\
Medyczne pojęcie choroby =kliniczne definicje zdrowia i choroby - biofizyczna wiedza o strukturze i funkcjonowaniu ciała ludzkiego na różnych poziomach: całego organizmu, jego narządów, tkanek i komórek, | ||
SOCJOLOGICZNE | ||
INTERPRETACJE CHOROBY |
- model kliniczny choroby, w którym objawy interpretuje się jako odbicie lub manifestacje nieprawidłowych procesów somatycznych (biochemicznych, neurofizjologicznych itp.), -podstawę diagnostyki stanowi Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób, która umożliwia lekarzom nadanie takiej lub innej nazwy danemu stanowi biologicznemu różniącemu się od tego, co nazywa zdrowiem lub | |
Prof. dr hab. Mieczysław Gałuszka Zakład Socjologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi |
normalnością, | |
- według tej klasyfikacji lekarze dzielą ludzi na zdrowych i chorych. |
Pojęcie zdrowia według WHO
Jako stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie jedynie brak schorzenia czy dolegliwości
Mówiąc o braku zdrowia (nonheaith) ma się na myśli trzy wymiary:
* choroba w sensie biologicznym czyli zmiana patologiczna organizmu ( disease-schorzenie),
* choroba w sensie samopoczucia danego człowieka, stan odczuwany subiektywnie, poczucie dyskomfortu
( illness-dolegliwość),
* choroba w znaczeniu społecznym (sickness), człowiek na tle grupy, stan odbierany przez innych bez względu na to, czy występuje u niego choroba w sensie biologicznym lub psychologicznym, jak traktowani są ludzie, których uważa się za cierpiących na jakieś schorzenie.
Choroba jako dewiacja społeczna - T. Parsons:
* choroba zakłóca porządek społeczny, w którym „normę” wyznaczają pojęcia sukcesu i aktywizmu,
* stan ogólnego zakłócenia umiejętności pełnienia ról i zdań zgodnie ze społecznymi oczekiwaniami,
* zachowanie wykraczające poza obszar społecznej tolerancji,
* zachowanie polegające na braku akceptacji celów kulturowych lub zinstytucjonalizowanych środków prowadzących do ich osiągnięcia,
* zachowanie tak nazwane przez ludzi
Według Parsonsa traktowanie choroby jako dewiacji oznacza, że:
* choroba nie pojawia się na skutek nieświadomej motywacji, ale z powodu społecznego przypisania,
* choroba może być podstawą do zwolnienia z normalnych zadań i ról społecznych,
* obowiązkiem chorego jest uznanie swego stanu zdrowia za niepożądany i dążenie do celu jakim jest wyzdrowienie,
*w celu powrotu do zdrowia chory ma obowiązek szukania kompetentnej, profesjonalnej pomocy medycznej.
Choroba jako płaszczyzna konfliktu
Wymiary choroby ( E. Freidson):
- czas trwania,
- zakres i możliwości wyleczenia,
- stopień niezdolności,
- potencjalna degradacja - piętno społeczne
Dewiacja - naznaczanie, stygmatyzowanie, etykietowanie
* dewiacja pierwotna - zakłócenia zdrowia modyfikują sposób pełnienia normatywnych ról społecznych,
* dewiacja wtórna - gdy pacjent przewlekle chory zmuszony jest do przyjęcia roli społecznej chorego.
1