MJ> Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniąu
Etiologia
Czynnikiem etiologicznym jest RNA wirus należący do rodziny ParamysĘ^Ł dae, rodzaju Rubulcwirus. Wyróżnia się 9 genotypów oznaczonych literanijfl A do L W środowisku dominują genotypy A i D. Znany jest tylko jeden sen%9 Człowiek jest jedynym naturalnym gospodarzem wirusa świnki w środowisku Rzadko chorują niemowlęta, które są chronione przez przeciwciała przeniesiMi przez łożysko.
Patogeneza
Wrota zakażenia stanowi błona śluzowa górnych dróg oddechowydi^H dostaniu się do ustroju wirus replikuje się w komórkach nabłonkal^^fl oddechowych, tkance limfatycznej górnych dróg oddechowych i w gruczoiaa ślinowych. Na 1-2 dni przed wystąpieniem objawów klinicznych przedoalM się do krwi. W czasie objawów klinicznych wirus może być izolowany-s|pły*|| mózgowo-rdzeniowego, moczu, zmienionej zapalnie trzustki lub jądra. 1
Objawy, czyli jak rozpoznać
Świnka zaczyna się nąjczęściej nagle. Objawy prodromalne, zwłaszcza u dyj są rzadkie, ale choroba może zacząć się gorączką, bólami głowy i mięśnia szczególnie szyi, ogólnym rozbiciem. Objawy kliniczne świnki obejmują:
• gorączkę utrzymującą się 3-4 dni, narastającą w okresie powikłań M
• złe samopoczucie
• obrzęk i bolesność jednej lub obu ślinianek przyusznych
• obrzęk ślinianek podżuchwowych
• może pojawić się ból głowy, nudności i wymioty (objawy sugeri^H zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• może wystąpić obrzęk i bolesność jądra/jąder u chłopców po okrea|t dojrzewania.
Największe nasilenie obrzęku występuje w 2.-3. dobie choroby. Początkowej obrzęk obejmuje samą śliniankę, następnie otaczające tkanki (okolica łuka jarzmowego, skroni, wyrostka sutkowatego). Jeśli stanem zapalnym są objęte ślinianki podżuchwowe, obrzęk schodzi na szyję, a czasami aż na klatifag piersiową. Obrzęk ma najczęściej konsystencję ciastowatą, ale czasami jest; twardy. Skóra jest napięta, bardziej udeplona, rzadko zaczerwieniona. Obrzęk* nięte ślinianki są bolesne przy palpacji. Rzadkim, ale patognomonicznyio^H świnki objawem jest obrzęk zlokalizowany w okolicy mostka. W jamie ustoęi stwierdza się u większości chorych zaczerwienienie wokół ujścia przewód ślinianki. Wydzielanie śliny jest najczęściej zmniejszone, zwiększa się wrak* liwość na kwaśny smak. Obrzęk i bolesność ślinianek zaczyna cofać się po 3-4 dniach i ustępuje zwykle po tygodniu. Rzadko utrzymuje się dłużej.