://www.hitl.washington.edu/research/knowledge_base/virtual-worlds' JOVE/index.html - data przejrzenia 6.12.1999.